- Álbum Nós
- Álbum da JAE
- Documentación
- Ligazóns
- Videos
- Audios
- Bibliografía
- Epístolas
- Periódicas
- Publicacións CCG
Xosé Filgueira Valverde
Pontevedra, 28/ 10/1906 - Pontevedra, 13/9/1996Autoría: Xosé Ramón Fandiño
O último gran polígrafo de Galicia
O último gran polígrafo de Galicia, que morreu cando só lle faltaban uns días para cumprir os 90 años, deixou tras si unha obra de máis de 300 libros. Participou na fundación do Seminario de Estudios Galegos, foi catedrático de Literatura e director do Museo de Pontevedra. Durante o franquismo pasou por alto o seu pasado de militante do Partido Galeguista, aceptou o inevitable e foi alcalde de Pontevedra e procurador en Cortes. Na democracia aínda foi conselleiro de Cultura e presidente del Consello da Cultura Galega.
Filgueira Valverde naceu na praza do Peirao de Pontevedra en 1906, fillo do prestixioso médico Xosé María Filgueira Martínez e da granadina de Ugíjar, María Araceli Valverde Yaquero, outrora freira da orde das Fillas da Caridade de San Vicente de Paúl. Cursou con brillantez os estudos de bacharelato en Pontevedra e tivo coma profesores a figuras tan destacadas coma Losada Diéguez e Castelao. Simultaneou os estudos das carreiras de Filosofía e Letras e Dereito e en ámbalas dúas se doutorou. Sendo aínda estudante participou no Castro de Ortoño na creación do Seminario de Estudos Galegos no que exerceu un singular papel e dirixiu a sección de Historia da Literatura. Desde os inicios da súa andaina como escritor cultivou o vieiro da creación literaria e o exercicio investigador, que practicou con rigor e brillantez literaria.
Se en 1923 participou na fundación do SEG, en 1929 foi nomeado secretario do Padroado fundacional do Museo do Pontevedra, que foi, sen dúbida, a iniciativa de máis empeño da súa longa vida. A el, en postos e cometidos diferentes, sobre todo coma director desde 1954 e director emérito e patrón honorario desde 1986, estivo vinculado durante o resto da súa vida. Tamén por estes anos participou nas campañas de estudo de diversos monumentos galegos, dirixidas por Manuel Gómez Moreno e promovidas pola Comisión de Estudos en Galicia da Junta de Ampliación de Estudios, institución esta coa que o SEG mantivo unha moi estreira relación de colaboración e á que Filgueira lle solicitou unha bolsa, que non consta que lla concederan, para estudar a arte románica portuguesa. Anos máis tarde, en 1934, volveulle solicitar á JAE unha pensión para analizar en Bélxica e Holanda a organización dos seus pequenos museos. Nesta ocasión foille concedida a axuda, pero non chegou a realizar a viaxe.
Desde 1931 comezou a desenvolver unha intensa actividade política e na Asemblea Constituínte do Partido Galeguista foi elixido secretario técnico. Participou na redacción do anteproxecto do Estatuto de Galicia, na Asemblea de Municipios celebrada en Santiago en decembro de 1932, pero en 1935 rompe co Partido Galeguista e incorpórase á conservadora Dereita Galeguista, liderada por Vicente Risco. Durante estes anos proseguiu o seu labor como investigador, conferenciante e no ámbito profesional defendeu en Madrid a súa tese de doutoramento, dirixida por Armando Cotarelo Valledor, que versou sobre La Cantiga CIII: noción del tiempo y gozo eterno en la narrativa medieval, publicada nos talleres de El Eco Franciscano en 1936, e gañou a oposición a catedrático de Lingua e Literatura Española, que desempeñou en Barcelona, Melilla, Lugo e desde 1939, de forma ininterrompida ata a súa xubilación en 1976, no Instituto de Pontevedra, do que tamén foi director desde 1944.
Ao finalizar a guerra civil Filgueira aceptou o novo ordenamento político da ditadura franquista coa que colaborou como alcalde de Pontevedra (1959-1968), asistente en Burgos aos actos conmemorativos do XXV aniversario da exaltación de Franco á xefatura do Estado, membro do Consello Económico Sindical Provincial de Pontevedra, procurador en Cortes polo terzo de representación familiar, presidente do Tribunal Provincial Tutelar de Menores, etc. Como alcalde estimulou a acción cultural, as construcións escolares e deportivas, introduciu novas normas para a actividade dos funcionarios, consolidou a implantación en Lourizán da factoría da Empresa Nacional de Celulosas, recibiu a visita de numerosas personalidades, destacando a do xeneral Franco, urbanizou o campo do Boi e da Xunqueira e protexeu a conservación do casco histórico da cidade. Ao contrario do que puidera parecer, a intensa actividade política e docente non lle impediu proseguir coa súa xa acreditada laboría de investigador e home de letras, que o converteu nun dos máis sólidos e prestixiosos eruditos, que non abdicou nunca dos valores da cultura e do vivir galego. Nesta etapa publicou ducias de rigorosos libros e folletos e milleiros de artigos de divulgación. De todos os seus estudos destacan os dedicados a Pontevedra, ao estudo da nosa literatura medieval, á cidade de Santiago e foron moitas as figuras, galegas e foráneas, por el estudadas: o mestre Mateo, o xeógrafo Fontán, o conde de Gondomar, o P. Sarmiento, o P. Feijoo, Gómez Chariño, Sarmiento de Gamboa, Álvaro de Mendaña, Méndez Núñez, Rosalía, Camoens, Góngora, frei Luís de Granada... Tamén nesta época participou na creación do Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento do que foi nomeado director en 1972, do Instituto da Lingua Galega no seo da Universidade de Santiago, do Museo do Pobo Galego do que chegou a ser vicepresidente do seu Padroado, da Confederación Española de Centros de Estudos Locais (CECEL), promoveu diversas escavacións arqueolóxicas como comisario provincial e foi nomeado conselleiro da Misión Biolóxica de Galicia, correspondente da Real Academia Española, da de Belas Artes de San Fernando e numerario da Galega e da de Historia.
