Historias de ida e volta: Ares en Cuba: unha emigración mariñeira:
Alumnado e mestres da Escola da Tenencia
O testemuño de Manuel Varela Casteleiro —mariñeiro redense dos que nunca volveron á terra— ilustra moi ben as circunstancias de moitos rapaces de Redes que non podían asistir ás clases de maneira continuada, o ambiente laico e a introdución dos adiantos tecnolóxicos na escola aos que, talvez, non se lles sacaba o máximo proveito:
«Fun algo á escola, que por certo era galeguista cen por cen; a aula dos nenos chamábase “Curros Enríquez”, e a de nenas, “Rosalía de Castro”. Pagábana dende Cuba, e nada de purgatorio, nin arcanxos, nin trinidade, que son cousas de cada un na súa casa, pero non da escola, digo eu. Eso sí, un día chegóu unha máquina de coser e outra de escribir, e anque non se lles deu moito uso alegróunos aquelo e falamos dos veciños que andaban por Cuba e se acordaban de nós… Pero, cada probe, chacho, enterra a seu pai como pode, e eu iba á escola cando chovía, e no bo tempo laboriscaba no agro ou botando a rede […]» (extracto das entrevistas realizadas por Xosé Neira Vilas para o seu libro Galegos no Golfo de México).
Nesta imaxe pódese observar o grupo escolar de alumnos e alumnas da Escola da Tenencia, patrocinada pola Sociedad Instructiva Redes y Caamouco. Os discentes de todas as idades, uniformados co mandil escolar, posan para o fotógrafo diante das bandeiras de España e de Cuba.
