PROXECTO EPÍSTOLA

----

TEMÁTICA: A maior abondamento

[libro] Libro de poesía de Luís Seoane editado en Bos Aires e A Coruña por Cuco-Rei en 1972.
Epístolas
11
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
1972-09-11
Carta de Seoane a Díaz Pardo. 1972
Bos Aires
Sargadelos
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Díaz Pardo. 1972 en 11/09/1972

Buenos Aires, 11 de Septiembre de 1972

Sr. D. Isaac Díaz Pardo
Sargadelos

Querido Isaac:

Recibí hace unos días tu carta del 28/VIII acompañada de las foto grafías de la pileta y de tu nueva casa y la fotocopia de un artículo de Castro Arines. También recibí la fotocopia del artículo que te censuraron en Barcelona, el programa de Barcelona de la obra de teatro de Valle Inclán y la colección de diapositivas de la exposición del libro que da idea perfecta de lo magnífica que debió haber sido. Me falta por recibir, supongo que ya habrás enviado, el catálogo y afiche para la exposición de Clavé que dejé hechos antes de venirme.
(…)
Tu casa, de cuya construcción no me habías enviado noticia alguna, a pesar de lo que creas, y no tenías además si no querías por qué mandármelas, parece ser que es estupenda según me dijo el Ingeniero Díaz, que acaba de llegar y que viene entusiasmado de todo lo que vio, de la fábrica, de la pileta y de tu casa. Creo que tienes razón en desistir de decorar las partes laterales de la pileta o la lateral que tú decías. Para cuando vayamos te llevaré algunos proyectos referidos a ese terreno de la pileta. Digo cuando vayamos. Tú preguntas cuando vamos. Esperamos hacerlo seguramente en febrero, antes no podemos salir de Buenos Aires, pero faltan pocos meses y en febrero estoy invitado a exponer y quieren que vaya a Puerto Rico y entonces Maruja y a mí se nos ocurrió un plan que me gustaría se realizase y que consiste el pasar juntos, vosotros dos y nosotros, quince o veinte días en Méjico, un país espléndido por muchos motivos y del que estoy seguro que gozarás por todas sus creaciones del pasado y aún actuales. Vosotros irías de Madrid y nosotros lo haríamos desde Puerto Rico. Regresaríamos juntos. Creo que sería un viaje provechoso y nosotros estaríamos contentísimos de hacerlo con vosotros. Además te prometo que tendríamos largas discusiones sobre las cuestiones más diversas. La exposición mía va muy bien. Estoy vendiendo bastante y tiene mucho éxito de público y crítica. Dentro de unos días sale mi carpeta de grabados, Intentando matar ideas muy pocos ejemplares, 40, y el mes que viene o el otro saldrá un pequeño libro de poemas, A maior abondamento y estoy trabajando en una antología de las 900 crónicas que hice para la audición Galicia emigrante y de las que creo hay bastantes que realmente interesan por tratarse de gentes y sucesos desconocidos en esa, aparte las que se refieren a arte o literatura. Quiero, sobre todo, dar idea de la diversidad de cuestiones que fui tratando en tantos años como duró esa audición. Para ahí tengo otros proyectos de los que ya hablaré contigo. Lástima que tenga la vida dividida entre Buenos Aires y Galicia. Creo que será siempre así, por desgracia para nosotros, pero así es el destino de los emigrantes. Lo fue de mis padres. Me alegro también mucho de que se resuelvan los problemas con Nogueira y Rey. No me enteré en qué consistía la oposición o la posición de ellos. Supongo que lo más importante y también lo que más conviene es que crezcan Sargadelos y El Castro. Ninguna fábrica de Galicia ni en España, creo, llegó a tener en tan poco tiempo el prestigio, por ejemplo, de Sargadelos, su trascendencia cultural y el favor del público. Todo esto justifica holgadamente su conducción.
En cuanto al Cuaderno de L[aboratorio de] F[ormas]: te enviaré una nueva tapa, y, con una próxima, a partir de esta semana que termino la exposición y creo que también el cuidado de la edición del Martín Fierro, para el que hice veinte grabados, te mandaré el plan completo del cuaderno.
Siento hubiesen llegado tarde mis figurines a pesar de que te los envié casi a vuelta de correo de acuerdo con tu pedido de ellos. Me complace que te hubiesen gustado. Cuando vaya a esa ya hablaremos sobre esto. Maruja se encuentra mucho mejor, gracias por vuestra preocupación, creo que ahora para estar del todo bien es cosa de un poco de tiempo.
Buenos Aires está culturalmente espléndido. Lástima que no tenemos tiempo para seguir todo cuanto se ofrece. Se están haciendo muchas obras importantes en distintos terrenos sin que en esto tenga nada que ver el Estado. Bueno, estudiar lo de Méjico. Nos gustaría mucho que nos reuniésemos allí. No te justifiques con el trabajo. De aquí a febrero puedes hacer lo posible para tener quince o veinte días de libertad. Una visita a ese país puede ser de gran utilidad, excuso decirte, para diversas cuestiones. (…)