Aínda que a súa extraordinaria talla de erudito e de historiador da cultura, da literatura e da arte galega, e que a súa inxente obra como polígrafo e a longura enciclopédica dos seus saberes eclipsen as súas aportacións ao eido creativo, non resultaría aventurado pensar que a de escritor imaxinativo fose unha clara vocación da mocidade de Filicaria -que é a forma latina do substantivo que rodando de boca en peteiro rematou no galego Filgueira, que era como lle chamaba Otero Pedrayo-, pois se como publicista se estrea en 1923 con diversos artigos no xornal compostelán Renovación e no vigués Galicia, en 1925, con dezanove anos non cumpridos, co título de Os nenos publica os seus primeiros contos. Ademais da narrativa á que volveu en 1927 con O Vigairo e en 1971 con Quíntana Viva, tamén cultivou o teatro ao publicar en 1936 a peza Agromar, e a lírica, pois é autor das neotrobadorescas 6 cancións de mar “in modo antico”, publicadas en 1941. Recoñecendo que é escasa e que mereceu pouca atención dos críticos literarios, a obra de creación de Filgueira é sumamente interesante polo ideal galeguista que sustenta, pola calidade formal dos textos e pola preciosista e requintada linguaxe de caste erudita que por veces zuga o arume da fala popular do rural pontevedrés.
Restablecida a democracia en España, en 1982 Filgueira Valverde aínda asumiu o cargo de conselleiro adxunto á Presidencia para a Cultura no primeiro Goberno autonómico galego, presidido por Xerardo Fernández Albor. As iniciativas máis salientables da súa etapa de conselleiro foron a fixación das normas básicas de aplicación para a unidade ortográfica e morfolóxica da lingua galega e a elaboración da Lei do Consello da Cultura Galega, do que formou parte desde a súa creación e que presidiu desde 1990 ata o seu falecemento, ocorrido en 1996.
Autor da bibliografía: Xosé Ramón Fandiño
Como citar: Fandiño, Xosé Ramón : Xosé Filgueira Valverde. Publicado o 5/6/2018 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=1464. Recuperado o 29/03/2023
Xosé Filgueira Valverde
Pontevedra, 28/ 10/1906 - Pontevedra, 13/9/1996Autoría: Adrián Estévez Iglesias
Investigador e escritor, colaborador de Nós, é considerado o último polígrafo das letras galegas
Naceu en Pontevedra o 28 de outubro de 1906. No instituto da súa vila natal foi alumno de Losada Diéguez, Castelao e Sobrino Buhigas. Co primeiro comeza a asistir a faladoiros, e en 1923 xunto con outros alumnos da Universidade de Santiago de Compostela funda o Seminario de Estudos Galegos. Licenciouse en Dereito en 1927 e en 1928 comezou a traballar como profesor no Instituto de Pontevedra. Deu clase en Lugo entre 1935 e 1940, cando regresou á súa vila natal, e dirixiu o instituto desde 1946 até a súa xubilación en 1976. Dirixiu tamén, desde 1942, o Museo de Pontevedra, do cal participara na súa creación xa en 1927.
No SEG dirixiu a sección de Historia da Literatura, até o desmantelamento da mesma en 1936. En 1935 comezou a preparar unha escolma da poesía galega, co propósito de que estivese feita para 1937, centenario do nacemento de Rosalía. A escolma, acompañada dunha enquisa para múltiples autores, foi editada en 2008 co título Os poetas galegos (1936). Antoloxía consultada. En 1925 foi elixido membro correspondente da Real Academia Galega na que ingresa como académico de número en 1941, ocupando a cadeira de Casto Sampedro.
Foi membro do Partido Galeguista, organización que deixou en 1934 xunto con outros militantes de Pontevedra, para ao ano seguinte formar Dereita Galeguista, partido que apoiou o Estatuto de Autonomía de 1936. Logo da guerra civil formou parte de comisións de depuración do profesorado, e animou a Otero Pedrayo para que solicitase a reposición da súa cátedra, da que fora deposto. En 1959 Filgueira Valverde foi nomeado alcalde de Pontevedra, cargo que ocupou durante nove anos. Durante a súa etapa na alcaldía procurou a conservación da zona vella da vila.
Dirixiu o Instituto Padre Sarimiento entre 1971 e 1981, formou parte do primeiro padroado do Instituto da Lingua Galega e presidiu a Casa Museo de Rosalía de Castro. Foi o primeiro Conselleiro de Cultura da Xunta de Galicia, no primeiro goberno de Xerardo Fernández Albor. Presidiu o Consello da Cultura Galega entre 1991 e 1996, substituíndo no cargo a Ramón Piñeiro.
Recibiu numerosos recoñecementos, como a Medalla Castelao, o Premio Trasalba ou o doutoramento honoris causa polas Universidade de Santiago de Compostela e a Universidade de Vigo.
O seu primeiro artigo na revista Nós apareceu no número 21, do 15 de setembro de 1925, con continuación no número seguinte. O texto fala de Ero de Armenteira, o fundador do mosteiro de Santa María, e vén sendo un extracto do traballo lido por Filgueira Valverde no Seminario de Estudos Galegos o 24 de novembro do ano anterior: a cantiga CIII das Cantigas de Santa María, tema sobre o cal faría tamén a súa tese de doutoramento, dirixida por Armando Cotarelo Valledor e defendida en 1935. Sobre a lenda de Armenteira escribiu outro artigo, aparecido nos números 25 e 26 da revista.
Xa no número 37, de xaneiro de 1927, incluíuse o artigo «A paisaxe no Cancioneiro da Vaticana», de novo un extracto do traballo presentado no Seminario de Estudos Galegos. No número 92 (agosto de 1931) publica «Sobre as cantigas de Martín Codax», falando dun estudo do profesor José Joaquim Nunes.
No número 31, de xullo de 1926, aparece o relato «O paspallás», que aparecería publicado en 1971 no volume Quintana viva. Nos números 44 (agosto 1927), 54 (xuño de 1928) e 82 (outubro de 1930) publica varios contos baixo o título «Artistas aldeáns», recuperados tamén en Quintana viva. No número 48 (decembro de 1927), na sección «Os homes, os feitos, as verbas», escribiu o breve texto «Encol dos primeiros moimentos galego-portugueses».
No número 62 (febreiro de 1929) aparece «A eirexa pre-románica de Francelos», onde narra a visita feita o 12 de agosto de 1927 ao templo situado no concello de Ribadavia, xunto a Manuel Gómez Moreno e Florentino López Cuevillas, ao abeiro da Junta de Ampliación de Estudos. O número 71 da revista Nós foi unha homenaxe a Losada Diéguez, falecido en 1929, e Filgueira Valverde, que fora alumno del no Instituto de Pontevedra, colaborou co texto «Unha lección de Lousada Diéguez».
No número 75 da revista publica «Dúas notas». Dunha banda, un texto sobre a biblioteca do bispo tudense Manuel Lago González (1865-1925), a quen en 1973 lle habían adicar o Día das Letras Galegas, e doutra, escribe sobre o arqueólogo estadounidense Arthur Kingsley Porter (1883-1933).
No número 79, baixo o epígrafe «Estampas composteláns», escribe o artigo «A duquesa de Chevreuse en Santiago», falando do paso de Marie de Rohan pola vila en 1638.
