Xornada

O patrimonio industrial ferroviario no Ano Europeo do Ferrocarril

  1. Inicio
  2. Eventos

O patrimonio industrial ferroviario no Ano Europeo do Ferrocarril

Xornada. Mércores, 8 de setembro de 2021
Información

O patrimonio industrial ferroviario no Ano Europeo do Ferrocarril

Xornada. Mércores, 8 de setembro de 2021
En decembro de 2020 o Consello de Europa designou o 2021 como Ano Europeo do Ferrocarril, na estratexia comunitaria de favorecer un maior uso deste medio de transporte ecolóxico, económico e accesible a case todos os núcleos de poboación de dimensión media ou grande da Unión. En 2021 cúmprense, ademais, 140 anos da chegada da primeira locomotora de vapor a Ourense, que deu pé ao nomeado poema de Curros Enríquez "Na chegada a Ourense da primeira locomotora” en 1881. Semella, pois, unha ocasión acaída para revisarmos a situación dun dos eidos do patrimonio cultural menos interiorizados como tal pola cidadanía e que vén sendo obxecto de protección pública en Galicia desde a aprobación da primeira Lei do patrimonio cultural de Galicia, a Lei 8/1995, do 30 de outubro.

Porén, logo de sucesivas revisións lexislativas e malia o tempo transcorrido, segue sen existir en Galicia un Museo do Ferrocarril homologable ao de Euskadi, Cataluña, Asturias ou Madrid. Sobra lembrar a importancia deste medio de locomoción para a saída cara aos portos desde os que a poboación emigrante viaxou entre os séculos XIX e XX e a súa importancia para o transporte das nosas mercadorías cara ao exterior.

A modernización das redes ferroviarias foi obxecto de atención serodia e pouco decidida por parte das administracións públicas no decurso da Historia desde mediados do s. XIX e segue a ser unha cuestión pendente a conexión co resto de Europa polo corredor transcantábrico, así como coa fachada atlántica da Península. Non obstante, en importantes cidades e vilas de Galicia é doado atopar asociacións de “amigos” do Ferrocarril que manteñen a memoria do que supuxo a súa construción en canto a obra pública de extrema complexidade, coma aconteceu nas conexións coa meseta con túneles e viadutos que custaron moitas vidas e se converteron en referentes de deseño e solución de problemas complexos á hora de intervir en territorios coma o noso. Porén, segue pendente a abordaxe definitiva e homologada de espazos museísticos e centros de interpretación que cubran, na súa totalidade, a importancia deste medio de transporte para a conectividade de Galicia, por vía terrestre, co resto do continente europeo e o acceso aos transportes marítimos para o comercio e o movemento de pasaxeiros entre ambas as beiras oceánicas.

As propias infraestruturas son, en si mesmas, testemuño da complexidade orográfica e económica para a implantación deste medio de comunicación. Bo exemplo disto último foi a construción do chamado Viaduto de Gundián, en Vedra, inaugurado en setembro de 1958 como remate da conexión de Galicia coa meseta (tramo O Carballiño-Santiago de Compostela da liña Zamora-Ourense-A Coruña) e sobre o que existen interesantes traballos de “memoria” feitos por entidades sociais e tamén prestixiosos estudos de investigación histórica. En 2011 inaugurouse, en paralelo e tamén sobrevoando o Ulla, o maior viaduto construído até a data para o acceso do AVE a Galicia, acometido polo galego Grupo Puentes. Daquela, sen entrarmos a falar da nosa singularidade como territorio con “vía estreita”, operativa hoxe en día, ou a importancia de tranvías e trolebuses na conformación urbana de importantes cidades galegas, hai motivos abondo para abordar esta cuestión. Para iso proponse esta xornada, que se realizará o 8 de setembro de 2021, data que coincide coa inauguración, en 1958, como acabamos de dicir, do último tramo da conexión de Galicia coa Meseta.
programa
O patrimonio industrial ferroviario no Ano Europeo do Ferrocarril
Programa en PDF
Prensa
08-09-2021

Unha xornada do Consello da Cultura Galega reivindica a catalogación e protección do patrimonio ferroviario

01-09-2021

Aberta a inscrición da xornada que analiza o patrimonio do ferrocarril

Temáticas
Patrimonio
Ficha técnica
Xornada.
O patrimonio industrial ferroviario no Ano Europeo do Ferrocarril
Data
Mércores, 8 de setembro de 2021
Coordinación
Rebeca Blanco Rotea
María Xosé Porteiro García
Inauguración
Rosario Álvarez
Rebeca Blanco Rotea
María Xosé Porteiro García
Presenta
Xosé M. Núñez Seixas
Relator/a
Carlos Abellán
Nieves Amado
Alberte Blanco Casal
Luís Blanco Gómez
Francisco Boluda
Rafael Cid
Javier Fernández López
Juanjo Olaizola
Xosé Ramón Veiga Alonso
Organiza
Consello da Cultura Galega
Lugar

Consello da Cultura Galega
Pazo de Raxoi, 2º andar
Praza do Obradoiro, s/n
15705 Santiago de Compostela
Tel.: 981 957 202 / Fax: 981 957 205

Imaxe da portada: ©xurxolobato