Proxecto Epístola

----

Ánxel Fole (1903-1986)

Escritor que cultivou todos os xéneros literarios (narrativa, poesía, teatro e ensaio), aínda que debe a súa fama ao seus libros de contos, recollidos en catro volumes. Dedicóuselle o Día das Letras Galegas de 1997.
Epístolas
15 Destinatario/a [3]
Remitente [12]
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
1973-11-12 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Lugo
A Coruña
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 12/11/1973

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 12/11/1973







Lugo, doce do mes de Difuntos do ano setenta e tres.

Señor don Luis Seoane. A Cruña.

Meu querido amigo:

Acabo de visitar, por segunda vez, a túa Eisposición de grabados da librería Alonso. Xa tes oito vendidos, catro grandes i-autros tantos pequenos. Alí me dixo a irmá de José María que cecáis viñeses eiquí un día d-istes. Un dos teus grabados foi adequerido pró Museo. Aló está xa.
Supoño que xa haberás chegado ás túas mans o número do domingo do Progreso, ca ampra noticia ilustrada sobor de ti e máis da túa obra.
A túa eisposición é moi visitada, especialmente por rapazas e rapaces estudantes. O autro día estiven na Cruña, na ceremonia académica do recibimento de Marino. O aito resultóu moi ben. Canseime de saudar a moitos amigos de toda Galicia. De volta, ceamos en Betanzos, sin agardar pol-o banquete da Academia. Por iso non poiden dispoñer de tempo pra me achegar á túa casa, como levaba pensado de intento.
Cas miñas agarimosas lembranzas pra Maruxa, unha forte aperta.
Anxel
Estiven en Santiago e faléi con Domingo. Cecáis dispoña de unhas horas pra se achegar a Lugo e visitar a Eisposición.

Anxel Fole

1973-09-30 Destinatario/a
de Maruxa Seoane, a Ánxel Fole
A Coruña
Lugo
Orixinal

Epístola de Maruxa Seoane, a Ánxel Fole en 30/09/1973

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Maruxa Seoane, a Ánxel Fole en 30/09/1973



A Coruña, 30 de setembro de 1973

Sres.
Anxel Fole y Sr. Alonso
Lugo

Estimados amigos:

Fai catro ou cinco días escribín no nome de Luis, que neste intre síntese imposibilitado de podere escribir, unha carta a Fole onde expricaba os motivos de non poder facer a exposición denantes das festas de San Froilán. Hoxe enviamos unha pequena nota que Luis me foi dictando pra se pubricar no catálogo que fagan, e, endemáis, eses catálogos de exposiciós feitas en Buenos Aires das que poden entresacar algúns párrafos que foron entreliñados por Luis, si lles parece ben. Tamén van entreliñados os Museos donde hai obras suas e endemáis unha lista de libros de dibuxos e álbumes pra engadir no catálogo, pois cavilamos que é convenente pra unha primeira mostra que fai nesa cidade. Os grabados salen pra esa mañán ou pasado, xa con marcos. Pregámoslles, téñanos ó tanto de como chegóu todo e de nos enviar algún dos catálogos que fagan. Mandamos tamén a lista con nomes, e, asimesmo os precios correspondentes.
Sen máis, agarimosos saúdos meus e un forte abrazo de Luis:

Maruja F. de Seoane


Falta a nota para se publicar no catálogo, á que fai referencia.
Nesta mesma carpeta hai outra carta nunha segunda folla adxunta (véxase páxina seguinte) e unha terceira folla cun dibuxo, probablemente o retrato de Anxel Fole (véxase, logo despois a seguir).

Querido amigo: [S/D]

Recibín a tua carta con moito retraso, pois estivemos en Asturias pra nos despedir de miña nai e meus irmáns. Mais eso do retraso non foi o peor, senón que vindo de volta cara a Cruña o 19 diste mes, tivemos un percance no automóvil, derrapamos nunha curva da estrada e paramos da outra beira, o caso foi que Maruxa sofríu algúns hematomas na faciana e uns pequenos cortes nun brazo i eu, con mais mala sorte, rompín a perna dreita perto do xionllo e un oso da moneca do mesmo lado que me imposibilita pra andare.
Sinto moito, pois, non asistir pra inauguración da mostra, pois teño pra, polo menos, trinta longos días mais do que levo. Mandámolos grabados à Librería Alonso cando estén listos os marcos e penso estarán ahí pras festas do San Froilán.
Sin mais unha forte aperta e lembranzas de Maruxa:

1973-09-28 Remitente
de Ánxel Fole, a Maruxa Seoane
Lugo
A Coruña
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Maruxa Seoane en 28/09/1973

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Maruxa Seoane en 28/09/1973


Lugo, 28 de setembro de setenta e tres

Señora doña María F. de Seoane. A Cruña.