A última colaboración de Filgueira Valverde en Nós é o artigo «Cancioneiriño de Compostela», unha escolma de cantigas e poemas onde se fala da cidade do apóstolo, desde a lírica medieval até a actualidade. Apareceu como separata exenta no nº 103 de Nós, en xullo de 1932, con continuación no número seguinte, e recuperou o tema co libro Cancioneiriño novo de Compostela (1969).
Obra
A obra de Filgueira Valverde é moi extensa, especialmente a nivel científico e divulgativo. Abrangue campos diversos como a biografía, a historia da arte, a arquivística, bibliografía, a edición ou a etnografía, ademais de varias obras sobre a súa cidade natal. Entre 1979 e 1996 publicou a serie Adral, nove volumes que inclúen 616 artigos de temática relacionada con Galicia escritos para a prensa. Se ben a obra de Filgueira Valverde se centrou na investigación, sendo novo cultivou tamén a creación literaria:
Os nenos (narrativa, 1925. Edicións Lar)
O vigairo (narrativa, 1927. Lar)
Quintana viva (narrativa, 1971. Galaxia)
Agromar (teatro, 1936)
6 canciones de mar “in modo antico” (poesía, 1941)
Bibliografía
Alonso Montero, Xesús (2015): Xosé Filgueira Valverde. Biografía intelectual. Vigo: Xerais.
Real Academia Galega (2015): Boletín da Real Academia Galega. Número 376.
Valle Pérez, Carlos (ed.) (2007): Xosé Filgueira Valverde. 1906-1996. Un século de Galicia. Museo de Pontevedra.
Como citar: Estévez Iglesias, Adrián : Xosé Filgueira Valverde. Publicado o 13/9/2021 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=1464. Recuperado o 29/03/2023
Xosé Filgueira Valverde
Pontevedra, 28/ 10/1906 - Pontevedra, 13/9/1996Autoría: Adrián Estévez Iglesias
Investigador e escritor, colaborador de Nós, é considerado o último polígrafo das letras galegas
Naceu en Pontevedra o 28 de outubro de 1906. No instituto da súa vila natal foi alumno de Losada Diéguez, Castelao e Sobrino Buhigas. Co primeiro comeza a asistir a faladoiros, e en 1923 xunto con outros alumnos da Universidade de Santiago de Compostela funda o Seminario de Estudos Galegos. Licenciouse en Dereito en 1927 e en 1928 comezou a traballar como profesor no Instituto de Pontevedra. Deu clase en Lugo entre 1935 e 1940, cando regresou á súa vila natal, e dirixiu o instituto desde 1946 até a súa xubilación en 1976. Dirixiu tamén, desde 1942, o Museo de Pontevedra, do cal participara na súa creación xa en 1927.
No SEG dirixiu a sección de Historia da Literatura, até o desmantelamento da mesma en 1936. En 1935 comezou a preparar unha escolma da poesía galega, co propósito de que estivese feita para 1937, centenario do nacemento de Rosalía. A escolma, acompañada dunha enquisa para múltiples autores, foi editada en 2008 co título Os poetas galegos (1936). Antoloxía consultada. En 1925 foi elixido membro correspondente da Real Academia Galega na que ingresa como académico de número en 1941, ocupando a cadeira de Casto Sampedro.
Foi membro do Partido Galeguista, organización que deixou en 1934 xunto con outros militantes de Pontevedra, para ao ano seguinte formar Dereita Galeguista, partido que apoiou o Estatuto de Autonomía de 1936. Logo da guerra civil formou parte de comisións de depuración do profesorado, e animou a Otero Pedrayo para que solicitase a reposición da súa cátedra, da que fora deposto. En 1959 Filgueira Valverde foi nomeado alcalde de Pontevedra, cargo que ocupou durante nove anos. Durante a súa etapa na alcaldía procurou a conservación da zona vella da vila.
Dirixiu o Instituto Padre Sarimiento entre 1971 e 1981, formou parte do primeiro padroado do Instituto da Lingua Galega e presidiu a Casa Museo de Rosalía de Castro. Foi o primeiro Conselleiro de Cultura da Xunta de Galicia, no primeiro goberno de Xerardo Fernández Albor. Presidiu o Consello da Cultura Galega entre 1991 e 1996, substituíndo no cargo a Ramón Piñeiro.
Recibiu numerosos recoñecementos, como a Medalla Castelao, o Premio Trasalba ou o doutoramento honoris causa polas Universidade de Santiago de Compostela e a Universidade de Vigo.
O seu primeiro artigo na revista Nós apareceu no número 21, do 15 de setembro de 1925, con continuación no número seguinte. O texto fala de Ero de Armenteira, o fundador do mosteiro de Santa María, e vén sendo un extracto do traballo lido por Filgueira Valverde no Seminario de Estudos Galegos o 24 de novembro do ano anterior: a cantiga CIII das Cantigas de Santa María, tema sobre o cal faría tamén a súa tese de doutoramento, dirixida por Armando Cotarelo Valledor e defendida en 1935. Sobre a lenda de Armenteira escribiu outro artigo, aparecido nos números 25 e 26 da revista.
Xa no número 37, de xaneiro de 1927, incluíuse o artigo «A paisaxe no Cancioneiro da Vaticana», de novo un extracto do traballo presentado no Seminario de Estudos Galegos. No número 92 (agosto de 1931) publica «Sobre as cantigas de Martín Codax», falando dun estudo do profesor José Joaquim Nunes.
No número 31, de xullo de 1926, aparece o relato «O paspallás», que aparecería publicado en 1971 no volume Quintana viva. Nos números 44 (agosto 1927), 54 (xuño de 1928) e 82 (outubro de 1930) publica varios contos baixo o título «Artistas aldeáns», recuperados tamén en Quintana viva. No número 48 (decembro de 1927), na sección «Os homes, os feitos, as verbas», escribiu o breve texto «Encol dos primeiros moimentos galego-portugueses».
No número 62 (febreiro de 1929) aparece «A eirexa pre-románica de Francelos», onde narra a visita feita o 12 de agosto de 1927 ao templo situado no concello de Ribadavia, xunto a Manuel Gómez Moreno e Florentino López Cuevillas, ao abeiro da Junta de Ampliación de Estudos. O número 71 da revista Nós foi unha homenaxe a Losada Diéguez, falecido en 1929, e Filgueira Valverde, que fora alumno del no Instituto de Pontevedra, colaborou co texto «Unha lección de Lousada Diéguez».
No número 75 da revista publica «Dúas notas». Dunha banda, un texto sobre a biblioteca do bispo tudense Manuel Lago González (1865-1925), a quen en 1973 lle habían adicar o Día das Letras Galegas, e doutra, escribe sobre o arqueólogo estadounidense Arthur Kingsley Porter (1883-1933).