Muchos abrazos muy fuertes de Maruja y míos para los dos.

Seoane

1972-09-11
Carta de Seoane a Fernández del Riego. 1972
Bos Aires
Vigo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Fernández del Riego. 1972 en 11/09/1972

Buenos Aires, 11 de setiembre de 1972
Sr. D. Francisco F. Del Riego
Vigo

Mi querido amigo:
Te debo carta desde hace bastante tiempo, por lo menos desde que me hice el propósito de escribirte inmediatamente, para agradecerte la nota en Grial sobre mi álbum editado poco antes de salir de ahí. Tenía además que haberte felicitado por tu intervención, que con la de Piñeiro fué decisiva para el éxito de la exposición del libro gallego en Barcelona. Creo que si no te escribí antes es por pereza de ponerme a escribir cuando dejo de trabajar en otras cuestiones. Estoy exponiendo nuevamente con bastante éxito en Bonino. Tú has conocido la otra galería, la de la Calle Maipú. Ahora, desde hace tres o cuatro años está muy cerca, en la calle que aún se llama Charcas. Estoy contento, he trabajado bastante desde nuestro regreso. Saldrá, dentro de unos diez días una nueva carpeta de grabados Intentando golpear ideas y para el mes que viene un pequeño libro de poemas, A maior abondamento, en el que creo respondo, en cuanto a los emigrantes, a las “enaneces” que colectivamente se les atribuye, señalando, claro, las excepciones a la grandeza general de ellos. Quizás en febrero regresemos, tengo algunos proyectos nuevos que pueden ser útiles. Veremos si puedo realizarlos. Trato de madurarlos. Desde luego algunos referidos al Laboratorio de Formas.
Bueno, un gran abrazo para Evelina y para tí de Maruja y mío:
Seoane

1972-11-11
Carta de Seoane a Díaz Pardo. 1972
Bos Aires
Sargadelos
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Díaz Pardo. 1972 en 11/11/1972

Buenos Aires, 11 de Noviembre de 1972

Sr. D. Isaac Díaz Pardo
Sargadelos

Querido Isaac:

Te debo la respuesta a algunas cartas, notas, etc. No me llegaron, eso sí, el catálogo de Clavé, el libro de Blanco Amor si salió, etc. No me los mandes, los recogeré ahí. En muchos años no se perdió ningún tubo de los grabados que fueron y vinieron de Buenos Aires a Tokio, de Yugoslavia, a Polonia, a Madrid, este año mismo de Buenos Aires a Roma y a Tokio, ida y vuelta. Y en cuanto al precio alto de estos envíos nos podremos de acuerdo en lo sucesivo, pues no tiene por qué pagar la fábrica o tú algo que está destinado a mí. Nunca se me había ocurrido esto. Te envié últimamente el álbum Intentando golpear ideas por medio del ingeniero Temes, de Vigo, a quien le pedí que te viese y te lo entregase. Esta semana salió el libro Martín Fierro con grabados de madera míos que te llevaré personalmente y por correo te enviaré el librito de poemas A maior abondamento. También te llevaré otro pequeño álbum, Martina Céspedes, narración en grabados en madera de una heroína argentina de las invasiones inglesas. Nosotros marcharemos directamente a esa en los primeros días de Enero, pues tenemos que acompañar a mi madre que se va a Asturias. Tiene 86 años y quiere estar en casa de mi hermana una temporada. De modo que adiós ida a Puerto Rico y a Méjico. Irán a Puerto Rico solo los grabados.
Para ahí marchó alguien que creo conoces, secretario de “Irmandade Galega” aquí, que fue de las personas que con mayor tesón se dedicó a divulgar las injurias contra mí de hace dos años de que, tú sabes muy bien y sin que yo hubiese tenido trato alguno con él. Pues bien, la noticia es que va a trabajar contigo a Sargadelos. Noticia que me costó un disgusto y el casi pelearme con alguien que puso en duda tu conducta con respecto a mí, por suponerte protector de ese sujeto y capaz de hacerme tu una felonía parecida. A este Mera lo llegaron a echar un día de la F[ederación] de S[ociedades] Gallegas por insistir en calumniarme. No tienes necesidad de aclararme nada pues no creo en absoluto esa noticia. Tómalo como noticia divertida producto de la desocupación mental de algunos.
Aquí estamos todos pendientes de la semana que viene. Esto está políticamente sobre ascuas. La preocupación es general con motivo del regreso de Perón. Nadie puede predecir qué ocurrirá. Por mi parte pienso hoy que nada cambia como no sea el nacimiento de una nueva vida política argentina, distinta, quizá, a la que ahora remata con este viaje.
Bueno, basta hoy. Anoche vi las espléndidas diapositivas que hizo Lipa Burd de Sargadelos, del Museo del Castro y para otro día veré las que hizo de los murales de Vilar de Donas y de los monasterios del itinerario que le hice antes de salir de viaje. Sintió mucho no verte. Todos vienen maravillados de Sargadelos.

Un gran abrazo para Mimina y para ti de Maruja y mío.

Seoane

1972-12-12
Carta de Piñeiro a Seoane. 1972
Santiago de Compostela
Bos Aires
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Piñeiro a Seoane. 1972 en 12/12/1972



Compostela, 12-XII-72

Benquerido Luis:

Onte chegounos, coma un paxaro latexante que viña de cruzar o Atlántico, o teu A maior abondamento. Estivémolo lendo pola noite. Hai dous poemas que me gustaron especialmente, O home que marcha, e mais Verdadeiro sucedido nun Nadal. Certamente, gustáronme todos, mais eses dous impresionáronme fondamente. Desde logo tamén ten forza sarcástica o poema satírico Terceiros, alcaiotes, primeira parte de Outro canto ós emigrantes.
Moitas gracias por este libriño tan xentil, portador dun vibrante mensaxe poético e plástico. Graciñas tamén pola xentil adicatoria.
Dixéronnos que viredes a Galicia no xaneiro. Alégranos moito.
Que teñades un feliz Nadal.
Apertas nosas para os dous.

Ramón
Isabel

1972-12-13
Carta de Díaz Pardo a Seoane. 1972
Sargadelos
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Díaz Pardo a Seoane. 1972 en 13/12/1972

13 de diciembre de 1972

Sr. Don Luis Seoane
Buenos Aires

Querido Luis:

A la vuelta de un viaje al Castro nos encontramos aquí con tu opúsculo A máis abondamento [sic] maravilloso alegato plástico y reivindicativo de un destino al que perteneces conscientemente y lo atornillas con urgencia apremiante hacia el futuro desde el último día de nuestros días. Es francamente magnífico. Lástima que entre tú y el resto de los gallegos exista tanta distancia y no puedan llegar a entender lo que este pequeño monumento representa...
Bien. Por una carta que le envía Maruja a Mimina tomaríais el avión el 2 de enero y esto empieza a calentar un poco el invierno de este invierno que estoy pasando. Iríais primero a Barcelona. Vosotros disponéis de mí como os convenga. Con toda libertad de manera que me demuestre vuestra total libertad de pedirme lo que os convenga. Lo digo en todos los órdenes pero pensando también que podéis necesitar que se os vaya a buscar, etc. etc.
De momento no hay más reacción a nuestra propuesta en el asunto Rey/Nogueira. Nosotros nos mantenemos en nuestra renuncia a comprar y a afirmar que no entra ni entró jamás en nuestros propósitos separar ni disminuir a nadie y para saldar las ofensas que me han hecho pedimos un pequeño reordenamiento de la Administración del Castro en el que el principal punto es la obligación indefectible de los administradores de revisar y aceptar mes por mes la labor realizada, pues yo no estoy dispuesto a que el Sr. Rey esté de señorito en Madrid mientras nosotros sacamos las castañas para luego, como ahora y en función de no sabemos qué, venga a acusarme de que defraudé al Castro en beneficio de Sargadelos. En función de qué esta gente quiere destruirme, interpretación honesta y generosa de lo que pretenden, es todavía lo que está por ver. El verano pasado García Sabell, hombre negado a la nigromancia, me decía de todo esto (y eso que él aún no conoce las últimas actuaciones de estas gentes) que solo a la luz de la brujería podía entender los ataques que de distintos sectores se me estaban haciendo.
Ayer Andrés Varela hijo me dijo que su padre había reñido con Nogueira y con Rey y que estaba pensando en marcharse de la empresa Rey pues este le exigió que el hijo de Andrés tenía que abandonar Sargadelos, a lo que el padre contestó no poder disponer de la voluntad de su hijo. Cuento lo que me contaron. No sé lo que habrá de cierto. Sólo para que veas que no pierden brecha para lanzar el ataque. Por esto temo, alguien más que yo también, que invadan otro terreno de responsabilidades haciendo ver que utilizo las industrias para fines más allá de lo comercial... Ojalá me equivoque en la desconfianza. Quiero hacer votos porque no existan los menores motivos para ello. De todos modos, si sigo como hasta ahora, creo que aceptaré tranquilo mi crucifixión...
Si tengo alguna noticia y veo que aún te puede llegar alguna carta te la comunicaré. Si no deseo que traigáis un viaje feliz.

Un abrazo muy fuerte para los dos

[Díaz Pardo]

1972-12-16
Carta de Paz Andrade a Luís e Maruxa Seoane. 1972
Nova York
Vigo
Nova York
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Paz Andrade a Luís e Maruxa Seoane. 1972 en 16/12/1972


Vigo, 16 de diciembre de 1972

Sr. Don
LUIS SEOANE E SRA.
Montevideo, 1985, p. 3, d. 68
BUENOS AIRES

Queridos Maruxa e Luis:

Ramón Temes foi portador pra nós do teu novo album de grabados en madeira, Intentando golpear ideas. O prólogo parecéunos un mensaxe profético, pois uns dias despois sobreviña o drama de Chema, o estudante de Meiciña, de 20 anos fillo do Médico de Serra de Outes, morto a tiros por un policia nas ruas de Sant Yago.
Aos poucos dias pol-o correio chegóu a nos, A maior abondamento.
Tanto o feixe de grabados canto o feixe de poesia son duas novas mostras de como o talento e a inspiración do artista se manteñen cada dia mais vizosos e fortes, trementes de latexo human. Nosa embora mais cordial e noso mellor agradecimento non somentes pol-o envio de tan belas pezas, senon tamen pol-as garimosas adicatorias conque de novo nos agasallas.
Nosa vida sigue marchando, ainda que a saude non sexa moita. Pasamos o vran e os mellores meses do outono en Samil, retornando hai poucos dias a nosa moradia da cibdade. Xa temos novas de que en xaneiro estaredes de novo na nosa Terra, o que nos enche de ledicia.
Facemos votos pol-a vosa felicidade no Nadal e que o Ano Novo sexa ano de novos trunfos e sostida prosperidade do corpo e do esprito.

