PROXECTO EPÍSTOLA

----

TEMÁTICA: Preautonomía en Galicia

[entidade administrativa] Órgano creado polo Real Decreto-Ley 7/1978 e o Real Decreto 474/1978, aprobados o 16 de marzo de 1978, establecendo a Xunta de Galicia como goberno autonómico galego.
Epístolas
11
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
Data Relación Remitente - Destinatario Orixe Destino [ O. ] [ T. ]
1978-00-00
Carta de Piñeiro a Seoane. 1978
Santiago de Compostela
Bos Aires
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Piñeiro a Seoane. 1978 en 00/00/1978

Ca 1978

Querido Luis:

Tardei en contestar a tua carta porque esta tempada tiven que facer varias viaxes e a correspondencia foi quedando sin resposta inmediata.
Cando recibín a carta, púxenme á fala co profesor Díaz e díxome que el mesmo correxiría personalmente as probas da tua colaboración. Faleille dos fallos de transcripción a que facías referencia na tua carta e mostrou a mellor disposición para complacer os teus desexos. Desde logo, mostrou unha actitude máximamente amistosa en todo o referente a tí. Incluso me dixo que, en principio, tivera a ilusión de que a portada do libro a fixeses tí, pero que ao cabo non puidera ser porque estabas canso.
Houbo un compás de espera no proceso preautonómico. Coido que non tardarán en poñelo de novo en marcha. Nestas últimas semanas, houbo moito rebumbio coa candidatura de Pío Cabanillas á Presidencia da Xunta de Galicia. Eu coido que o bon do Pío non ten interés ningún en vir para Galicia porque os seus intereses e cobizas políticas están en Madrid. Sería ben raro que deixara de ser ministro alá para vir presidir a Xunta. Máis ben penso que a sua candidatura foi unha andrómena para ganar tempo, millor dito, para retrasar o momento de aprobación do decreto.
Por aquí temos unha tremenda invernía.
Onte ingresou Mariñas del Valle na Academia Galega e contestoulle o Másimo. Os dous estiveron moi ben.
Apertas nosas para os dous

Ramón

1978-02-07
Carta de Seoane a García Sabell. 1978
Bos Aires
Santiago de Compostela
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a García Sabell. 1978 en 07/02/1978


Buenos Aires, 7 de Febreiro de 1978

Sr. D. Domingo García Sabell
Santiago

Querido Domingo:

Fai máis dun mes que chegamos a Buenos Aires, logo de un viaxe coa tensión moi outa, 24, e 39 de temperatura, producto, penso dunha gripe collida en Madride e que me tivo eibado uns dez dias en Buenos Aires. Foron pasando as semáns, e por preguiza, non escribín a ninguén, e agora tenciono poñerme ao dia. Con un dos primeiros, contigo, a quen teño moito que agradecer todo o que fixeches por mín, non soio con motivo da doenza de logo da operación, senón por a tua espléndida monografía que con moito door non poiden editar e que tiña matinado fose, na impresión, reproduciós, etc., a mais importante na sua presentación feita en Galicia. Serao no próximo viaxe noso. De todolos xeitos comencei a traballar rematando e completando algúns cadros feitos no 76, e facendo dous ou tres novos. Agora teño que comenzar unha serie de cen grabados adicados a Galicia pra un libro que se chamará así, Galicia, ou Galicia en grabados, ou non sei ben aínda que tídoo poñerlle, e que é un encárrego dunha editorial de eiquí. Tamén unha carpeta adicada ao fundador de Buenos Aires, D. Juan de Garay, con motivo do centenario, e que é outro encárrego. Mais este serán dez ou doce grabados. Esto aparte das miñas mostras de pintura. Cando cheguei tiña sobor da miña mesa unha invitación do Museo de Arte Moderno da Fondazione Pagani, de Milán, pra facer unha esposición en dito Museo. Non a contestei, eu estaba na Coruña. Respóndolle estos dias agradecéndolle a invitación, mais non aceptando. Síntome canso, e teño decidido traballar e espoñer soio eiquí e nesa. Pérdese moito tempo nesas mostras. Estas son as miñas noticias.
Supoño que continuarás traballando por Galicia no Senado. Eu non teño mais noticias de ahí que uns recortes de prensa que me remitíu Piñeiro. A prensa de eiquí soio fala dos rexímenes preautonómicos de Catalunya e Basconia. A Axencia Efe, tan chea de periodistas galegos, non transmite noticias de Galicia, ou moi contadas e referidas a custións pouco importantes e alleas aos problemas políticos. A uns amigos nosos, López de Gomara e a sua dona, dímoslles unha carta para ti. Aténdeos na medida que poidas, ou preséntalles algún compañeiro voso. Gostaríame trouxesen unha boa impresión de Santiago
Recibide Elena e tí unha grande aperta de Maruja e miña:

