Historias de ida e volta | Consello da Cultura Galega

HISTORIAS DE IDA E VOLTA

O indiano Pedro Murias e o seu legado na Devesa

O indiano Pedro Murias e o seu legado na Devesa

Na serie de especiais de Historias de ida e volta que vimos desenvolvendo desde o Arquivo da Emigración Galega (AEG), presentamos a continuación a vixésima entrega, dedicada á figura de Pedro Murias, emigrante destacado pola súa acción filantrópica no eido educativo, que repercutiu directamente sobre a súa comunidade de orixe e que segue vixente no tempo.
Fillo do matrimonio formado por Xoán e Casimira, Pedro Murias y Rodríguez naceu o 20 de maio de 1840, na parroquia da Devesa, concello de Ribadeo (Lugo). Coma tantos outros galegos, emigrou a América con tan só 16 anos de idade. Cuba sería o destino elixido, no que lle esperaba un futuro próspero e florecente. Alí descubriu un mundo cheo de posibilidades, que lle permitiron desenvolver o seu talento como home de negocios, e mesmo chegou a ser unha figura distinguida no sector da industria do tabaco, un dos motores máis importantes da economía da illa. Se atendemos aos seus inicios, vemos que foron comúns ao resto dos emigrantes galegos procedentes de familias humildes, que seguían os pasos dalgúns familiares predecesores na aventura migratoria.
A súa vida, coma un lenzo en branco, foise enchendo de coñecementos e experiencias que nada tiñan que ver coas anteriormente vividas no seu lugar de orixe. Na Habana iniciouse no mundo tabaqueiro como aprendiz de oficio nos “chinchales” ‒talleres artesáns con poucos operarios‒, ata se converter nun experto torcedor de tabaco. Durante os anos oitenta do século XIX, na capital había máis de cen establecementos comerciais de tabaco e cigarros, con marcas acreditadas a nivel internacional. Pedro Murias chegou a ser fabricante e propietario de varias desas marcas, que formarían parte da gran manufactura de exportación por excelencia (La Meridiana, La Devesa, Pedro Murias etc.). Ademais de ser propietario de grandes extensións de terra dedicadas ao cultivo de tabaco, minas de ferro e cría de gando, Pedro Murias diversificou os seus investimentos en diferentes sectores como, por exemplo, o transporte marítimo costeiro, o ferrocarril, inmobiliario, fabricación de cervexa e xeo, prensa e actividades financeiras vinculadas cos seguros e a banca.
A figura de Pedro Murias non só destacou por formar parte da elite empresarial da illa de Cuba, senón tamén polo legado deixado na súa terra. Destinou parte da súa riqueza á creación dun centro de ensino pioneiro, co claro obxectivo de achegar o adianto agrícola a toda a comunidade. Trátase dunha escola que levaría o seu nome, Escola Agrícola Pedro Murias. A parte do seu capital hereditario destinada á construción da dita escola consta, con todo detalle, no testamento pechado outorgado con data do 22 de maio de 1892. Este adiñeirado benfeitor devesán faleceu na Habana o 9 de novembro de 1906, solteiro e sen descendencia directa.

COLABORA CON ESTE PROXECTO

1. Pedro Murias Rodríguez (Santa Eulalia da Devesa, 1840 - A Habana, 1906)

Pedro Murias, rico comerciante e industrial, foi un dos primeiros en converter os primitivos “chinchales” en verdadeiras fábricas de tabaco. Estivo moi vencellado coa colectividade galega residente na illa, sendo tesoureiro e vogal do Centro Galego da Habana e membro protector da Sociedad de Beneficencia de Naturales de Galicia.
Foi unha das figuras máis representativas no mundo da manufactura tabaqueira da illa de Cuba e a sona do seu produto chegou a ser referente en países como Francia e Inglaterra. Tamén realizou outras operacións financeiras, froito da diversificación dos seus activos e investimentos. Ademais de destacar polo seu labor filantrópico en Galicia, representado basicamente pola construción dunha escola agrícola na Devesa, Pedro Murias foi moi coñecido en Cuba por múltiples accións. Entre os moitos méritos recoñecidos publicamente pódese salientar o feito de ser merecedor do ingreso como membro da Orden Civil de Beneficencia en 1898, a instancia do gobernador civil de Pinar del Río, polos seus feitos de heroísmo, virtude e abnegación:
Destruidas por Maceo a principios de 1896 muchas propiedades y poblaciones huyeron infinidad de infelices sin medios de subsistencia, refugiándose en la playa de Dimas donde por orden del Sr. Murias se proporcionó a todos alimentos, vestidos, medicinas y viviendas…
Habiéndoles invadido la epidemia variolosa, mandó médicos para su curación, asistió él mismo á muchos enfermos y gracias a sus cuidados, con exposición de su vida, libró la de muchos semejantes, llegando a poblar dicha playa más de tres mil quinientas personas por lo que, serán libradas de los ataques de los insurrectos, atrincheró el contorno de la población, creó guerrillas montadas y dos compañías de voluntarios; construyó una torre heliográfica; fabricó dos hospitales para los soldados…, construyó un muelle, una iglesia, un cementerio, una escuela, oficina de farmacia, un almacén de géneros alimenticios a precios baratos…

Fondo: Consello da Cultura Galega. Arquivo da Emigración Galega

O indiano Pedro Murias e o seu legado na Devesa

Axúdanos a recuperar o patrimonio documental

Proxecto de recuperación documental e fotográfica da emigración galega Campaña de recollida das coleccións particulares dos nosos emigrantes.

Erro: Comproba os campos!

Arquivo da Emigración Galega

100º Aniversario da ABC del Partido de Corcubión