No número 79, baixo o epígrafe «Estampas composteláns», escribe o artigo «A duquesa de Chevreuse en Santiago», falando do paso de Marie de Rohan pola vila en 1638.
A última colaboración de Filgueira Valverde en Nós é o artigo «Cancioneiriño de Compostela», unha escolma de cantigas e poemas onde se fala da cidade do apóstolo, desde a lírica medieval até a actualidade. Apareceu como separata exenta no nº 103 de Nós, en xullo de 1932, con continuación no número seguinte, e recuperou o tema co libro Cancioneiriño novo de Compostela (1969).
Obra
A obra de Filgueira Valverde é moi extensa, especialmente a nivel científico e divulgativo. Abrangue campos diversos como a biografía, a historia da arte, a arquivística, bibliografía, a edición ou a etnografía, ademais de varias obras sobre a súa cidade natal. Entre 1979 e 1996 publicou a serie Adral, nove volumes que inclúen 616 artigos de temática relacionada con Galicia escritos para a prensa. Se ben a obra de Filgueira Valverde se centrou na investigación, sendo novo cultivou tamén a creación literaria:
Os nenos (narrativa, 1925. Edicións Lar)
O vigairo (narrativa, 1927. Lar)
Quintana viva (narrativa, 1971. Galaxia)
Agromar (teatro, 1936)
6 canciones de mar “in modo antico” (poesía, 1941)
Bibliografía
Alonso Montero, Xesús (2015): Xosé Filgueira Valverde. Biografía intelectual. Vigo: Xerais.
Real Academia Galega (2015): Boletín da Real Academia Galega. Número 376.
Valle Pérez, Carlos (ed.) (2007): Xosé Filgueira Valverde. 1906-1996. Un século de Galicia. Museo de Pontevedra.
Como citar: Estévez Iglesias, Adrián : Xosé Filgueira Valverde. Publicado o 13/9/2021 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=1464. Recuperado o 29/03/2023
DOCUMENTACIÓN DE
Biografía de Casto Sampedro na Gran Enciclopedia Galega
Fonte: Filgueira Valverde, X.: «Casto Sampedro y Folgar». En Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada. Lugo: El Progreso, D.L. 2003; v. 39, p. 183
Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Entrega final do «Cancioneiriño de Compostela»
«Cancioneiriño de Compostela», Nós: boletín mensual da cultura galega, n.º 104 (15 de agosto de 1932), p. 151-155
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Separata da revista Nós que recolle o «Cancioneiriño de Compostela»
«Cancioneiriño de Compostela», Nós: boletín mensual da cultura galega, n.º 103 (25 de xullo de 1932), p. 135-137
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Artigo sobre a visita da duquesa de Marie de Rohan a Santiago
«Estampas composteláns: a duquesa de Chevreuse en Santiago», Nós: boletín mensual da cultura galega, n.º 79 (25 de xullo de 1930), p. 135-137
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Filgueira Valverde escribe en Nós sobre a biblioteca do arcebispo Lago e mais sobre Kingsley Porter
«Dúas notas: a biblioteca Lago; Kingsley Porter», Nós: boletín mensual da cultura galega, n.º 75 (15 de marzo de 1930), p. 64-65
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Artigo de Filgueira Valverde escribe en lembranza do seu mestre Antón Losada Diéguez
«Unha lección de Lousada Diéguez», Nós: boletín mensual da cultura galega, n.º 71 (15 de novembro de 1929), p. 204-205
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
«A eirexa pre-románica de Francelos», Nós: boletín mensual da cultura galega, n.º 62 (15 de febreiro de 1929), p. 27-31
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
«Os homes, os feitos, as verbas: Encol dos primeiros moimentos galego-portugueses», Nós: boletín mensual da cultura galega, n.º 48 (15 de decembro de 1927), p. 9-10
«Os homes, os feitos, as verbas: Encol dos primeiros moimentos galego-portugueses», Nós: boletín mensual da cultura galega, n.º 48 (15 de decembro de 1927), p. 9-10
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Artigos de Filgueira Valverde sobre os cancioneiros e as cantigas publicados en Nós
«A paisaxe no Cancioneiro da Vaticana», Nós>/cite>, n.º 37 (15 xaneiro 1927), p. 4-8; «Sobre as cantigas de Martín Códax)»,Nós>/cite>, n.º 92 (15 agosto 1931), p. 134-135
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Artigo de Filgueira sobre a filóloga Margot Sponer
Filgueira Valverde, Xosé: «Vieiro XXV: O galego fóra de Galicia», El pueblo gallego, 348 (22 de outubro de 1926), p. 1
Fonte: Galiciana
http://biblioteca.galiciana.gal/gl/catalogo_imagenes/grupo.do?path=1248399&posicion=1&presentacion=pagina
Relatos literarios de Filgueira Valverde na revista Nós publicados entre 1926 e 1930
«O paspallás», Nós, n.º 31 (25 xullo 1926), p. 11; «Artistas aldeáns», Nós, n.º 44 (15 agosto 1927), p. 11-12; «Artistas aldeáns», Nós, n.º 54 (15 xuño 1928), p. 102-103; «Artistas aldeáns: Parábola de catro mestres canteiros», Nós, n.º 82 (15
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
outubro 1930), p. 200-203
A lenda de santo Ero de Armenteira publicada en cinco entregas na revista Nós por Filgueira Valverde
«Cantigas d’El-Rey Sabio localizadas en Galicia: San Ero de Armenteira», Nós, n.º
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
21 (15 setembro 1925), p. 4-5; «San Ero d’Armenteira: (proseguimento)», < cite>Nós, n.º 22 (15 outubro 1925), p. 2-3; «A lenda d’Armenteira: (notas de folk-lore)», Nós, n.º 25 (15 xaneiro 1926), p. 10-12; «A lenda d’Armenteira: (proseguimento)», Nós, n.º 26 (15 febreiro 1926), p. 9-11; «A lenda d’Armenteira: (proseguimento)», Nós, n.º 26 (15 febreiro 1926), p. 9-11
Biobibliografía de Sánchez Cantón na Gran Enciclopedia Galega
Filgeira Valverde, Xosé: «Sánchez Cantón, Francisco Javier». En Gran Enciclopedia Galega Silverio Cañada. Lugo: El Progreso, 2003; 40, 5-7.
Fobte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega.