Longas cordiaes apertas de,

Valentín
Mª Pilar

1972-12-28
Carta de Muñoz Manzano a Luís e Maruxa Seoane. 1972
A Coruña
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Muñoz Manzano a Luís e Maruxa Seoane. 1972 en 28/12/1972


La Coruña, 28 de diciembre de 1972

Queridos Luis y Maruja:

La feliz noticia que me ha dado Mimina de que salís el día 2 de Buenos Aires me ha ocasionado un sobresalto y me han hecho subir el rubor a las mejillas.
¿Cómo dar alas a esta carta para que lleguen antes de vuestra salida? Me temo que no sean bastante rápidas las del avión y, así, la encomiendo a San Cristobal, patrón de los viajes, y a Santa Rita, abogada de imposibles.
No quisiera que os pusierais en camino hacia España con la más leve duda sobre nuestro largo silencio, cuando habéis estado tan presentes en nuestro recuerdo, en nuestras conversaciones, en nuestras esperanzas.
Supimos por Mimina de los malos ratos de Maruja –colgada–, y de que ha superado, como era de esperar, la dura prueba. (De Maruja se esperaba naturalmente que lo supere todo). Supimos de la exposición y de los repetidos y merecidos éxitos de Luis; y hemos recibido esas gentiles muestras de amistad: los dibujos de Rafael y Eladio en La Voz de Galicia, con sus elogiosos artículos, el envío de las Crónicas Marcianas –que he vuelto a leer con interés, aunque las había pedido para Fermín– y El hombre iluminado, y del mismo autor, que no conocía.
Hace pocos días, nos ha llegado A maior abondamento, conmovedor y apasionado libro, precioso en todos sentidos. Y hoy el hermosísimo Intentando golpear ideas, que nos ha entregado la pareja Marijke y Ramón Temes, a los que hemos estado a ver al H. Atlántico.
Ha sido un año muy complicado. Mucha parte en nuestro silencio ha tenido La saga de los Díaz Pardo, tremendísima, desconcertante, desesperante, tiernísima. No era posible contarla ni había modo de resumirla. La sufríamos. Ahora las cosas están muy encaminadas. “Después de la tempestad viene la calma”, se dice. Y parece que estamos ya en la calma o cerca de ella.
Nos entristecieron mucho las desgracias familiares: la muerte de Eladio Dieste –el hermano mayor después de Enrique– y de mi hermano Nazario, también magnífica persona.
Rafael refundió el nuevo libro que iba a entregar a Seminarios y Estudios –lo han terminado hace unos días– que es, al parecer, el último del ciclo filosófico-matemático, y que termina muy felizmente sus investigaciones.
Yo he tenido más trabajo del que puedo desempeñar: en la Inspección, en casa, y quizá no tantas fuerzas como antes. Con todo, me siento animosa.
Como podréis suponer, toda la conversación con los Temes ha girado en torno a vosotros. Os tienen a los dos gran admiración.
Así que nos hemos entendido muy bien. –Por ellos sabemos que Maruja manejará en breve su 124, por favor, no desde Madrid en este tiempo. Que empiece por estas rutas, más familiares y de temperatura más benigna. ¡Bravo por Maruja!
Y el caso es que no tengo más tiempo de escribiros porque quiero que salga ésta.
Queden presentes estas verdades:
Nuestro silencio ha estado lleno, a partes iguales, de vuestro recuerdo y de amistosos remordimientos.
Hemos agradecido profundamente vuestros signos de amistad. Estamos contentísimos de que vengáis.
Dad un abrazo en nuestro nombre, al despediros, a los buenos amigos: Marika y Varela, Baudi, los Scheimberg, etc. Un etcétera que vosotros sabéis llena.
Saludos de Mireya, que estos días está en cama con gripe, complicada de sinusitis. Ya va mejor.

Muy feliz Año Nuevo, y feliz viaje. Con un abrazo de

Carmen

1973-06-22
Carta de Seoane a Núñez Búa. 1973
A Coruña
La Plata
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Núñez Búa. 1973 en 22/06/1973


A Cruña, 22 de Xunio de 1973

Sr. D. Xosé Núñez Búa
La Plata

Querido Núñez Búa:

Recibín as tuas duas cartas que non contestéi por mor da miña eisposición en Madride, que xa se realizóu con éisito, tendo vendido ademáis algúns cadros, todos feitos dende que cheguéi.
Agradézoche o envío das pólizas e faréi que te paguen a débeda que teño contigo. Estos días chegará a Galicia Sofovich e a sua dona que veñen a pasar dez días e pasearémolos todo o que poidamos pra que coñezan esto. No orde económico esto non mellora. A xente continúa marchando e non se atopan trazas de que se instalen novas industrias fundamentales que fomenten riqueza. Xa falaremos desto cando veñas. Déboche dous libros meus, un que te remitiréi dende eiquí e outro que penso non tés que é o derradeiro que pubriquéi en Bs. Aires, A maior abondamento.
Unha aperta moi grande de Maruja e miña pra Otilia, os teus todos e pra ti:

[Seoane]

1976-06-24
Carta de Neira Vilas a Luís e Maruxa Seoane. 1976
A Habana
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Neira Vilas a Luís e Maruxa Seoane. 1976 en 24/06/1976


Habana, 24 de xunio do 1976

Queridos Luis e Maruxa:

Unhas letras que son ben pouco pra vos espresar canto vos lembramos. Non é literatura; é a pura, auténtica verdade (dentro de catro días, por exemplo, cumpriranse quince anos daquela despedida no restaurante Cuenca, que moito lembramos; catro servilletas adicadas están no noso poder e días atrás saqueille fotos a dibuxos e palabras). Logo hai outros motivos, outras noticias que nos acirran e traen a lembranza vosa: esposiciós, libros, traballos, éisitos (que nos aledan moi de certo) e tamén palabras directas e testemuños persoales como é o caso do derradeiro viaxe do meu amigo Lois, da UNESCO, a esa. Entregoume ese mañífico traballo que é Arte mural/La ilustración, garimosamente adicado, que contén –texto e reproduciós– a imprenta do seu quefacer tan singular i elevado. Formidable, esclarecedor traballo sobre arte mural seu e sobre a ilustración do libro. Quero decirlle que todos os seus libros, catálogos, grabados, etc. circulan máis do que pode supoñer. Unha chea de amigos están pouco menos ca pendientes do que sei de vostede, da súa andaina artística, da súa obra. E uns avisan a outros, e hai unha grande ademiración polo seu estilo, pola súa orixinalidade. (Fai menos de unha hora inda estiveron na miña oficina os diseñadores da revista do orgaismo onde traballo, ademirando o grabado que acompañan á monografía de García Sabell (a de 1965 sobre grabados).
Por Isaac, sabemos dos vosos viaxes. Soupemso no seu momento do malfadado acidente, do que desexamos non teña quedado en ningún dos dous secuela algunha. E máis recentemente tamén nos dixo dunha ciática que o tiña a vostede algo amolado. Sei por un amigo que eso doi de raio. Pero o mesmo Isaac nos contou que cando se foron pra Bos Aires xa andaba ben.
Un médico do meu povo mándame os suplementos de La Voz de Galicia, onde vexo acotío as súas Figuraciós, que vou coleccionando. Formidable xeito de periodismo, pra o que ten demostrado vostede unha auténtica vocación.
De nós: Anisia a escribir pra nenos. Saíron recentemente dous libros dela aquí (amais do de Arealonguiña con dous contos dela en galego). Eu: escribindo sempre algo, e pubricando sempre algo tamén; libros en Galicia e algo de xornalismo aquí. As Memorias sairán este ano en Roma, en italiano. Talvez vaian a outros idiomas. En Portugal, tamén. Traballo noutras cousas, e non soio de ficción. Xa veremos que irá saíndo.
Seguimos de perto os aconteceres de ahí. Doinos o que pasa, dende hai uns anos, esa sangue sin sentido que se verque a diario, esa inestabilidade, esa inflación incontrolada. En fin...

E namais por hoxe. Apertas de Anisia pra os dous. E pra os dous unha aperta garnde, tensa, fraterna de

X Neira Vilas

Se lle queda algún exemplar de A maior abundamento ¿sería moito pedir que lle mande un exemplar a meu irmao a Madrid? El ten maneira de facermo chegar deseguida. Jesús Neira, Ponferrada 44-2º Barrio del Pilar, Madrid-29, España. Cualquier libro, cualquier papel, cualquier catálogo, poño por caso, é unha boa vía. Moitas gracias, moitas. (Vin o comento de Luz Pozo e interésame vivamente ler esa nova entrega poética súa).