1978-02-07
Carta de Seoane a Piñeiro. 1978
Bos Aires
Santiago de Compostela
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Piñeiro. 1978 en 07/02/1978


Buenos Aires, 7 de Febreiro de 1978

Sr. D. Ramón Piñeiro
Santiago

Querido Piñeiro:

Poucas verbas pra che agradecer os recortes que me remitiches encol da preautonomía. Na prensa de eiquí non se publica nada sobor Galicia, ou moi pouco. O que se publica son noticias de moi pouco interés, o que non ocurre cos problemas bascos e cataláns. A xente está, en xeral, informada da eisistencia da preautonomía de eses dous países, mais non se dou a noticia da referida a Galicia, a pesares de que a axencia Efe está chea de periodistas galegos, e é da que se nutren nas referencias a España os xornaes arxentinos.
Cheguei mal a Buenos Aires, con unha gripe collida en Madride e pola que estuve mal uns dez días, mais xa estou traballando, aínda que non coa intensidade que acostumo, en parte, penso, polo clima déste mes de vran, calor, tormentas, inundacións, fresco, ao mellor nun mesmo día todo. Estes dias inicio os grabados dun libro de cen estampas de grabados en madeira adicados a Galicia para unha editorial arxentina. Esto é todo hoxe.
Unha gran aperta pra Isabel e pra tí de Maruja e miña. Tamén para Sara

Nota: Ao finar esta carta chegáronme as probas de Galicia 2002 que foron remitidas a Coruña o 24 de Xaneiro. E da Coruña aquí uns sete dias. Na imposibilidade de poder comprir co plazo que sinalaba o Vicerrector pra entregar as probas correxidas, pregaríache que ti ou Ruibal, ou García Bodaño, ou quen dispuxeses, as correxisen, suprimindo as miñas intervencións, mal recollidas polo aparello grabador e transformadas adiviñando o que eu dixen por quen interpretóu, coa mellor intención, o que eu dixen. Por exemplo, en unha delas fanme decir que os italians viñan a Arxentina en millores condicións de alfabetismo que os galegos, facendo o eloxio da escola primaria en Italia. E esto é inexacto, os italiáns viñan a este país en condicións similares aos galegos, resto dos españoles e portugueses. Penso que nos primeiros trinta anos déste século con maior proporción de analfabetos que os galegos. Por eso penso que deben de borrarse as miñas intervencións verbales. Eu sinto moito todo esto, non me importan demasiado as erratas cando non alteran o que se escribe. Mais estas non son erratas, senón malas interpretacións do que o aparello grabador recolleu mal polo que fose.
Nunca me pasou nada similar a esto. Perdóademe, mais eu non quixera que a xente matinara que non sei o que digo.

1978-02-08
Carta de Seoane a Dónega. 1978
Bos Aires
A Coruña
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Dónega. 1978 en 08/02/1978

Buenos Aires, 8 de Febreiro de 1978


Sr. D. Marino Dónega Rozas
A Coruña

Querido Dónega:

Fai uns días escribínche unhas letras de presentación de un médico mozo, Martín Baudizzone, para que ourentases no seu paso por A Coruña e o levásedes, si podíades, a Sobrado. Cecáis constituía esta petición un abuso meu, mais non sei a quen recurrir nestes casos que teña o (sic) teñan a vosa simpatía e amabilidade.