DOCUMENTACIÓN SOBRE
Estudo sobre a obra narrativa de Filgueira Valverde
Acuña, Ana: «Cidades literarias (e polixenealóxicas» na narrativa de Xosé Filgueira Valverde», Boletín da Real Academia Galega, n.º 376 (2015), p. 45-58
Fonte: Real Academia Galega
http://publicacionsperiodicas.academia.gal/index.php/BRAG/article/view/461/475
A semana cultural de Porto, celebrada en abril de 1935, contou cunha ampla representación de membros do Seminario de Estudos Galegos
«Seminario de Estudos Galegos: La semana cultural de Oporto», El pueblo gallego: rotativo de la mañana, 3441 (17 de abril de 1935), 9.
Fonte: Biblioteca Pública Antonio Odriozola / Galiciana. Bibliotea Dixital de Galicia
http://galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/consulta/registro.do?id=3952
Carné do Seminario de Estudos Galegos. 1931
Fonte: Fundación Filgueira Valverde
http://filgueiravalverde.gal/estudos/item/124-filgueira-valverde-e-a-lingua-galega
Ligazóns de interese
O Seminario de Estudos Galegos (1923-1936) en Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: http://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta_aut/registro.do?id=35606 [Consulta: 2022-12-28]
Acceso á publicación Arquivos do Seminario de Estudos Galegos. Galiciana
Fonte: Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=401088 [Consulta: 2022-12-30]
Biografía de Filgueira Valverde da DBe da Real Academia de la Historia
Fonte: Real Academia de la Historia
https://dbe.rah.es/biografias/27266/xose-fernando-filgueira-valverde
Entrada de Filgueira Valverde no Centro Virtual Cervantes
Fonte: Centro Virtual Cervantes. Instituto Cervantes
https://cvc.cervantes.es/artes/ciudades_patrimonio/santiago/personalidades/filgueira.htm
Web da Fundación Figueira Valverde
Fonte: http://filgueiravalverde.gal
Catálogo en liña da exposición Galicia, de Nós a nós, coordinada por Afonso Vázquez-Monxardín e Ana Acuña. Cidade da Cultura, 2 de outubro de 2020 - 17 de xaneiro de 2021
Fonte: https://www.cidadedacultura.gal/gl/evento/galicia-de-nos-nos
A revista Nós en Galiciana-Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: https://revistanos.galiciana.gal
Páxina da Real Academia de Bellas Artes dedicada á presentación de Cartolatría, epistolario de Sánchez Cantón e Filgueira Valverde. 19 de maio de 2018
Fonte: Real Academia de Bellas Artes San Fernando
https://www.realacademiabellasartessanfernando.com/es/actividades/cursos-y-conferencias/cartolatriaepistolario-sanchez-canton-filgueira-valverde [Consulta: 2022-08-17]
Filgueira Valverde na Biblioteca Xeral da USC
Biblioteca Xeral da USC: Cronoloxía e bibliografía das obras existentes na BUSC. 2015
Fonte: Biblioteca Xeral da Universidade de Santiago de Compostela
Cronoloxía e bibliografía das obras existentes na BUSC
Vídeo divulgativo da exposición Filgueira Valverde. Un faro na construción de Galicia
Filgueira Valverde. Un faro na construción de Galicia. Deputación de Pontevedra. Exposición itinerante, 2015
Exposición Xosé Filgueira Valverde. Edificio da Biblioteca e Arquivo de Galicia, 15 de maio-30 de xuño 2015
Fonte: Cidade da Cultura. Biblioteca de Galicia
https://bibliotecadegalicia.xunta.gal/es/actualidade/exposicions/xose-filgueira-valverde
Materiais didácticos sobre Filgueira Valverde en Espazo Abalar
Abalar: Letras Galegas 2015: Materiais didácticos sobre Xosé Filgueira Valverde. Consellería de Cultura Educación e Universidades, Xunta de Galicia, 2015
Fonte: Espazo Abalar
https://www.edu.xunta.gal/espazoAbalar/node/8826 [consulta: 2021-09-13]
Historia do Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento, de 1944 a 2004
Pardo de Guevara y Valdés, Eduardo (dir.): O Instituto de Estudos Galegas «Padre Sarmiento»: Sesenta anos ó servicio de Galicia (1944- 2004). Santiago de Compostela: CSIC, Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento (IEGPS), 2005. http://hdl.handle.net/10261/225007
Fonte: CSIC.
https://digital.csic.es/handle/10261/225007
III Congreso Internacional de Poesía. 1954
Fonte: Consello da Cultura Galega
http://www.poesiagalega.org/arquivo/ficha/f/1092/ [Consulta: 2022-06-07]
Epístolas de
Carta de Filgueira Valverde a Paz Andrade. Sen data
Gracias, querido Valentín, polas tua garimosa carta de pésame na morte do meu xenro. Os anos fannos sentir máis estes golpes e, tamén, o consolo que da ter, carón noso, neles aos amigos de sempre
Lembranzas e apertas de
Filgueira
Carta de Filgueira Valverde a Paz Andrade. Sen data
Pontevedra
Benquerido Valentín:
Envíoche foto e fotocopias dos retratos que temos de Don Xosé Manuel Pintos. Podemos facer, no laboratorio, unha foto mellor do óleo.
Apertas de
Filgueira
Carta de Ánxel Casal a Filgueira. 1924
Carta de Castelao a Filgueira Valverde. 1925
Carta de Xosé Filgueira Valverde e Xesús Carro a Francisco Sánchez Cantón
Carta de Vilar Ponte a Filgueira. 1930
Carta de Xosé Filgueira Valverde a Manuel Gómez Román. Pontevedra, 23 de abril de 1935
Pontevedra 23,abril,1935
Sr.Don Manuel Gómez Román
Segredario Xeral do Partido Galeguista
Meu querido amigo e irmán:
A miña baixa do Partido Galeguista,en cuia creación e desenrolo tanto teño traballado non podía producirse nin dun xeito espectacular na Xuntante de nontronte,nin dun xeito sorrateiro ,encomendando ao cobrador que deixase de me pasar o recibo. Teño concencia dabondo dos meus deberes políticos e cos vencellos de irmandade que nos axuntarán sempre ,inda que a política nos arrede,pra entregar á pasión un feito doooroso mais necesario,como este(...)Carta de Filgueira sobre a súa baixa do Partido Galeguista, dirixida ao secretario xeral de dita organización
Carta de Xosé Filgueira Valverde a Francisco Sánchez Cantón
Carta de Francisco Sánchez Cantón a Xosé Filgueira Valverde
Carta de Paz Andrade a Filgueira Valverde. 1974
[Vigo] 7 nov. 1974
Sr. Don Xosé F. Filgueira Valverde
Director do Museo de Pontevedra
Pontevedra
Querido José Fernando:
Póñome a che mandar estas liñas matinando en que Castelao, botando os ollos por riba do meu lombo, estame a mirar o que escribo. E estase a rir, con aqueles ollos decote veados na terra que o furaban todo. Aínda aquelo que os demais ao mellor nin viamos.
