O tempo, o clima e a auga

O 22 de marzo, Día Mundial da Auga, e o 23 de marzo, Día Meteorolóxico Mundial, a ONU chama a nosa atención sobre a importancia que a meteoroloxía, a climatoloxía e a hidroloxía teñen para o equilibrio medioambiental e o mantemento da biodiversidade do planeta.

Neste terceiro especial ofrecémosche unha selección cunha ducia de recursos audiovisuais que che axudarán a entender a importancia que o tempo, o clima e a auga teñen nas nosas vidas.

Que é o cambio climático e como nos afecta?

Vídeo (4´ 03´´) no que Iria Veiga e Javier Balea nos falan do cambio climático: que é, cales son as súas causas e como afecta ás nosas vidas. Descubrirás tamén en que consiste o efecto invernadoiro ou a que nos referimos ao falar de quecemento global.

Trátase da cuarta entrega da sección “Concienciadas”, espazo audiovisual de divulgación científica do xornal Praza Pública.


O cambio climático: o Tetris xigante da Terra

Vídeo de TED (2´ 48´´). Hai unha partida de Tetris desenvolvéndose a escala global: o espazo de xogo é a Terra, e todos eses molestos bloques que caen son dióxido de carbono -un gas de efecto invernadoiro que está acumulándose máis rapidamente a medida que imos queimando os combustibles fósiles que fan funcionar os nosos coches, fábricas e plantas eléctricas.

Joss Fong amosa de forma resumida como esta sobreprodución de CO₂ nos leva ao cambio climático, e lémbranos que, ao revés ca no Tetris, aquí non temos a oportunidade de parar a partida e volvela comezar.
Tradución ao galego de Xusto Rodríguez.

Cambio climático: o reto do século XXI

Neste vinculo externo poderas ver
Cambio climático: o reto do século XXI

Documental (15´ 29´´) sobre o cambio climático dirixido por Ruth Chao e Javier Silva no marco do proxecto de educación ambiental Climántica. No vídeo achéganse cifras e datos concretos que permiten afirmar que o cambio climático é o maior desafío ao que imos ter que enfrontarnos neste século. Diferentes expertos na materia explican as causas (naturais e industriais) que están a provocar este cambio, así como as consecuencias que tería para o planeta, e en concreto para Galicia, o feito de non revertelo.

Como obter bioplásticos a partir de augas residuais

Neste vinculo externo poderas ver
Como obter bioplásticos a partir de augas residuais

Vídeo (1' 46'') do proxecto "A Universidade responde" en que a profesora Anuska Mosquera Corral, do Departamento de Enxeñaría Química da USC, explica como se poden obter bioplásticos a partir das augas residuais que se xeran na industria ou no consumo doméstico.

A partir destes bioplásticos pódense facer bolsas, botes de xel ou xampú ou poden utilizarse en medicina para suturas ou válvulas cardíacas.

A saúde dos nosos océanos

Vídeo didáctico (7´ 21´´). É indubidable que o incremento do tráfico marítimo internacional favoreceu o desenvolvemento económico a nivel global. Non obstante, este incremento no fluxo de mercadorías polos mares do mundo tamén está a supoñer un incremento no risco de que se produzan verteduras accidentais de substancias nocivas e perigosas para o medio ambiente.

Por outra banda, a nosa sociedade tamén percibe cada vez máis axeitado conservar determinados ecosistemas mariños polas vantaxes que iso leva consigo. Non obstante, a nosa sociedade segue dividida no conflito derivado desa dualidade de preferencias: desenvolvemento económico versus conservación ambiental.

Climatoloxía e meteoroloxía

Vídeo didáctico (1´ 32´´), elaborado para o alumnado da ESO e bacharelato, no que os profesores Xacobo de Toro e Jorge Gutiérrez explican cal é a diferenza entre climatoloxía (ciencia que estuda os climas da Terra) e meteoroloxía (ciencia que estuda os fenómenos que teñen lugar na atmosfera).

Climas de España

Vídeo didáctico (2´ 31´´), elaborado para o alumnado da ESO e bacharelato, no que os profesores Xacobo de Toro e Jorge Gutiérrez explican o concepto de “clima” e as principais características de diversos climas existentes en España (clima oceánico, clima mediterráneo costeiro e clima mediterráneo continental). Como curiosidade, tamén descubrirás as peculiaridades do climograma de Cherrapunji, na India, como mostra da grande diversidade de climas que existen na Terra.



Por que teñen nome as borrascas?

Vídeo de divulgación científica (5´ 08´´), difundido na canle Naturiza, no que Diego Ferraz Castiñeiras che explica que é unha borrasca e cales son os diferentes nomes xenéricos que recibe dependendo de onde se forme. Tamén descubrirás o motivo polo que estes fenómenos atmosféricos de grande impacto teñen nome propio.

Por que Galicia é tan rica en augas termais?

Vídeo (1´ 10´´) de divulgación científica, difundido na canle GC TV do xornal GCiencia, que expón os motivos polos que Galicia é tan rica en captacións de auga termal. No noso territorio temos máis de 300 e algunhas delas levan funcionando máis de 2.000 anos.

Cárstico III. Formas endocársticas

Vídeo didáctico (6´ 56´´) sobre as chamadas formas endocársticas, é dicir, as cavidades subterráneas (galerías, simas, covas...) que vai creando lentamente a erosión da auga sobre as rochas calcarias. A través dunha viaxe pola Cova de Valporquero en León e a do Soplao en Cantabria, descubrirás os factores que condicionan o relevo terrestre, a diferenza entre os procesos xeolóxicos externos e os internos, e o sistema de circulación das augas subterráneas.

Vídeo-lección elaborada por Rocío Romar Roel e Xacobo de Toro, profesores de ensino medio, no marco do proxecto XeoClip.

Material didáctico complementario.

A paisaxe glaciar. Partes e acción glaciar

Vídeo didáctico (6´ 16´´) que che axudará a entender cales son as partes dun glaciar (circo,  lingua, morenas, crevasses, cristas e pico piramidal) e cal é a súa acción xeolóxica, tendo en conta que os glaciares son axentes erosivos dinámicos e moi potentes.  

Vídeo-lección elaborada por Rocío Romar Roel e Xacobo de Toro, profesores de ensino medio, no marco do proxecto XeoClip.

Baltasar Merino, botánico e meteorólogo do século XIX

Vídeo didáctico (4´ 41´´), elaborado pola Fundación Barrié, que fai un percorrido pola vida e obra do botánico e meteorólogo Baltasar Merino, a quen a Real Academia Galega de Ciencias elixiu como "Científico Galego 2017" para conmemorar ese ano o Día da Ciencia en Galicia.