Nesta conferencia Félix Duque falou, ante un auditorio dunhas trinta persoas, sobre “O neohumanismo da non-cidade” e un novo xeito de achegarse ao arquitectónico e ao urbanismo, atacando o “imperio democrático” neoliberalista e disertando sobre a relación entre cidade e pensamento. Duque considera que, para o humanismo se soster, é preciso manter a idea teleolóxica da preeminencia de certas persoas. Nesta idea subxace un claro imperialismo, polo que para Duque o “Neohumanismo” é a doutrina que establece “Este home é universal por ser norteamericano ou afín”. A alternativa preséntase nuns Estados dispostos a ceder parte da súa soberanía e construír un espazo común: a Unión Europea. As diferentes concepcións do mundo que teñen Estados Unidos e Europa ¿materialízanse no xeito de habitar a terra? Nalgúns casos créase unha confrontación entre unha situación de dispersión no medio da Natureza e o arraigo no planeta, e ao respecto sostén Duque que o American way of life se corresponde mellor co Neohumanismo que co Neohistoricismo europeo. Subliñada a semellanza entre construción e pensamento, Duque presenta a necesidade de continuar explorando a complexa relación entre o home, a arquitectura e os contextos natural, xeográfico, histórico e cultural para facer habitable a terra. Félix Duque Pajuelo é licenciado en Filosofía (1970) e Psicoloxía (1971) pola Universidade Complutense de Madrid, e doutor pola mesma universidade en 1974 coa tese: Experiencia y sistema. Una investigación sobre el “Opus postumum” de Kant. Entre 1974 e 1982 impartiu Antropoloxía, Filosofía da Natureza e Metafísica nas Universidades Complutense de Madrid, de Valencia e Autónoma de Madrid. Entre 1982 e 1988 foi Catedrático de Metafísica na Universidade de Valencia. Durante ese período foi “Gastprofessor” no Hegel-Archiv der Ruhr Universität Bochum entre os anos 1983-1985 e 1987-1988. Dende 1988 é Catedrático de Filosofía (Historia da Filosofía Moderna) na Universidade Autónoma de Madrid. A súa investigación orientouse primeiro cara a antropoloxía, a filosofía da natureza e a hermenéutica. Na actualidade investiga sobre as doctrinas do idealismo alemán e do romanticismo, así como sobre filosofía da técnica e da cultura, mito e relixión, e tamén arte contemporáneo (postmodernismo).

O filósofo esloveno Slavoj Zizek, unha das voces máis interesantes da filosofía actual, reflexiona sobre a tolerancia cultural. “¿Por que hai hoxendía tantos conflictos percibidos como problemas de intolerancia, non como problemas de desigualdade, explotación ou inxustiza? ¿Por que o remedio proposto é a tolerancia, non a emancipación, a loita política, mesmo a loita armada?”. Este é o relatorio que Zizek realizou na súa intervención no Seminario “Os sentidos das culturas”, o venres, 9 de marzo de 2007 no Consello da Cultura Galega. Debido á alta de demanda de asistentes, a sesión realizouse no salón de actos e cun equipo de intérpretes. Foro completo integrado principalmente por estudantes e teóricos do ámbito da política, filosofía, comunicación e arte.

O profesor de Estética e crítico de Arte, Alberto Ruiz de Samaniego, reflexionou nunha ollada aberta sobre os diversos referentes e relacións que rodean a arte contemporánea. “Unha obra de arte é aquela capaz de afrontar un perigo”, dixo Rilke de Rodin. O que a miúdo parece esquecerse hoxe en día é que a verdade dunha obra de arte debe interpretarse e valorarse segundo as forzas ou o poder que a determinan a existir, e que conducen a realizar unha cousa no lugar de outra. Rober Musil determina que unha das características básicas do artista é o olfacto do posible. Isto podería entenderse como o modo en que é capaz de rastrexar dentro do habitual o multiparamétrico é complexo, a súa competencia para plantear outras posibilidades, conexións e viaxes dentro do mapa cognitivo. Por iso, cando se nos fala da obra de arte en abstracto, ou do artístico tal como é en si, ou para si, sempre debemos preguntar qué forzas se ocultan no pensamento da obra, ou sexa: cál é o seu sentido e cál é o seu valor para un suxeito ou para unha comunidade dada. Un debe, pois, enfrontarse coa complexidade da peza de modo que esta sexa capaz de religarse cos contidos múltiples da referencia vital. Entón, significaría xerar órganos de percepción que iluminaran novos campos sensacionais do real, que nos permitiran, de modo experimental, extraer probas de novas conexións, símbolos e relatos. Ao artista háiselle de esixir, polo tanto, a creación de novas posibilidades de vida.

Villanueva reflexiona sobre os cambios que as novas tecnoloxías e o seu contexto social asociado inducen na cultura e na nosa percepción desta. É o salto da cultura impresa marcada pola imprenta Gutenberg a unha galaxia multiplicada que transforma a nosa percepción intelectual e sensorial do mundo. Porén, o importante é, segundo Villanueva e citando ao intelectual Edward Said, a lectura de textos fundamentais procedan de onde procedan, mesmo dos fondos dunha biblioteca virtual xa que, e volvendo a Said, “O que eu ensino é como ler”.

