Antonio Izquierdo ofreceu un resumo do estudo realizado polo ESOMI e salientou o feito de que dos 524.000 descendentes de españois solicitantes da nacionalidade española de orixe o 92% eran fillos ou netos de emigrantes e o 7% de exiliados. Apuntou que só un tercio deses peticionarios declarara ter pensado alguna vez na posibilidade de cambiar de país de residencia e desa porcentaxe un 68% apuntaba lóxicamente a España e, por extensión, á Unión Europea.
En relación cos netos dos exiliados, Luca Chao, integrante do ESOMI, grupo que elabora una enquisa para coñecer a situación, a motivación e as expectativas dos solicitantes da nacionalidade española, recordou que só se rexistraron 35.319 peticións e netos de exiliados, das que foron aprobadas 12.750. A enquisa, inacabada, vense realizando en Cuba, México e Venezuela e rexistrou ata o momento oitocentas das 1.300 entrevistas programadas. A este traballo de campo referíronse asemade Raquel Martínez e Monserrat Golías, da Universidade da Coruña.
Pola súa parte, Aurelia Álvarez, profesora titular de Dereito Internacional Público da Universidade de León, salientou a neecesidade de regular e corrixir as carencias do ordenamento español actual en materia de acceso á nacionalidade española “para evitar confusións e agravios” e defendeu a necesidade de promover una lei de nacionalidade, extremo no que coincidiu co expresado o día anterior por Aurelio Miras Portugal, Director Xeral de Migracións do Goberno de España.
O seminario, organizado polo ESOMI e o Arquivo da Emigración Galega do Consello da Cultura Galega, e coordinado por Antonio Izquierdo e Ramón Villares, finalizou coa conferencia de Javier García Diego sobre “O exilio español en México e as súas repercusións na cultura hispanoamericana”. O director do Colegio de México rendiu homenaxe á importante contribución dos exiliados españois e aos seus traballos. Primeiro na Casa de España, acollidos especialmente polo presidente Lázaro Cárdenas, e moi logo no Colegio de México, convertido en institución senlleira en México e en Iberoamérica. Destacou tamén García Diego o labor desempeñado pola intelectualidade do exilio español na expansión editorial do Fondo de Cultura Económica. “Grazas a esa contribución, México puido revertir o atraso académico causado pola Revolución e a cultura mexicana fíxose máis cosmopolita”, resumiu o director do Colegio de México.