Miña estimadísima Maruxa:

Quedeime dunha peza cando lin a túa carta. Doíme moito de ise aicidente. Está visto que hai que contar sempre ca chamada “agresión do ausurdo”. Procuraréi, na vindeira semá de vos facer unha visita. Xa me dirás na túa resposta cándo deixades o sanatorio de Santa Teresa.
Hoxe mesmo faléi cos donos da librería Alonso, os irmaos Alonso, e quedaron de vos escribire hoxe mesmo. Mais a propaganda da Eisposición de Luis debédesma de mandare a min, por mor de
facel-o Catálogo.
Pró domingo sairá no Progreso o anuncio da Eisposición, que os mandaréi o mesmo día.
Penso que o día máis de xeito pra inauguración será o día cinco, día de San Froilán. O domingo seguinte, día sete, o chamado “Domingo das mozas” é o día de Festa Maior das Feiras e Festas do bendito San Froilo.
O Cilistro está ainda en Palma de Mallorca. Cando volte, xa escribirá un artigo sobre o acontecemento. Outro tanto fará Juan Soto cando volte de Madrid, un día calisquer d-istes.
Teño a seguridade que Luis se “recuperará” axiña da creba da perna, e folgareime moito de vere andar pol-o seu pe na túa compaña. E supoño qu-os teus hematomas non terán ningúa importancia, o que se di.
A máis longa aperta prá Lois ias miñas mais agraimosas lembranzas pre ti.

Anxel

1973-09-14 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Lugo
A Coruña
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 14/09/1973

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 14/09/1973


Lugo, catorce de setembro do 73

Señor don Luis Seoane. La Coruña

Meu querido amigo:

Souben por unha carta do amigo Piñeiro que habías adiantado o teu viaxe a Bos Aires. Tamén souben que foras homenaxeado na Cruña.
Por sabere o adiantamento do teu viaxe, fun hoxe á librería de Alonso. Habíamos quedado en que se inauguraran as novas estanzas c-unha eisposición de grabados teus, prós días do San Froilán, no cinco do mes de outono.
Mais dixéronme que adiantarían a inauguración de moi grado pró sábado vintedóus de iste mes de setembro. ¿Podrías vir ti cos grabados a Lugo o día vinteún, viernes? Teñen grande intrés en inaugurala cos teus grabados. Ou o mesmo día vintetrés, sábado pol-a mañá.
Mais penso que sería moi procedente a túa presencia o mesmo día da inauguración, sábado, vinte dóus. Prégoche que me respostes á volta de correo, pra dare tempo prá propaganda. Eu pensaba que non te marchabas hastra mediados do mes de outono.
Repito as gracias pol-o tan espléndido regalo do teu cadro, que xa é famoso en Lugo. Todos din que se parece moitísimo ós de Picasso. Boeno. Os meus agarimosos saúdos pra túa dona e unha forte aperta pra tí.
Pronto adicaremos unha Táboa Redonda a pintura galega, na base da Eisposición de Nove Pintores Galegos de fai us anos en Madrid.

Anxel Fole

1973-06-13 Destinatario/a
de Luís Seoane, a Ánxel Fole
A Coruña
Lugo
Orixinal

Epístola de Luís Seoane, a Ánxel Fole en 13/06/1973

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Luís Seoane, a Ánxel Fole en 13/06/1973


A Cruña, 13 de Xunio de 1973

Sr. D. Anxel Fole
Lugo

Meu querido amigo:

Remítoche esta carta para J. S. que debe ser unha persoa moi moza e que fixo unha nota o dia 10 de este mes no voso periódico. Dalla si ti crées que val a pena. Eu penso que sí porque estoy (sic) farto de que as xentes pubriquen todo o que lle pasa pola testa e non créan que están obrigados a informarse sobre quén é quén. Tamén de que o centralismo chegue a infruenciar de tal xeito ós mozos galegos e podan pensar que Madride ten hoxe capacidade de consagración no mundo.
Deica o 18 que iremos ó estreno de Bal.
Unha grande aperta de:

1973-05-24 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Nova York
Lugo
Bos Aires
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 24/05/1973

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 24/05/1973

El Progreso. Diario de Lugo/ Teléfonos: Dirección-Gerencia-Admón: 212232/Redacción y Talleres: 211055/APARTADO DE CORREOS Nº 5/TELEX: 86509



Lugo, 24 maio 1973

Meu querido amigo:

Estíven o outro día en Guitiriz con Alonso Montero e con Cilistro. Alí fumos sabedores de que tí ibas a inaugurar a túa esposición en Madrid e que por eso non acudiches á xuntanza. O primeiro, prégoche que me mandes un catálogo da túa esposición pra publicalo no periódico.
Vaise inaugurar un novo local na librería Alonso, a máis antiga de Lugo. O propietario pensaba de inaugurala con dibuxos de Miró. Mais decidiron que sería millor con grabados teus. A data diste acontecemento será coincidindo coas festas de San Froilán.
O Domingo que vén sairá no Progreso un capítulo do teu novo libro, que estóu aínda a lér.
A ver si cando me respostes, pódesme decir o enderezo de Maruja Mallo.
O outro día estíven en Santiago e dixéronme que voltarías a Galicia nos primeiros días do mes que ven. Ise mismo día iba en Madrid García Sabell.
Compre que respostes pronto á proposta de esposición dos grabados na librería do meu amigo Alonso.
Unha forte aperta e moitas lembranzas á túa dona.

Ánxel Fole

1970-05-06 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Nova York
Lugo
A Coruña
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 06/05/1970

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 06/05/1970

El Progreso. Diario de Lugo/ Teléfonos: Dirección-Gerencia-Admón: 212232/Redacción y Talleres: 211055/APARTADO DE CORREOS Nº 5/TELEX: 86509



Lugo, seis de maio do ano setenta

Señor don Luis Seoane, La Coruña

Meu querido amigo:

Hoxe recibín a invitación pra inauguración de Sargadelos. Aló penso de ire o domingo. Xa vos veréi e parlicaréi con vós. Hoxe [ven] no Progreso o programa de aitos da inauguración, e remítoche un número.
Que che coste que sinto moitas ansias de ver o mural do Marqués. É algo que me intresa por moitas razós.
A loza de Sargadelos fai por eiquí moi boa impresión. A loza no novo Sargadelos. E tamén os dibuxos. Penso que podedes conseguir un bon mercado drento e fora de Galicia.
Fai moitos anos que non vou por Sargadelos, e cuasemente non me lembro como é aquelo. Mais teño a impresión que me gustóu moito. Tampouco volvín por Cervo, inque paséi moitas veces por San Ciprián istes derradeiros anos...
E qué raro me parce que nos volvamos ver, á volta de tantos anos...
Unha perta i-as miñas agarimosas lembranzas á túa dona.


A. Fole

Xa sei que o amigo Dieste estaba moi ledo na cea dos académicos. Sentín moito non podere asistir.

1954-10-30 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Lugo
Bos Aires
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 30/10/1954

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 30/10/1954


Lugo, 30 de outubre 1954

Mi querido amigo:

Tengo un gran interés en que se publique en ésa mi comedia, como te digo en otra carta, ilustrada por ti. Quizás su técnica teatral sea floja: pero, en conjunto, es ruda, realista y graciosa. Significa, como mi libro anterior, una vuelta a la estética popular de la que se había apartado nuestra literatura. En cambio, en la pintura –en la tuya y la de otros– se aprecia esta tendencia. En los poetas de las más nuevas promociones, también. En la prosa, quizás inicie yo el movimiento. Ramón Piñeiro lo ha visto muy claro en el largo artículo que ha dedicado a mi libro en La Noche. Nuestra literatura se había hecho minoritaria y su gallego, trasegado de unos libros a otros, era un gallego que ya no se hablaba, “requintado” y falso. El éxito de mi libro demuestra que se ha iniciado un movimiento renovador de signo contrario. Sé que mi libro lo leen mucho los campesinos y los obreros. El gran interés que tengo en que se publique ahí mi comedia es, pues, transpersonal, “nuestro”.
Tengo un especialísimo interés en ver algún trabajo tuyo sobre mi libro. No sé el eco que haya tenido ahí.
Tú dirás si te debo enviar a ti mi novela para el concurso. Probablemente se titule Govante e o lema Incius. Si por fuerza de las circunstancias llegase con algún retraso, supongo que tú no estarías. Quisiera que la presentases tú y la leyeras antes. Responde a la tendencia indicada.
Te ruego que me envíes las señas de Tobío. Deseaba escribirle a ver si podía colocar en Montevideo algún artículo.
Supongo que habrás recibido dos artículos y dos cartas mías. Deseo que me envíes la revista donde se publiquen. Los del Centro Lucense te han dedicado grandes alabanzas.
Abrazos