Chegamos eiquí o día 2 de xaneiro, eu con unha gripe moi forte collida en Madride, é esta unha cidade que me enferma, e pasei bastantes días con ela en Buenos Aires. Por agora estou pasando o período de adaptación previo ao meu traballo, aínda que fun facendo algunhas cousas, moi poucas. O vrau decorre como sempre nesta cidade, calor, baixa presión, fresco, choiva, trebóns, alagamentos, grandes ventos, todo alternando ás vegadas nun soio día. Cheguei a tempo para a inauguración de unha mostra de coarenta e cinco grabados meus no Museo de Arte Contemporáneo, propiedade do Museo. Esto é todo no que se refire a este mes que pasou. En canto á casa atopámola como a deixamos, con unha chea de cartas sobor da taboa, e, entre elas, unha do mes de marzal de 1977 de un Museo de Milán, invitándome a unha exposición. Contéstoa estos días non aceptando, agradecéndoa, síntome canso e pensamos continuar dividindo, mentras poidamos, os nosos anos entre esta cidade e Galicia. Cecáis algún día teñamos que decidir.

Recibín unha carta moi eloxiosa de Peregrín Otero con motivo do tomo Obra poética que lle remitín xuntamente cos álbumes que fixen nesa. Agradézolla moito. Non sei nada da preautonomía en Galicia, nin quen constituie a Xunta. Gostaríame me contases algo de todo esto. Unha carta leva menos tempo que un escrito, escríbeme.

Remato con unha aperta moi forte de Maruja e miña para vos os catro, incluio a Milagro e Fernando:

1978-02-28
Carta de Seoane a Ledo. 1978
Bos Aires
Vigo
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Ledo. 1978 en 28/02/1978


Buenos Aires, 28 de Febreiro de 1978

Sr. D. Ricardo García Suárez
Vigo

Querido Ricardo:

Estou en débeda con todolos amigos, especialmente contigo a quen teño que agradecer algunhas das xornadas mais fermosas de Galicia, por todalas tuas atencións personaes e polos traballos que me adicaches, entre eles esa xoia de monografía manuscrita que constitúie unha das obras de arte mais orixinales da Galicia de hoxe. Gostaríame moito que pintases, mais este traballo teu, o mesmo que a carpeta que se publicóu en Ediciós do Castro, son ben representativas do teu talento e arte. Non embargantes, tes que pintar. Debes facelo porque Galicia necesita das xentes que poidan dar unha nota de galeguidade no seu arte deducindo a sua diferenciación do propio esprito de cada artista seu.
Eu comezo novamente a traballar, síntome absolutamente soio, lémbrome de vós, de Del Riego, de ti, de Dieste, de Domingo, de Piñeiro e de Dónega... Penso que os meus soños nacidos aquí en Buenos Aires, de crear pequenas obras que axudasen a trocar Galicia nun centro cultural serio na penínsua, malográronse. As que se fixeron convertíronse en afiches, en carteles, ou están camiño de se trocar en eso. Mais non quero falar desto. Agora, de Galicia, non teño mais noticias, non sei si está actuando algunha Xunta de Galicia ou non. Si se puxeron de acordo na sua composición. Si o pobo está contento coa sua pre-autonomía. Eiquí non se sabe nada. Soio se sabe dos actos de violencia, e, aparte de Madrid, de Catalunia (sic) e Euzkadi. Faría falla estudar a constitución dunha axencia de información que servise ás colectividades de emigrantes e aos grandes xornaes donde residen éstes. As xentes sorpréndense moito de saber que o goberno concedeu a preautonomía a Galicia. Eu xa non teño mais azos pra proieitar nada, non embargantes penso que sería relativamente fácil creala.
Supoño que aínda en inverno gozaredes do mar aberto, das vagas e das tormentas, na vosa espléndida casa da costa. Nos temos frente as nosas fiestras o espectáculo do Río da Plata, cambeante de coores, unhas vegadas coor terra e outras violeta ou azur, e dun ceo outo e moi estrelecido. Mais, tanto Maruja como eu, sentimos nostalxia de aquel anaco de océano que vemos dende as nosas fiestras de A Coruña.
Unha gran aperta para Mimí, pra ti e os vosos fillos de Maruja e miña.

1978-03-07
Carta de Dónega a Luís e Maruxa Seoane. 1978
A Coruña
Bos Aires
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Dónega a Luís e Maruxa Seoane. 1978 en 07/03/1978

A Coruña, 7.III.1978

Maruxa e Luis
Buenos Aires

Queridísimos amigos:

Ao fin, soupemos de vós. Tiñámos noticias indirectas, via Paris, verbo dunha perturbación na saúde de Luis. E preocupámonos. Logo enterámonos de que a cousa non fora seria. E tranquilizámonos. Despois xa nada nos extrañóu a vosa tardanza porque sabíamos do mes que precisades pra vos readapar á vida porteña.