É na construción de comunidade onde se poden encarar con éxito as ameazas do capital globalizador e abrir o camiño a outro mundo posible. Así se expresou Héctor Díaz-Polanco, profesor-investigador do Centro de Investigaciones y Estudios Superiores en Antropología Social (CIESAS) de México, na súa conferencia. Díaz-Polanco rexeitou que a globalización conduza a unha homoxeneización cultural e sostivo que a lóxica e a diferenza conflitiva da identidade respecto ao neoliberalismo é a causa da loita entre a etnofaxia globalizadora e a resistencia autonomista. Chamou a atención tamén sobre a necesidade de superar as tentacións etnocentristas e illacionistas, e apuntou que un dos camiños máis eficaces para logralo é asumir unha noción de identidade que rexeite todo principio esencialista sobre as culturas.

O filósofo catalán debate as achegas á política, a ciencia e a filosofía da etapa máis fértil do pensamento europeo. Na tertulia posterior con Josep Ramoneda interveñen destacados intelectuais como Camilo Nogueira, Marilar Aleixandre, Carlos Fernández, Ramón Máiz ou Manuel Outeiriño.

O politólogo arxentino argumentou que as tensións detectadas ao longo do contínuo metáfora/metonimia poden ser vistas como plenamente operativas na estructuración dos espazos políticos e puxo como exemplos a lóxica da folga xeral en Georges Sorel e a estrategia política do Leninismo. Laclau plantexou deste xeito os seus postulados.

Fernando Castro afirmou durante o seu discurso, que o código da arte contemporánea é o minimalista e referiuse á dimensión turística da cultura e á dimensión cultural do turismo, á importancia do escaparate e do embalaxe, do envoltorio. En realidade, o que se busca é a consecución do maior impacto, a meirande repercusión. Tamén a visualización, aínda que “estamos narcotizados polo abismo da banalidade” e pola desmemoria. Para Fernando Castro a nosa cultura máis que da construción é unha cultura da demolición. “O postarte é unha arte completamente banal: unha arte inconfudiblemente cotidiana, nin kitsch nin arte elevada, senón unha arte intermedia que confire glamour á realidade cotiá mentras simula analizala. Intenta ou simula ser crítica, cando en realidade é unha estratexia de desenmascaramento que, finalmente, recurre dun xeito permanente ao espectacular, quere decir, á dimensión do entretenemento”, afirmou. Nesas circunstancias, coa maxia derrotada e todo fora de quicio, pode entenderse a necesidade de reconsideralo todo desde o principio na procura de mellores resultados, rematou citando a Guy Debord.

Anne Marie Thiesse analizou, dentro do ciclo "Os sentidos das culturas", o proceso da formación das identidades nacionais a finais do século XVIII e a idea de nación como ariete dunha revolución ideolóxica dirixida contra os principios organizadores das sociedades monárquicas . Unha idea apoiada en concepcións de dimensión política e cultural. “A concepción moderna da nación resulta da asociación dun principio político -universal e abstracto- e unha definición cultural -particularizante e concreta”. Culturas nacionais construídas a partir do século XIX por intelectuais, artistas e produtores culturais e difundidas entre a poboación “mediante operacións pedagóxicas e escolares, mais tamén, a miúdo, extraescolares”.

Anne Phillips referiuse ós tres asertos nos que se basea o multiculturalismo: o interese da xente pola cultura, a multiplicidade de culturas e a atención preeminente ós grupos culturais maioritarios. Se a cultura lle importa á xente, “será negativo cualificar de trivial ou desprezar unha identidade cultural e deberemos considerar que vivimos en sociedades multiculturais e non monoculturais”.

José Luís Villacañas Berlanga tratou nesta conferencia sobre a hipertrofia da memoria, que segundo el “sería un intento desesperado por vivir nun escenario familiar para escapar dun futuro completamente estraño”.

Muñoz fixo unha análise sobre os estudos culturales da Escola de Birmingham.

Sánchez Ron falou de “La interdisciplinariedad a la luz de la historia de la ciencia: algunos ejemplos tomados de la física, la matemática, la medicina y las ciencias de la tierra”.

Fernández de la Rota pretendeu centrar a atención sobre posturas vanguardistas sobre o concepto de cultura.

“Democratic politics and agonistic pluralism” é o título do relatorio que fixo Chantal Mouffe no Consello da Cultura Galega.

A heteroxeneidade da cultura política europea foi posta de manifesto no relatorio “Origen, apogeo y ocaso de una subcultura política territorial. Las regiones rojas en Italia” de Mario Caciagli.

A ex Ministra de Cultura de Portugal, Isabel Pires de Lima (entre 2005 e 2008) manifestou en “A cultura e o novo mundo novo” a importancia primordial de desenvolver unha nova e máis ambiciosa acción para o sector cultural, baseada en estratexias integradas e coordenadas que reforcen a súa ligazón efectiva ó mundo real.