Van as nove estampas pubricadas en Galicia, o xornal que eu dirixín e do que Alfonso foi pouco menos que a i-alma. Coido que son as únicas da serie de «As Mulleres», que escomenzara a promediar co a dos «Homes», cuios orixinales lle entreguei pra facer a primeira impresión en libro e que non tornaron ao meu poder.
Coido que «As Mulleres», n-este caso, non se fan de menos ao lado dos «Homes». Cando trazóu estes rascuños de mestre riscaba sin dubida nas suas mellores horas de dibuxante, tanto da figura como da comedia human. Como non quixeche que enmarcara por miña conta os dibuxos, ti farás n-este orde o que mellor atines, que para iso eres o Director da Casa.
Perdóame a demora, pol-as moitas tarefas que me envolven e recibe a máis cordial aperta de teu sempre amigo incondicioal,
[Valentín Paz-Andrade]
Carta de Filgueira Valverde a Paz Andrade. 1977
Pontevedra 19-I-77
Sr. D. Valentín Paz Andrade
Vigo
Benquerido Valentín:
Renóvoche a miña embora polo diálogo radiofónico. Gustou moito. Sorprendeume a xente que escoita a esas horas.
Xa sabes que Sánchez Cantón ordeou que a sua correspondencia estivera pechada cinco anos. Cumpridos xa, envíoche esta «carta entreaberta» que leva a data do 16 de xullo do 36 e a que me escribiu a min o 17 pra que cha mandara. É un «índice de utopías galegas» cheo de fondura.
Pasei unha tempada moi triste con doenza e a morte dunha irmá de María Teresa que viñera pasar eiquí as festas.
Ponme aos pes da tua muller. Lembranzas a todos.
[Manuscrito:] Apertas de
Fdo. Xosé Filgueira Valverde
[Manuscrito:]
Carta entraberta
Madrid, no día do Carmen, 1936
Sr. D. Valentín Paz Andrade
Meu querido amigo:
Penso que os que non fixemos nin soupemos cousa do Estatuto, o mellor servizo que hoxe comprimos con Galicia é calar, deixando moer ôs que arelaban andar no muiño; alá eles se no pan de mañá mestúranse os farelos coa fariña.
E cô dito abondaría, se non fose que na tua chamada escoito berros que famne esquecer memorias acedas, e crebando a liña proposta parrafearei un anaco de tempo respeito o rego que Galicia ten de abrir no agro artístico.
Eu non vexo, non podo ver a Galicia, dende o outeiro do Arte, mais que como un-a cidade espallada. Non-a vexo, non podo vela, como enxame de vilas no cortizo teórico de un-a nación. Fai anos que roe en min un verme teimoso, que de cote se afonda e me di: «contra o nacionalismo -narcótico prós nugallans que ensonan un mañá que non chega-, cidadanía –choio de un hoxe fecundo que non finda». ¡Galicia, un-a vila; i-os galegos, seus cives, sempre a traballar; e nosos probremas desfaríanse como a brétema ô sol.
En Arte, como no resto. Mais, n-un-a carta non se fan prans, nin se ditan regras, fálase, mellor... parólase. ¿Leria? ¿Ensonos?... ¿Quén o sabe? Parolemos, logo.
E... vai de sono...
Vexo â nosa Matria –máis doce que Patria- forte e leda, e que o xogo do Arte brinca por riba da terra nosa...
... Un rapaz naceu e criouse n-un-a casiña branca e limpa –o chan, branco do xabón, ou dourado pol-a cera; as paredes caleadas e con estampiñas feitas en buxo, do Apostol, da Pelengrina, do Santo Cristo de Ourense; fiestras e portas de azul, ou de verde: o redor da casa, naval e horta sen valados, pois a cerca é unha sebe con silvas e roseiras, recortadiño, froleado e con amoras; no naval, chícharos, pementos, cebolas e repolos; na horta, pexegueiros, cerdeiras e maceiras que nas suas tempías énchense de mazás, cereixas e pexegos.
Os ollos do rapaz reloucaban ô ver as liñas eispresivas das estampas, os recortes das follas, as coroas das froles i-as coores das froitas. No inverno degoirábase en valeira as memorias do outono farto debuxando cereixas e ácios no papel, ou nas paredes cos sinxelos meios que tiña a carón.
Na escola o mestre insinoulle o camiño e levouno a certo «taller» onde un artista –pago por Galicia- deprendía ôs rapaces afeizoados; pois, xa non había xiadas Escolas de craustro i-escalafón –nin esta verba tiña son na fala nosa. Os rapaces ían d-uns mestres n-outros, cando podíase trocar. Nos talleres, demáis dos traballos «d-encarga», facíase un-a laboura para Galicia –a reixa d-un-a eirexa, a pintura pra un-a escola, o teito pra un concello...- na que todos poñían man; deprendían facendo.
Rexía os talleres un-a «Xunta de .... poucos», que ditara regras craras i-abertas. Nos outonos os «talleres» corrían a terra –mosteiros, castelos e pazos- escadaban castros; de sol nado a solpôr enchían seus foles de canto Galicia amostraba –leiras e vías, portos e facendas, soutos e fábricas-. Ollos e mans fadigábanse de mirar e de acugular pra, no inverno, facer.
Ô gromar dos albres serodios, i-o quentar a raxeira tiñas os Talleres exposta a seara anal. E ía vela a Xunta de .... «poucos»: escollía cadros e tallas, forros e tecidos; e falaba côs rapaces –lonxe do eisamen-; i-os máis doados dáballes consellos e conqués para viaxaren pol-o Mundo. Cheos da terra, donos do seu oficio, ían aproveitar o que outros povos fixeran.
Ô tornar Galicia púñalles «talleres» pra que novos gromos agoirasen flores e farta colleita. Deste xeito sinxelo ninguén restaba sen poderse formar artista; ninguén saía da terra sen coñecela; o esforzo non se perdía, pois os que non chegaban a cume espallaban o deprendido o seu redor porque deprenderanllo sen mágoas nin rixideces, xogando ledos.
I-o Arte non era en Galicia segredo fechado de xente sabida, senón lume aceso en todal-as lareiras.
Por riba desta maneira de «facer artistas», e pra axudala, abríranse en Galicia outras fontes de estudo e arte: Museos, moitos Museos...
Non eran almacéns, nin panteóns; certo esprito animábaos e facíaos bulir; a ideia que aquela «Xunta», da que falamos, eispresou na sua primeira sentada:
«En Galicia, máis que un-a Historia e un Arte, temos hoxe un-a forte vôntade de facelos».