Nós, coma sempre. Fernanda, a todo gas, correndo, bulindo, ordenando, mandando, conducindo, traballando, xestionando e aconsellando sin acougo. Agora quéixase dunhas sístoles e diástoles camiñando ao par dela velozmente, atoladamente, axeitadamente, intermitentemente. Eu non séi que vai ser da miña Fernanda con tanto trafego. O Fernando, cabaleiro namorado, clásico e fillo, neto e bizneto de burgueses, prestando os seus servicios profesionáis a un sindicato obreiro, correa de transmisión –como agora se dí– dun partido político á esquerda do PC. Cousas da vida. E eu, atufado polo bufete e máis polo García Sabell na Academia sin esquecer aos acreedores da Corporación, que andan atrás miña, como tesoureiro, para cobrar.

Falando da Academia, ingresaron nela coa lectura dos seus discursos Eduardo Moreiras (poesía e realidade), Valentin Paz Andrade (o idioma galego no Brasil) e Xenaro Mariñas del Valle (público e teatro). Contestamos, respectivamente, del Riego, Cunqueiro e máis eu. Foron uns belidos discursos, aínda que o Valentin dóunos a murga cunha mala lectura, debida, sin dúbida, polos seus atrancos visuais.
Da nosa preautonomía, nada. O Goberno pisou o freno, paróu o choio e semella virar á dereita. Con todo, vénse observando nestes ultimos dias unha tímida actividade nos partidos políticos galegos, e unha lixeira presión dos parlamentarios sobre o Goberno. Veremos. A min o tema xa me ten aburrido.

O Isaac, como de costume. Quérese decir, argallando. Sigue ás voltas co xornal, coa apertura da tenda de Sargadelos en Santiago, e coas obras do edificio que ha albergar provisionalmente ao Museo. E coa teima iglesiascorrialán. O Rafael Dieste, estupendo. Perfecta, intelixentemente adaptado á súa perda visual, está máis falangueiro que nunca e xeneroso na comunicación dos seus saberes aos demáis. Eu xa lle digo que vou levar un magnetófono disimulado candia min para cando el morra editar libros co meu nome e as súas ideas. Ríse e dí que non estaría mal.

Estou arranxando as miñas cousas para unha viaxata a Salamanca, onde o del Riego, o Baliñas e mais eu estamos invitados –días 16, 17, 18 e 19– a un coloquio sobor La convivencia de culturas en la península Ibérica. Asistirán intelectuáis portugueses, cataláns, vascos e casteláns.
Levamos un inverno bravo. Frio e auga a esgalla. E vós, tan ricamente, coas vosas idas e vidas, vivindo nun perpétuo vran. Así calquera.
Cinguidísimas apertas de nós os catro pra vós os dous.

Dónega

1978-03-08
Carta de Ledo a Seoane. 1978
Vigo
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Ledo a Seoane. 1978 en 08/03/1978

8-3-78

Querido Luis:

Pra min sempre é unha ledicia ter novas tuas. Ainda cando como agora escribes magoado pola desesperanza. Teño a desesperanza por unha podremia que vai roendo na ialma e a escurece, emporiso sei que isa lus tua, ben probada tantos anos, non se deixará vencer nen desviar. Disa lus temos necesidade pra que te encenda a tí e nos alumee a outros de nos que sempre soupemos do amor conque foi dada. E sempre agardamos a saberte de novo beira do mar dos ártabros.
O tempo non vén sendo tan bó como maxinas, hai ben pouco tivemos un temporal moi fermoso; pra velo dende a casiña. Unha brilante exhibicion da forza do mar, batendo non furioso, senón poderoso contra dos penedos coma un ciclope cego que crebase rexas cadeas e pretendera mover a terra ca puxa do seu peito.
Eu, como sabes, non podo ser un bó comentador politico, entre outras razos porque non me movo nisas augas e sementes son movido por elas. Estou mergullado e podo chegar a sentireme afogado, pro para falar atinadamente encol delas, compriria velas abeirado ou dominándoas.
No meu sentir pois, o da autonomía, estase preparando como unha nova frustacion, mais outra. Vai chegar, cando chegue, lastrada por loitas e amaños que teñen en conta sucesos e intereses alleos ou alonxados de Galicia, fabricada dende Madride e atendendo ó proveito de partidos para toda España. Fanse regateirias, e fanse partillas cas rexiós: eiqui eu podo, e deixo de facer isto pra tí deixares facer acolá, onde tí podes, estoutro. Andase sen vontade de camiñar, dase un paso pra pisar ao de diante, movese ou parase pra amolar, e non por pretension firme de servir a Galicia. O tema das autonomías vaise levando do xeito mais de favor pros anti. En Cataluña, en Euskadi, en Galicia semella seguirse mais un proceder gubernamental, pensar que o millor e ver vir o tempo, e aproveitar entullos –Tarradellas pra parar ós esquerdismos, Navarra pra deter aos vascos, os socialistas pra frear a nacionalistas, os obreiros emigrados fronte dos obreiros nacionalistas, logo a ETA, CNT, FAI frente de velidades nacionalistas dos capitalistas– que señan reás ou estean agrandados non importa a ninguen, porque os partidos da oposicion metense no xogo e non saben sair dil.
E non millora a vision e comportamento dos partidos apelidados galegos. A cousa chega a sere mais ruin e cativa. Poñen peso en miudezas e entollen todo por rigorosidade en demasia cara un futuro ao que, por outra banda, non saben amosar mais que vagorosamente e xeneralizando. E moito menos queren servirense da esperencia do pasado. Primeiro por vaidade, logo autosuficiencia, e mais ainda por iñorancia, isa esperencia é cousa de outros e non lles val. Maxino agora mesmo que se lles dixeras de aproveitar un feixe –des, vinte, trinta, ou os que fosen—de dibuxos de Castelao como panfleto pra entrar na concencia dos mariñeiros, o problema da pesca axitado hoxendia por un tratado con Marruecos e unhas discusios –perdedoras, non hai que decilo– cos paises europeus, dirian que era cousa “vella e pasada”, e nembargantes a fame e o desprecio dos mariñeiros segue sendo igoaliña que hai cincoenta anos. Castelao é bó pra mitoloxías se o usan, pro o seu verbo combativo non se acolle nen sequer pra amosar que podemos repetire as verbas e istas non poden quedar disfrazadas ou acochadas por “casas do mar” ou “creditos á pesca”.
Non sei, vexo oxe mesmo nos diarios que logo dunhas semans de xuntanzas en prol da fusion do PSOE de Felipe Gonzalez e o PSP de Tierno Galvan, chegaron a acordar unha “decraración de principios” na que se afirma que o partido socialista é: “un partido de clases, de masas, marxista y democrático” e que “no pactará con el capitalismo”. Foi necesario comezar por ahí, ainda...
Ben, estácheme saindo unha carta con cara pesimista e non me defendo dele. Pro si quero crarexar que non me leva a seguir a famosa leria do “no es eso, no es eso” como non son Ortega y Gasset, non podo pecharme na miña oficiña filosofica e decirme: alá eles, por min que se maten. Seguirei poñendo o meu pequeno labor ao servicio de calquera cousa que estea marcada co nome de Galicia, fiando en que poda ter algunha utilidade pra outros, e se non fose eisi, sei cando menos que gardo fidelidade á laboura de moitos que soñaron ou profetizaron o fermoso futuro que quero pra min e pra nosa terra.
Todos nos, pais e fillos, os lembramos. Recibide Maruxa e tí unha forte aperta na agarda de vos ver de novo.

Ricardo

1978-04-00
Carta de Ledo a Seoane. 1978
Vigo
Bos Aires
Orixinal Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Ledo a Seoane. 1978 en 00/04/1978



Abril, 1978

Querido Luis:

Coido que xa terás novas da marcha das cosas na Terra. Saberás do nombramento de Marino Dónega. Non sei como chegou a cousa, maxino que con gran intervención de Domingo e, si non entendin mal, interpretei o que din os periodicos ca abstencion, cando menos, de Paz Andrade. Pra min dentro de tantas notas negativas supon unha raiola de claridade, maxino que, cando pouco, a sua presencia servirá pra que ises outros xunteiros que gostan falar da sua galeguidade, poida tomarselles a palabra e conseguir que o amosen nalguns feitos. Poida que logo, mais adiante, chegue a ter consecuencias politicas ainda meirandes, maxino que obrando como catalizador, ou como conciencia vixiante, pra que as frustaciós previstas, as por vir, callen nunha posicion mais nidiamente galega dos dirixentes politicos que arrodean a Xunta. Fio en que a sua actitude e mais o seu obrar será un exempro e un guieiro, e abrirá un camiño. Penso maormente en que os seus compañeiros de Xunta son parlamentarios e, pra remate a custion resolverase nas Cortes, e logo de discutir as autonomias de Cataluña e Euskadi. No meu entender, istas discusiós, chegada a hora, van estar tinxidas pola cooracion politica daquel xusto intre –economia, orde pubrico, paro, forza sindical, etc., mais a repercusion directa no goberno da situación– enton poida que a situación galega correspondente leve aos diputados –pesia as posiciós que está procurandose o goberno, e mais ainda a dereita, pra discutir dende elas as autonomias–: primeiro, non permitir que Galicia sea afastada ou alonxada de leis favorecedoras doutras terras, logo que, non sometendose manseliñamente aos dictados centrás dos partidos, poidan chegar a ser causa ou favorecedores dun ampro movimento galego.
Non teño falado con Dónega, e do seu nombramento non sei mais que o que escrito na prensa, emporiso toma conta de todo isto como lucubraciós miñas baseadas no home.
O tempo en Galicia sigue sendo de invernía os mais dos dias. Chuvia e frio, pouco é o que pode aproveitarse do sol e a calor. Pesia todo, imos os sabados e domingos á nosa casiña. Sen que a meteoroloxía nos impida o goce da animada visión do mar, coores, lus, forza, acougo, as impresións mudanse dun dia pra outro, dunha a outra hora. Coido que pra tí, como o é pra min, iste tempo negado ao forte sol, pola riqueza dos grises, ou a densidade dos verdes e azues mariños, xunto da manifestacion do poder das ondas é o millor espectáculo natural. Confio e espero os dias en que poidamos gozalo xuntos.
De todos nos e pra Maruxa e pra tí, unha forte aperta e todo o noso afecto.

Ricardo
Mimi

1978-04-05
Carta de Seoane a Piñeiro. 1978
Bos Aires
Santiago de Compostela
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Piñeiro. 1978 en 05/04/1978


Buenos Aires, 5 de Abril de 1978

Sr. D. Ramón Piñeiro
Santiago

Querido Piñeiro:

Recibín os recortes que me enviaches e unha nota na que evocas o plebiscito do 36. Pasaron, efectivamente, 42 anos dende entón e si ben a idea da autonomía é mais popular, matino, en troques, que as testas que a sosteñen son menos sabias, senón, ¿cómo é posible que o descoñecido señor Rosón, do que falan mal políticamente seus veciños emigrantes, sexa presidente da Xunta de Galicia, e non tí, que tanto traballaches nun medio tan dificil como o universitario durante trinta anos, ou Domingo, cuias dotes políticas eu coñezo dende a época da F.U.E. e cuia laboura de ensaísta, de conferenciante, etc., feita tamén dende entón é da mais importante da sua xeneración, e tamén é un parlamentario? ¿É que Galicia vai ter sempre en cada unha das provincias catro ou cinco concellos de cuios votos poder dispoñerse en unha elección pra erguer a categoría de parlamentarios a calquera? E posibre que dentro dun ano Galicia teña a sua autonomía. Mais ¿terá de ser con xente como a que agora compón a sua Xunta? Fágoche estas preguntas, non as contestes si queres. Eu, logo de ter traballado casi soio, sin medios, eiquí, e feito moitos plans que nunca se cumplirán para ahí, xa non espero nada senón o continuar grabando e pintando que parece ser o meu. Tampouco estou xa seguro. Agradezoche os recortes. Hoxe recibín o número 3 de A Nosa Terra, seguramente porque trae unha carta do lector Xosé Abraira, referíndose a A Nosa Terra de Buenos Aires, unha caricatura de aquela feita polas Irmandades da Fala e logo do Partido Galeguista. Ou cecáis pra que vexamos como se meten con Valentín, porque a historia da vida dos homes non conta.
Unha gran aperta pra Isabel, Sara e tí de Maruxa e miña:


[Escrito a man]
Agradezoche moito o envío dos recortes e a única información miña de Galicia.