Anxel Fole

Apartado 37

1954-10-25 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
O Hospital [conc. O Incio, prov. LU]
Bos Aires
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 25/10/1954

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 25/10/1954



Hospital de Incio, 25 de octubre 1954

Sr. D. Luis Seoane

Mi querido amigo:

Supongo en tu poder mi carta anterior enviada por avión. Mi carta anterior y un trabajo para la publicación del Centro. Te envío el segundo. Aquí, en la aldea, no puedo disponer de máquina. Tendrás que molestarte en mecanografiarlo. Pronto te enviaré el tercero de los seis pedidos.
Me gustaría ver publicadas en ésa la comedia que te he enviado. Creo que ha salido con bastante gracia. Próximamente, se publicará en Lugo un libro de versos mío en castellano. Cancionero del Miño. Ya te lo enviaré.
Te enviaré a ti, directamente o por mediación de Del Riego, una novela para el concurso del Centro (Incius) que quisiera se titulara Govante. Si sale premiada, creo que me será posible ir a esa una temporada.
En cuanto a mi situación, sigue siendo tan dificil como antes. Mucho tendría que hablar de esto. Ojalá lo pueda hacer contigo personalmente.
La novela que he escrito es una novela “nuestra” que transcurre en el campo. Varios personajes muy preocupados, como nosotros, por las cosas de Galicia aportan su visión particular. Se plantean problemas muy nuestros, muy galleguistas.
También tengo proyectado escribir en teatro Sete sombras na solaina y A forza de castrapo.
Estoy muy contento al parecer, la rápida difusión de mi libro ha demostrado que se puede hacer una literatura en gallego para mayorías.
Un fuerte abrazo.


Apartado 37
Lugo

1954-10-08 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Santiago de Compostela
Bos Aires
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 08/10/1954

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 08/10/1954


Santiago, 8 de octubre de 1954


Mi querido Seoane:


Te escribo desde nuestro inolvidable Santiago. Estoy pasando unos días aquí invitado por los viejos amigos Garcia Sabell y Ramón Piñeiro. Hablé aqui con Paco Del Riego.
Por él te envío un artículo para Galicia Emigrante. Ya vi otro mio publicado en el n. 3. La revista gustó mucho aquí, a mi el primero. Eres hombre que sabes hacer las cosas. Aqui, en casa de Sabell y en lo de Piñeiro he visto hermosos dibujos tuyos.
Te mandaré, por indicación de Del Riego, los otros cuatro artículos. Serán mucho más interesantes.
Puedes contestarme por el amigo Castiñeiras. ¡Que nos pase la foto? ¿Qué te ha parecido esa comedia mía que te envié el año pasado? ¿Es publicable?
Por desgracia, mi situación económica es pésima. Con esto quiero decirte que te recuerdo tu última carta.
Le he escrito aparte a Cuadrado.
Un gran abrazo, con muchos recuerdos a Lorenzo Varela.


Dirección
Cine España
Lugo

1953-10-19 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Lugo
Bos Aires
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 19/10/1953

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 19/10/1953


Lugo, 19 oct. 53
Sr. D. Luis Seoane
Buenos Aires

Mi querido amigo:

Sé que has hablado de mí con García Sabell en ésa. También sé que has recibido mi comedia ¡Pauto do demo!.., que te he enviado en el pasado julio. Hoy te envío para la publicación de la colectividad el primero de esos seis artículos pedidos. Seguirán los otros inmediatamente. Enviaré de todo: literatura, crónicas de viajes, etc. También enviaré alguno de vez en cuando para La Prensa sobre temas literarios. Ya lo pensaré.
Vive aquí, en Lugo, mi querido amigo Angel Johan, a quien tú conoces de sobra por referencias. Creo que le has enviado tus libros. Es un viejo compañero de letras de nuestros viejos tiempos. Su situación es análoga a la mía. Como tú sabes, además de un excelente pintor es un meritísimo escritor. Necesita ayuda. Con el máximo interés, te pido que le proporciones colaboración pagada. Escribe en gallego tan bien como en castellano.
Aquí han estado los del Centro Lucense, Antonio Núñez y Juan Fernández. Hablamos mucho de ti. Me dejaron encargado de la colaboración y corresponsalía de la revista. Angel Johan trabaja conmigo. Me explicaron sus proyectos. Muy bien.
Mi libro A luz do candil ha obtenido un gran éxito de venta y crítica. Parece que se está agotando. Quizás fuese el libro gallego que más se haya vendido, y aun sin quizás. Se han publicado muchos artículos sobre él, casi todos muy laudatorios.
Si has escrito algo sobre él –y otros–, envíamelo. Debes enviarme también Galicia.
Enviaré este año una novela al concurso del Centro. Ya te escribiré sobre esto.
Grandes abrazos a todos, y a ti especialmente.

Angel Fole

Apartado 37

1953-03-12 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
A Veiguiña
Bos Aires
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 12/03/1953

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 12/03/1953


La Veiguiña (Quiroga)12 de marzo de 1953


Mi querido amigo:

Fue la tuya la carta que más me ha impresionado de todas las recibidas en estos últimos años. ¡Qué alegría! No sólo los años, sino también la ausencia mejoran la amistad y recuerdo la última vez que te he visto en La Coruña, con Colmeiro. Ni tú ni yo lo imaginábamos. Muchas veces he intentado dar una vuelta por ahí. Aun no renuncie. Quiero decir que aun no me he dado por vencido... Tal [vez] llegaremos a vernos tú, Cuadrado, Lorenzo y yo.
Es curioso. Lo mismo me pasaba a mí. Frecuentemente me acordaba de vosotros en mis artículos. Hace dos años, en Faro, os evocaba todos en Santiago, y a Dieste y a Colmeiro, en un trabajo titulado Despedida a medio siglo, donde rompía una lanza por aquella juventud tan animosa, como comprensiva y noble. Una fuga de sueños... Leí mi cuento, mi mal cuento, editado ahí por vosotros y también leí el recuerdo en el libro de Pedrayo. Ya sé que Farruco te escribía. Por él tenía noticias tuyas. Comprendo perfectamente lo que me dices de tu estado de ánimo. Lo mismo me ocurre a mi, quizás agravado... Desde aquí, yo hacía míos todos vuestros triunfos. Todos vosotros érais frecuente tema de nuestras conversaciones. Una vez, recibi con gran alegría, una carta de Colmeiro, que estaba en París. De quien sigo sin saber nada es de José Mª Domínguez-López.
Durá sé que está en Méjico; de Ramón Martínez, que en Cuba.
Y ahora, hablaré de mi mismo. Después del terremoto, he vivido con altos y bajos, en una pobreza que a veces era una miseria. Hace cinco años vivo en el campo. Pronto me trasladaré definitivamente a Lugo. Primero he vivido en Terra Cha o Llana; después en Incio, ahora en Quiroga. Gran paradoja: aunque tengo poco dinero, vivo bien. Esta casa de campo, “La Veiguiña”, es magnífica, con cuarto de baño, luz eléctrica, radio, etc. El paisaje es muy hermoso. Aquí me dedico a profundizar en el alma gallega: a conocer al campesino. Se trata de un verdadero viaje de estudios. Recojo vocabulario y estudio el idioma vernáculo. A veces, me pongo neurasténico como un personaje de novela rusa. En 16 años, sólo hice un viaje a La Coruña y a Vigo y otro a El Ferrol. No he vuelto a Santiago.
La censura ha aprobado mi libro de cuentos, que pronto editará Galaxia. Agradezco profundamente tus palabras de aliento. Las ocho mil pesetas y pico del premio fueron para mi una tabla de salvación. En cambio, no he tenido suerte con un libro de versos que estaba para editarse en Lugo: fue suprimida la editora, que era Xistral. Galaxia tiene otro libro mío para editar. Se trata de la farsa escénica ¡Pauto do Demo!, que creo que tiene mucha gracia y quizás acusada originalidad. Pensé en tí para ilustrarla. También Colmeiro se ha comprometido a ilustrar mi libro; pero todavía no ha vuelto de París. Ahora trabajo en una novela en gallego, que titularé Govante. Pienso enviarla al concurso del C. G. del 53. Pero en el libro que tengo más esperanzas es en Historia de don Fabulón, que es la novela de un loro. Estoy entusiasmado con el tema. Ya te escribiré sobre esto. Durante estos años, he publicado artículos en La Noche y en Faro y en Grial, donde he leído tu magnífico ensayo sobre pintura que aquí ha sido elogiadísimo.
De los nuevos valores literarios surgidos aquí estos últimos años, los más destacados son Ramón Piñeiro y Celestino F. de la Vega, ambos lucenses y amigos viejos míos, aunque más jóvenes que yo. Espero que evolucione su existencialismo. El primero habló contigo en Santiago en el 39, el 25 de julio. El segundo vivió siendo estudiante de derecho con José Mª Domínguez. Era entonces muy joven. Ambos te aprecian muchísimo.
Agradezco en el alma tus proposiciones, que acepto encantado. Pronto te enviaré ese original, el gallego y el castellano. Mi primer trabajo para la prensa será sobre Antonio Machado. También me agrada mucho llegar a ser corresponsal del Centro Lucense. En junio ya estaré en Lugo definitivamente.
Y quisiera saber noticias más concretas de Cuadrado y Varela y especialmente tuyas, o de los tres igual. A los dos y a tu hermano un gran abrazo y mi más cariñoso saludo a tus familiares. Cunha forte aperta do teu vello amigo.