1977-03-22
Carta de Neira Vilas a Luís e Maruxa Seoane. 1977
A Habana
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Neira Vilas a Luís e Maruxa Seoane. 1977 en 22/03/1977

Habana, 22-3-77

Queridos Luis e Maruxa Seoane:

Estivemos por Galicia fai catro meses. Igual que en 1972 por pouco –esta vez non tan pouco– non coincidimos con vostedes na Terra. Pero as cousas son así. Sabemos que lle gusta o inverno e a nós, pola contra, góstanos o vrao, non o moito calor, pero si fuximos do frío. Novembre era xa un pouco máis alá das nosas posibilidades térmicas. Dende que un se vai aplatanando o sol é un amigo. Agora sabemos por carta de Isaac que andades por ahí.
En Madrid, na casa de meu irmao, atopeime con A maior abondamento, formidable poemario, pleo de interés, estético e testemuñal. Gracias por ese regalo, e por esa adicatoria, e por esa amistade que viña espresada con moito sentir na adicatoria e na carta. Por si fosen pouco os libros, estas adicatorias, estas palabras cordiales que nos chegan algunha vez, de tanto en tanto, temos as noticias do seu quefacer por meio de amigos comúns, e o óleo que temos diante na sala da nosa casa, e as portadas (ou tapas) de tantos libros que acotío manexamos. E Diálogo, ese mural de cerámica Seoane-Arranz, que algunha vez imos ver á casa que foi de Álvarez Gallego e que agora ocupan un matrimonio de velliños. (Por certo, a nome da Sección Gallega do Instituto de Literatura e Lingüística, que eu dirixo, propuxen en principio levar a estes velliños –totalmente insensibles– un paisaxe, calquera cousa e que nos entregasen o mural, pero fun cun escultor amigo e soupen que non se pode sacar, pois está unido, pegado á parede de tal maneira que se rompería en anaquiños, eso me dixo; e o que farei cando menos, é sacarlle unha foto, de ser posible en colores. Atope entre os papeles de Álvarez Gallego unha carta de vostede e soupen por elo o do tiduo da obra, fermosa obra).
Fai pouco fixen un traballo cun fotógrafo amigo: rescatar, copiar dibuxos e palabras consiñados nunhas servilletas-recordo daquel agasallo, daquela cea que nos deron vostedes, moitos amigos, en Buenos Aires, o 28 de xunio do 61. Rescatei dibuxos de Isaac, Laxeiro, vostede, palabras de Dieste, Baltar, Lorenzo Varela (a quen vin en Madrid en novembre 76 ). En fin, sobre todo esto, e o mural, etc., escribirei algún día e airearei estes dibuxos das servilletas, de gran contido emotivo pra nós ó tempo que fermosos.
Por aquí algo imos facendo, na sección dita, e na investigación arredor dos galegos de Cuba. A laboura é moi grande e penso que dea máis dun libro. Teño proieitos, varios proieitos, somente quero tempo, anos, vida pra levar todo a cabo. Non perdo de vista, craro é, todo o que importa hoxe a Galicia viva, o intre que ahí se vive, pero se me toca en sorte (penso que en moi boa sorte) vivir esta esperencia, revolucionaria, de camiño é bo traballar historiando, ou como queira chamárselle a andaina dos galegos.

E namais. De Anisia prós dous, Maruxa e vostede unha aperta, e outra aperta do voso

X. Neira Vilas

1977-11-17
Carta de Campos a Seoane. 1977
Lugo
A Coruña
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Campos a Seoane. 1977 en 17/11/1977

Lugo, 17 de Novembre de 1977

Sr. Luis Seoane
A Coruña

Benquerido amigo:

Envíolle o testo dun cativo comentario feito por min e retransmitido por Radio Lugo nun programa diario no que veño facendo crítica de libros. O poema de A diadema de Ribadeo recitóuno o poeta Xesús Manuel Valcárcel, de Lugo.
Enteréime por Xosé Díaz da súa recente operación. Desexándolle o pronto restablecemento, saúdalle afectuosamente (a vostede e máis a Maruxa),

Xesús Campos


[Anexo.]
[Mecanografado.]