1978-04-28
Carta de Díaz Pardo a Seoane. 1978
Sargadelos
Bos Aires
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Díaz Pardo a Seoane. 1978 en 28/04/1978

28 de abril de 1978

Sr. Don Luis Seoane
Buenos Aires

Querido Luis:

Tengo las tuyas [del] 8 y 12 cte. También llegó la tapa del L[aboratorio de] F[ormas]. Muy hermosa. Vi, ya tejiéndose, el tapiz de Don Pedro Monís que es formidable en todos los sentidos y está muy bien buscado el tema. Te felicito y nos felicitamos de que la Galería pueda inaugurarse con esta pieza. No se trata de que cobres por el tapiz ni por su idea ya que esto no tiene precio, pero supongo que haréis más de un ejemplar de los tapices y podéis venderlos, digo yo.
La Galería se inaugura el 17 de mayo, Día de las Letras Galegas. No sabemos si ese mismo día se presentará la edición facsimilar del Terra de Melide o uno o dos días después, que estará a cargo de Piñeiro y de Filgueira. La presentación será también para el L[aboratorio de] F[ormas] y se relacionará con la exposición. Además de los compromisos que pueden tener ese día los presentadores está la posibilidad de que si se hace simultánea la inauguración de la Galería y la presentación de libros e inauguración de la exposición podemos correr el riesgo de no saber donde hemos de meter la gente. La Galería está quedando muy bien. Al frente de ella estará el cuñado de Xosé: Xesús Campos, y una hija política de Guitián Ojea.
Esa exposición del libro debió ser importante. De acuerdo en la insustituibilidad del hombre. Tengo además mis dudas si no hay ya un exceso de tecnología que perjudica la calidad por principio al perder casi casi sus raíces etimológicas, las que le dieron nacimiento en las prensas, imprimiendo. Todo esto sin dejar de reconocer la productividad conseguida con las nuevas tecnologías que no podrán hacer regresar estos avances conseguidos en beneficio de la divulgación.
Por aquí lo único importante que pasó fue lo de la pre-autonomía. Supongo que ya estás enterado. Rosón presidente, 7 consejeros de UCD, Fdez. de la Mora por AP, Celso Montero por el PSOE y Marino Dónega nombrado por los tres Senadores de designación Real. Constituida en el Palacio de Xelmírez hace hoy exactamente 10 días con la presencia de Clavero y Cabanillas, y con unas 1.500 personas fuera de la plaza gritando contra la Junta, contra Rosón, etc. Interviú sacó esos días un nuevo reportaje sobre los Rosón y secuestraron el número luego de estar medio repartido y a los dos días volvió a sacar un suplemento extraordinario titulado “Por Rosones” que también fue secuestrado luego de que ya estaba en la calle. Creo que todo es confuso y que detrás del copo de la Xunta por los ucedistas y de sus detractores de Interviú se están moviendo intereses que compiten en apoderarse del control de Galicia y no precisamente para favorecerla. Creo que lo que menos importa es el pasado de los Rosón, pero el ponerlo a él en la cabeza era fácil ver que se lo iban a recordar (1ª equivocación). Y su facultad de poder secuestrar casi simultáneamente con la salida un poderoso semanario por tres veces dejó la impresión de la utilización de un procedimiento franquista para ocultar la información, perdiendo su facultad de hacer uso del derecho de réplica en la misma revista con el mismo espacio aclarando lo aclarable y querellándose si correspondía. De esta forma en fotocopias la revista tuvo doble difusión (2ª equivocación). La que pierde siempre es Galicia porque lo que se hace de una y otra forma es presentar una imagen lamentable. En cuanto a Marino Dónega el hombre hace un sacrificio con haber aceptado el cargo dando un mínimo de contenido galleguista al organismo. Cedió a pedido de Domingo que tenía la representación de Cela y Zelada frente al único candidato para este puesto por los independientes que era Iglesias, quien se echó a llorar al no verse integrado en la Xunta. Las cosas son difíciles. No se sabe qué es lo mejor que se pudo haber hecho. Hay una cierta frustración sobre la democracia esta que continúa con otro nombre el mismo mangoneo por los mismos amos del régimen anterior.
Sí, Rosendo está en el Castro. Está empezando a trabajar. Con mucha paciencia, con mucha dificultad hemos conseguido cortarle el reducto de Madrid. Vamos a ver si hay forma de enderezarlo aquí. Me da pena haber tenido yo razón.
Adriana, en oposiciones, consiguió una plaza en la Seguridad Social. Tendrá que estar un año en Santiago. Ya hace 15 días que se incorporó. Alquiló un pequeño piso en donde tiene al Aleixo con un niñera y Camilo se reúne con ella los fines de semana. Es todo muy complicado. Debe ser que yo voy viejo y cada vez veo todo más complicado y con menos entusiasmo para superarlo a pesar de lo que no hay más remedio que tratar de terminar lo que está iniciado.
En cuanto al Xornal el Ayuntamiento de Santiago lleva cuatro meses y medio con la solicitud para instalarlo en Santiago y a pesar de todos los resortes que hemos tocado todos no acaban de conceder autorización para que se haga en Santiago o en sus alrededores. Algo debe trabajar en contra.