Anxel

Cine España
Lugo

1953-02-27 Destinatario/a
de Luís Seoane, a Ánxel Fole
Bos Aires
Lugo
Orixinal

Epístola de Luís Seoane, a Ánxel Fole en 27/02/1953

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Luís Seoane, a Ánxel Fole en 27/02/1953


Buenos Aires, 27 de febrero de 1953

Sr. D.
Angel Fole
Lugo

Querido Fole:

Al fin tenemos noticias directas, Cuadrado, Varela y yo de tí. Hasta hace pocos años habíamos supuesto lo peor, pero hace tres o cuatro alguien nos dijo que estabas en una aldea de Lugo sin concretarnos en cual y hace algún tiempo le pedí a Del Riego tu dirección, que me mandó. Un poco antes había leído un artículo tuyo sobre Corredoira en un diario de esa que por casualidad cayó en mis manos. Por casualidad, como vienen de ahí a ésta los diarios, la publicaciones, las noticias, todo. Me alegró que fuese una persona de nuestra generación el que escribiese sobre un pintor de una generación pasada, ya que la del pintor no hablaba de él y lo había abandonado en el olvido, me alegró además que lo hicieses como tu lo hiciste. Luego, el año pasado, leí tu libro de narraciones en el concurso del Centro Gallego, un magnífico libro con un espléndido prólogo, sin arqueología, sin cortesías, sin el LAUS DEO aburrido, sin la estúpida fuga existencialista que está dominando a algunas gentes nuestras de ahí. Con una realidad humana y mítica gallega de siempre, bien campesina. De nosotros no sé que decirte, trabajamos todo lo que podemos. En un momento, algunos años, coincidimos en ésta Dieste, Espasandín, Colmeiro, Cuadrado, Varela y yo. Luego Dieste marchó a Cambridge y ahora está en Monterrey (Méjico). Espasandín está en Pensylvania, Colmeiro en Francia y Cuadrado, Varela y yo continuamos en ésta pero pensando siempre en marchar no sabemos a dónde. Todos, solo estaríamos con gusto ahí. Por mi parte pinté y pinto mucho, dibujo, escribo, sin que nada de cuanto hago, bueno o malo, pueda tener el calor inmediato del pueblo al que destino todo lo que realizo, y Varela y Cuadrado escriben. Esto es todo. Hace años publiqué un libro de dibujos, hace creo diez años, Homenaje a la Torre de Hércules, iba dedicado a unos pocos amigos y tu eras uno de ellos. Otero Pedrayo lo recuerda ahora en Por os vieiros da saudade. Hace once o doce años incluimos una narración tuya Cuadrado y yo en un libro Veinte cuentos gallegos. Todos te recordamos siempre.
De las colaboraciones momentáneamente no hay nada en el Centro Gallego, incluso apenas sale la revista por la escasez de papel y hasta fin de este año no se puede proponer nada nuevo que no esté incluído en el presupuesto actual. Pero Cuadro por medio de un amigo trató de conseguirte unas colaboraciones en La Prensa de aquí pero las prefieren sobre cine español en general. De cualquier manera tendrías que mandar dos o tres artículos rápidamente. Tambien sobre cine podríamos conseguir que te encargasen algunas colaboraciones en una revista Orientación. Para alguna publicación de la colectividad puedes mandar ya, a mi directamente seis artículos en gallego por los que te harán llegar tres mil pesetas aproximadamente, y es probable que más adelante, en junio quizás, se pueda conseguir una corresponsalía para el boletín del Centro Lucense, teniendo tu que mandar como hace Del Riego para la revista del Centro Gallego, una información mensual de las actividades de la provincia de Lugo. Esto es todo. Perdóname si demoré algunos días en contestarte. De todas maneras, quiero que sepas que tus cartas nos produjeron una gran alegría.
Recibe el gran abrazo de tu amigo:

1953-02-04 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Nova York
Lugo
Bos Aires
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 04/02/1953

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 04/02/1953



4 de febrero 1953

Mi querido amigo:

Con posterioridad a mi envío de una carta por avión, he recibido dos cuadernos tuyos de dibujos y poemas, editados por Ánxel Casal. Al mismo tiempo que las gracias, te envío mi cordialísima felicitación. Dibujos y poemas están muy bien. Los guardo como oro en paño.
En mi carta anterior, entre otras muchas cosas, te decía que me interesaba obtener ahí alguna colaboración pagada. Dadas las lamentables condiciones económicas de mi vida, me veo obligado a hacer esta petición.
¿Anda por ahí el amigo Laxeiro?
Esperando tu contestación, recibe un gran abrazo de tu viejo amigo

Ángel Fole.

Cine España
Lugo

1953-01-12 Remitente
de Ánxel Fole, a Luís Seoane
Nova York
Lugo
Bos Aires
Orixinal

Epístola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 12/01/1953

O teu navegador non soporta PDFs. Por favor descarga o PDF para poder velo: Descargar PDF.

Transcrición

Transcripción da epistola de Ánxel Fole, a Luís Seoane en 12/01/1953

12-Enero-53


Sr. D. Luis Seoane

Aqui tienes a un viejo amigo que resucita. Ángel Fole te envía un fuerte abrazo. Por el amigo Farruco sabía frecuentemente noticias tuyas. También he visto en la revista Semana, de aqui, una foto donde aparecias tú hablando con Picasso. ¡Gran emoción para mi! Al instante, te vi y me vi en Santiago hablando con el gran Maside sobre cualquier tema pictórico. Ya sé de tu magnífica labor literaria y artística. Y saco la consecuencia de su ejemplar continuidad. Celebro tus éxitos como mios.
Y ahora te preguntaré por algunos amigos comunes... ¿Qué hacen Arturo Cuadrado y Lorenzo Varela? ¿Seguis reunidos en el bar Armoriña. Excuso decirte que tengo gran interés en saber noticias de estos inolvidables amigos. De Jose Mª Domínguez no sé nada, en absoluto. Creo que está en Inglaterra. De vez en cuando, me llega alguna noticia de Tobío, de Bal y Gay, de López Durá...
Yo, llevo ya cinco años viviendo en el campo. De aqui saco mis asuntos para mi modesta labor literaria. Actualmente radico en Quiroga, no sé por cuánto tiempo. Antes he vivido un año en Incio. Ya había vivido en Terra Chá. Voy alguna vez a Lugo. Desde “entonces” no he estado en Santiago, pero si en La Coruña y en Vigo. Me carteo con frecuencia con Del Riego y otros escritores viejos amigos.
¿Qué es de tu tío Mosquera, el de Arca? Cuando estaba en Lugo, por el 37, hablaba todos los días con él.
Sé de tus gestiones en mi favor, por lo cual te envío las mas sinceras gracias. He recibido carta del amigo Emilio Pita. En ella me dice que tú –vosotros– habéis conseguido que se paguen las colaboraciones literarias de la revista del C. Gallego. Pues bien, amigo mío, me veo obligado a solicitar una. En este sentido, las cosas marchan muy mal para mi. Cualquier ayuda me vendría muy bien dicho con la ruda franqueza que dicta la necesidad.
Y te ruego que des las gracias en mi nombre a los señores del Centro que han tenido la atención de comunicarme el fallo del jurado sobre mi libro. Creo que tú lo has leido. ¿Y qué te parecio? Se editará pronto, inmediatamente después del de Castelao Os vellos non deben namorarse.
Y por Dios, que me conteste pronto.
Un fuerte abrazo de tu viejo amigo

Ángel Fole

Cine España
Lugo