AUTOR: LUIS SEOANE.
TÍTULO: OBRA POÉTICA.
EDIT. EDICIÓS DO CASTRO. A Cruña, 1977.
PVP: 240 pesetas.

Nacido en 1910 en un hogar de emigrantes en Buenos Aires y llegado de niño a Galicia, donde realizó sus estudios, licenciándose en Derecho en la Facultad Compostelana, Luis Seoane es una de las más importantes personalidades de la cultura gallega contemporánea. Exiliado a Buenos Aires tras la guerra civil fue gran animador de la cultura gallega en el exilio y una de las personas que más firmemente contribuyeron a hacer posible la continuidad de nuestra cultura, olvidada y perseguida en Galicia durante el franquismo. Polifacético y prolífico artista, desarrolló su obra en diversos campos: Pintura, grabado, ilustración, dibujo, edición de libros y revistas, programación radiofónica, teatro, ensayo, etc... es, sin embargo, poco conocido como poeta, en Galicia. Su poesía, de una gran riqueza, está en la vanguardia de la poesía cívica de posguerra.
El volumen que comentamos está compuesto por sus cuatro libros de poesía, editados en Argentina: Fardel de eisilado (1952), Na brétema Sant-Iago (1956), As cicatrices (1959) y A maior abondamento (1972).
El libro, ilustrado con grabados y dibujos de las anteriores ediciones de los poemas incluidos, constituye una obra necesaria no ya para los amantes de la buena poesía, sino también para todos aquellos que sean capaces de vibrar con la emoción y el inmenso amor a una tierra y a un pueblo como el que se palpa en el poema que recordamos:

A DIADEMA DE RIBADEO (de 1959)

Cantamos en tí os cabelos ao ar tinxidos prá guerra
O temor do océano,
da noite.
As antigas pregallas aos boscos,
ás augas.
Ao máis vello pobo coñecido.
Á fundación mesma dos nosos medos.
Coma tivésemos querido ter nos lumes ceibes das
montañas,
nas misteriosas labaradas do mar,
no aguzado voo das aves,
aínda nas quentes entranas animáes,
os agoiros do noso presente.
Gostaríamos contemprar no solpor aos guerrilleiros
vitoriosos
encabalgar pol-o areal, dempois de teren desfei-
tado as vagas e aos invisíbels, celestes, deu-
ses estraños.
Amaríamos teus misteres primeiros.
A cerámica,
a orfebrería,
o tecido.
De ser ourives
agacharíamos nas covas o tesouro futuro:
os metáes,
as xoias recén feitas,
xunto das pallozas,
a carón dos dólmens.
Tivésemos gostado omildarnos ao pé do vello castiro,
na montaña sagra soio habitada de loiras
raíñas,
das fadas das xesteiras,
dos toxales,
dos seres que aínda moran entre os labregos e
que viñeron de quen sabe que outro país lonxano.
Ter sido na noite o sacerdote que agavease pol-o
carballo xigante a cortar o visgo sacro.
Que anunciase a paz cos brazos en outo,
o nascimento dos fillos na tribu,
as loiras colleitas abondosas.
De ter sido ourives
ou ceramistas
dibuxaríamos os paxáros de auga,
os signos abstratos nos escudos dos mozos guerreiros,
nos torques das doncelas.
As liñas paralelas dos vasos campaniformes.
Ou,
sendo guerreiros,
cobriríamos as nosas testas de longos cabelos tinxidos
de vermello cos cascos de tres cimeiras.
Levaríamos nos cós rexas espadas,
nas máns esquerdas a cetra,
as afiadas lanzas nas mans dereitas.
Encabalgando orgulosos sobor dun río,
ou andando
de a pé
coma soio soldados,
teríamos unha mascota animal.
Unha ou dúas,
o poldro bremante,
a tortuga silandeira.
Mascotas que representan as virtudes guerreiras.
Na loita ergueríamos ferinte e ameazador o tono
da vos.
Resumiríamos, nos nosos apelidos, o derradeiro
berro dos mortos que fica sangrante no peito
de todol-os desterrados,
o apelido do teu pobo,
Diadema de Ribadeo.