[Manuscrito na marxe esquerda:] Por hoy nada más. Te tendré informado. Abrazos muy fuertes par ti y para Maruja

Isaac

1978-10-20
Carta de Seoane a Fernández del Riego. 1978
Bos Aires
Vigo
Transcrición

Transcripción da epistola Carta de Seoane a Fernández del Riego. 1978 en 20/10/1978

LUIS SEOANE
Buenos Aires, 20 de Outubro de 1978
Sr. D. Francisco F. Del Riego
Vigo

Querido Del Riego:
Escribinche fai meses, a mediados de Xulio, pedíndoche que me dixeras o teu parecer sobor da nota que me enviaba respondéndolle a un señor Molina, e tamén encol da posibilidade de continuar a sección que facía para La Voz de Galicia, no Faro de Vigo. Remitícheme a nota encol do xuicio de Molina sobre a miña obra e prometías escribirme unha carta mais adiante. Non chegou, e gostaríame que me escribises. Eu estou moi lonxe de todos vos e cada vez mais de Galicia, pois aquí non chega ningunha clase de noticia referida a ela, soio os vascos e cataláns teñen ese privilexio. Aparentemente non existimos, e a xente está descorazonada, pois non saben que conqueríu Galicia en todo este tempo, dende que se anuncióu a preautonomía.
Nos matinamos que iremos en febreiro, non sabemos ben, aínda, si pra sempre ou novamente por un ano. Eiquí pensan facerme unha gran exposición retrospectiva de homenaxe, que agradezo moito, con motivo de que en 1980, cumplo setenta anos. Non tiña conciencia da edade, eles, os que propoñen a gran mostra retrospectiva, fixéronme rememorar a xente da miña xeneración, os compañeiros de fai pronto meio século nas nosas primeiras loitas, das nosas esperanzas pra unha Galicia que tiña de vir, etc. Mais todo frustrouse e temos traballado mais en peores circunstancias que os de algunhas xeneracións atrás. Os que chegaron despois noso non parecen ter en conta canto afectóu o noso traballo esas circunstancias. Alá eles. Son fillos, ou netos, ou familiares dos que diron lugar a elas. Mais non quero falar desto, nin escribir encol delo.
Neste intre quero pensar mais ben no libro de grabados que está a aparecer, con prólogo en galego e castelán. Faise por unha editorial arxentina, con él quero voltar, aínda que sexa soio con grabados, aos temas de leendas e históricos, nunca utilizados, que sepa eu, en Galicia. Refírome ás leendas, ou utilizado moi pouco no XIX en canto ao histórico. Trátase dun libro con setenta e dous grabados e tidoase Imágenes de Galicia.
Recibín o libro que me remitiches Galicia 2002 mais non sei si tivo eco algún. A min trocáronme algunhas verbas para poñelas en portugués ou en castelán. Continúo matinando que o vocabulario fíxose logo dun uso constante do idioma e, pola miña parte veño notando que verbas que son arcaísmos do castelán que se din na Arxentina, e que producían risa en España, voltouse ó uso delas como por exemplo ubicar, a forza, seguramente, da lectura de traduccións feitas polas editoriales en Buenos Aires.
Mais non é eso o máis importante, o que a min impórtame, senón saber si tivo o efecto que esperaban os orgaizadores e do que eu fun mais ben escéptico.
Escríbeme, por favor; por ti e dous ou tres amigos mais, síntome vinculado a Galicia.
Recibide Evelina e tí unha grande aperta e moi garimosa de Maruxa e miña:
Seoane