E nos Museos traduciuse esta arela de porvir. Recollíase neles o pasado, trouxérase de fora canto poidérase mercar, ou ter por troques; mail-o desinio non era revivir tempos idos, senón camiñar cara tempos por nacer. Non temos un Rubens nin un Velázquez pra adourar. E mestre Mateo... está tan lonxe de nos.
Porque é de ben nados, hase estudar o que fixeron os abós, i-hase gardar «mirando, non imitando» como decían os vellos eisemplarios; e aínda compre mesura e siso no profundar no pasado: a vellez non sempre dá «beleza».
I-este desinio conformábase nos Museos da nosa terra: no arqueolóxico, como no do mar; no románico como no do agro; no dos vellos oficios como no moderno, no barroco como ...
Íase o Sono e, xa na porta, inda tivo forzas pra me pintar outros cadros da política do Arte -¡non do arte da Política!- na Galicia.... autónoma; máis que cadros, estampiñas sinxelas, que custa poucos cartos levalas a termo e realidade, se nos alonxamos dos pedantismos de bule-bules e fura-furas, e se mercamos aquel siso e aquela praítica de «cidadanía» nas que vexo as dúas rodas do carro no que Galicia pode camiñar, chea de arelas, pol-a estrada do Tempo por vir.
Teu bô amigo
F.J. Sánchez Cantón
Inclúe: copia da carta de Francisco Javier Sánchez Cantón de 1936
Carta de Filgueira Valverde a Paz Andrade. 1977
Pontevedra 2-V-1977
Sr. D. Valentín Paz Andrade
Vigo
Benquerido Valentín:
Podes maxinar cánto teño agradecido a tua gasalleira ideia de que te fixera compañía na candidatura senatorial pontevedresa. Tornóu o choio á consulta e a negativa médica foi total; o meu fillo dixo que razoaría os motivos nunha carta que has recibir un destes días. Ademáis de tódalas outras razóns, xurdiu un impeitizo legal que é decisorio. Non renunciéi a tempo ao cargo, gratuito e incómodo, mais, eso sí, por decreto, de «Consejero Provincial de Bellas Artes».
Sinto ben contrariarte, anque sei recoñecer o moitísimo que sinificóu pra min a tua xenerosa proposta.
[Manuscrito:] Apertas garimosas de
Xosé Filgueira Valverde
Carta de Paz Andrade a Filgueira Valverde. 1978
Vigo, 4 de Julio de 1978
Sr. Don Xosé Fernando Filgueira Valverde
Director del Museo de Pontevedra
Plaza de La Leña
Pontevedra
Querido José Fernando:
Ante todo miña embora máis cordial, pol-a Presidencia da Polifónica, carrego pol-o que non poderías en maneira algunha deixar de pasar. E unha ledicia pra cantos asistimos ao nascimento de tan gloriosa institución.
E agora un pedimento. Sei que mañán, día 5, escomenzan unhas oposicións restrinxidas, pra convertir Mestras interinas en permanentes. Unha das aspirantes, chámase Lourdes Ofelia Navia Ríos, e ten o núm. 21 de matemáticas. Parece que a Presidenta do Tribunal é Doña Francisca Sánchez Andrade. É posibel que ti conozcas a algún dos outros membros.
Moito agradeceréi a boa man que poidas votarlle pra amparar a tal aspirante, que necesita vivir da sua profesión ao non ter outra nin de donde lle veña.
Recibe unha cordial aperta de,
[Valentín Paz-Andrade]
Carta de Filgueira Valverde a Paz Andrade. 1982
[Santiago, 1982]
Benquerido Valentín:
Recibín a túa carta e pasei con todo interés o asunto de Dona María Antonia Ruiz Álvarez á Dirección do Patrimonio.
O teu Castelao é o libro do ano e debera ter recibido canto premio hai e moitos máis, e sobre todo debera ter moitas recensións.
Anotei a de Pardo. Sigo compartindo contigo a idea de que en Galicia non temos crítica literaria. Ben é certo que en España non se atopa moito.
¿Cómo sigue Pilar? María Teresa saúdavos con moito agarimo.
Apertas moi fortes de
Filgueira Valverde
Carta de Filgueira Valverde a Pilar Rodríguez De Prada. 1987
Pontevedra, [1987]
Exma. Sra.
Dª Pilar Rodríguez Prada de Paz Andrade
Vigo
Queridos Pilar e Alfonso:
O cuarto Adral que vos envío leva unha garimosa e merecida adicatoria a Valentín que el xa non puido leer. Que valla para vos, que compartíchedes os seus traballos e o seu fervor por Castelao.
María Teresa vos lembra con moito cariño, e sempre co recordo inesquecibre do que se nos foi
Apertas cordiaes de
Xosé Fernando
Videos
Antonio Fraguas fala sobre o Seminario de Estudos Galegos nunha conversa en LIngua Galega TV
Fonte: LInguaGalegaTV
https://www.youtube.com/watch?v=R6VmoRrlAys [Consulta: 2023-01-02]
Audios
Homenaxe a Nós no seu 75 aniversario
Os mestres de Filgueira Valverde
O Museo de Pontevedra
Xan da Coba, inventor do trampitán
O Seminario de Estudos Galegos e Fermín Bouza Brey
Rosalía de Castro e a música
A fantasía lírica de Álvaro Cunqueiro
A Lei do Consello da Cultura Galega
Sobre a escrita de Ramón Otero Pedrayo [01 de 02]
Sobre a escrita de Ramón Otero Pedrayo [02 de 02]
Valentín Lamas Carvajal e Rosalía de Castro
CONFERENCIA DE XOSE FILGUEIRA VALVERDE SOBRE VALENTIN LAMAS CARVAJAL
Acibecharía compostelá
DECLARACIONES DE XOSE FILGUEIRA VALVERDE SOBRE EL DIA DE LAS LETRAS GALLEGAS
Referencias bibliográficas
- FANDIÑO VEIGA, Xosé Ramón “Contribución de Filgueira Valverde ao ámbito da creación literaria” , en VVAA., Xosé Filgueira Valverde (1906-1996). Un século de Galicia, Museo de Pontevedra/Sociedad Estatal de Conmemoraciones Culturales.
- FERNÁNDEZ DEL RIEGO, Francisco “Filgueira Valverde na nosa memoria” , en Homenaxe a Xosé Filgueira Valverde, El Museo de Pontevedra, LI, Pontevedra.
- FORTES ALÉN, Mª Jesús Ó Dr. Filgueira Valverde nos seus noventa anos (1906-1996). Bibliografía. Traballos. Eloxios , edición preparada por, Caixa de Aforros de Pontevedra.
- FUENTES ALENDE, José Filgueira Valverde. Publicaciones. Conferencias. Curriculum. Homenaje de sus discípulos José Fuentes Alende, edición preparada por. Pontevedra.
- GARCÍA ALÉN, Alfredo “Filgueira Valverde, José” , en Gran Enciclopedia Gallega, T. 13, Santiago, Xixón, s/d.
- VALLE PÉREZ, Xosé Carlos “Xosé Filgueira Valverde (1906-1996). Notas biográficas” , en VVAA., Xosé Filgueira Valverde (1906-1996). Un século de Galicia, Museo de Pontevedra/Sociedad Estatal de Conmemoraciones Culturales.
Publicacións periódicas
Eco de Galicia (1917-1936) .
Revista ilustrada y de información de la colonia gallega en Cuba
A partir do n.º 23: Revista gráfica y de información de la colonia gallega en Cuba
A partir do n.º 111 (1920): Revista gráfica y de información regional
Céltiga (1924-1932) .
Revista Gallega de arte, crítica, literatura y actualidades: Publicación quincenal editada por la "Editorial Céltiga"
Revista Gallega de arte, crítica, literatura y actualidades: Publicación quincenal editada por los talleres gráficos Virs
Almanaque Gallego (1927-) .
de la Editorial Céltiga
Orensano, El (1944-1945) .
Periódico galego
Aturuxo (1953-1956) .
Portavoz de la Casa de Galicia de Las Palmas
Ilustración Gallega (1954-) .
Revista de Galicia para España y América
Libredón (1956-) .
Órgano oficial del Centro Gallego de Santander
Alalá (1958-) .
Editada por la Casa de Galicia
Centro Galego de Barcelona (1978-) .
Boletín interno da sociedade
Galicia en Madrid (1982-) .
2ª Época:
Boletín interno de la sociedad: GRUGALMA
Revista de Letras y Artes Galaico-Hispánicas
Galicia ó lonxe (1994-) .
Xuventude de Galicia: Centro Galego de Lisboa
Libros do ccg sobre Xosé Filgueira Valverde
Os nenos.
2015 | Xosé Filgueira Valverde, Autoría.
O Padre Sarmiento e o seu tempo.
2002 | Andratx Badia, Asesoramento.
Actas do Congreso Internacional do Tricentenario de Fr. Martín Sarmiento (1695-1995)
Acto literario-musical Os seis poemas galegos de Federico García Lorca.
1998 | Ramón Castromil, Presentación. Afonso Cid González, Locución. Xosé Filgueira Valverde, Presentación. Isidro Maiztegui, Música. Interpretación. Luis Pérez Rodríguez, Presentación. Bea Pérez, Son. Marta de Castro, Música. Interpretación. Pepe Ferrín, Fotografía.
Mestre: Isidro B. Maiztegui Pereiro. Soprano: Marta de Castro
Homenaxe a don Xosé Filgueira Valverde.
1997 | Afonso Cid González, Locución. Cristina Pujales, Entrevista. Cristina Pujales, Escolma. Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación. Bea Pérez, Son.
Tecnoloxía tradicional.
1996 | Antonio Fraguas, Coordinación. Xosé Antón Fidalgo Santamariña, Coordinación.
Dimensión patrimonial. Valoración antropolóxica
Charamuscas, 1923.
1995 | Xosé Luís Axeitos, Autoría. Rafael Dieste, Autoría. Xosé María Brea Segade, Autoría. Xesús Romero Suárez, Autoría. Rosa Brea Suárez, Autoría.
Unha revista galega na Guerra de África: estudios e transcrición
Fr. Martín Sarmiento.
1995 | Xosé Filgueira Valverde, Edición. Frei Martín Sarmiento, Autoría. María Jesús Fortes Alén, Edición.
Epistolario
Fray Martín Sarmiento y la Galicia de su tiempo.
1995 | Xosé Filgueira Valverde, Textos. Xurxo Lobato, Fotografía.
Exposiciones didácticas
Frei Martín Sarmiento e a Galicia do seu tempo.
1995 | Xosé Filgueira Valverde, Textos. Xurxo Lobato, Fotografía.
Exposicións didácticas
Romarías e peregrinacións .
1995 | Antonio Fraguas, Coordinación. Xosé Manuel González Reboredo, Coordinación. Xosé Antón Fidalgo Santamariña, Coordinación.
Simposio de Antropoloxía, Santiago de Compostela, outubro de 1993
Tempos que hai neste tempo.
1995 | Xosé Filgueira Valverde, Presentación. Manuel Rivas, Textos. Christian Caujoulle, Textos. Manuel Sendón, Fotografía.
[Exposición]
Actas do simposio de antropoloxía: in memoriam Fermín Bouza Brey.
1994 | Antonio Fraguas, Coordinación. Xosé Manuel González Reboredo, Coordinación. Xosé Antón Fidalgo Santamariña, Coordinación.
Santiago de Compostela, 10, 11 e 12 de setembro de 1992
Sobre a arte galega.
1994 | Luís Seoane, Autoría.
Homenaxe do Consello da Cultura Galega
Torres e castelos de Galicia.
1994 | Vari Caramés, Fotografía.
Lindeiros da Galeguidade II.
1993 | José Antonio Fernández de Rota, Coordinación. Xosé Manuel González Reboredo, Coordinación. Xosé Antón Fidalgo Santamariña, Coordinación.
: Actas do Simposio de Antropoloxía
Pr´o catálogo da léngoa galega.
1993 |
Homenaxe ó 70 aniversario do Seminario de Estudos Galegos
Autopoética, 1935.
1992 | Fermín Bouza Brey, Autoría.
Bouza Brey
A vida do beato Aparicio nas estampas de Pietro Bombelli. 1789.
1992 | Xosé Filgueira Valverde, Autoría. Francisco Rodríguez Lestegás, Compilación.
Arquitectura Institucional en Galicia.
1991 | Xan Casabella, Equipo técnico.
Exposición
O arquivo do Museo de Pontevedra.
1991 | Xosé Filgueira Valverde, Autoría.
E unha guía sucinta
Autopoética e poesías 1935.
1991 | Álvaro Cunqueiro, Autoría.
Autógrafos e inéditos de Álvaro Cunqueiro
Identidade e territorio: centenario de Otero Pedrayo .
1990 | José Antonio Fernández de Rota, Coordinación. Xosé Manuel González Reboredo, Coordinación.
Actas Simposio Internacional de Antropoloxía (Santiago de Compostela, 10-11-12 de novembro de 1988)
Homenagem a Joseph M. Piel por ocasião do seu 85 aniversário.
1988 | Dieter Kremer, Edición.
Actas do Congreso Internacional de Estudos sobre Rosalía de Castro e o seu tempo (v.1).
1986 | Darío Villanueva, Coordinación.
Santiago, 15-20 de xullo de 1985
