Galicia conta con 476 bibliotecas. Son o 7,4% do total de España e isto sitúanos en oitava posición. Esta cifra é de 2018, o último ano do que se teñen datos reais, e o Documento de Traballo marca tamén que se perderon 46 bibliotecas desde o ano 2010. É unha tendencia similar ao que acontece no resto das comunidades autónomas. Con todo, o número de bibliotecas en Galicia por cada 100.000 habitantes é superior á media estatal (17,6 fronte a 13,8).
Nesa análise, o Documento de Traballo tamén destaca que o 58,4% do total de bibliotecas galegas son públicas, seguidas polas especializadas, que constitúen o 34% dese total. Con respecto á titularidade, o 57% son de titularidade municipal. Eses espazos gardan entre 5.000 e 20.000 volumes, unha cifra semellante ao do conxunto do Estado. Os libros supoñen o 78% do conxunto de documentos que gardan nas súas coleccións. Nese sentido, o documento destaca dous aspectos: por unha banda, a porcentaxe de publicacións periódicas encadernadas é superior en 6,2 puntos porcentuais nas bibliotecas galegas ca nas do total España e, por outra banda, o número de libros electrónicos é significativamente inferior (2,9% en Galicia fronte ao 8,5% no conxunto do Estado).
Hábitos e uso
En 2018 volveu rexistrarse unha tendencia á alza do número de usuarios e usuarias de bibliotecas, despois de que no período anterior (entre 2012 e 2016) se reducira. Nese ano rexistráronse 994.195 persoas que empregan as bibliotecas. Se abrimos o foco e comparamos co resto de España, Galicia ocupa o décimo terceiro lugar de acordo con este indicador, con máis de 36.779 persoas usuarias por 100.000 habitantes. Por segmentos de idade, a mocidade rexistra cifras máis baixas de uso que os adultos.
Con respecto ao número de visitas ás bibliotecas, en 2018 Galicia ocupa o sétimo posto no conxunto do territorio español con máis de nove millóns de visitantes, moi por debaixo das comunidades que ocupan os dous primeiros postos: Cataluña (máis de 38 millóns) e Madrid (máis de 37 millóns).
O Documento de Traballo constata un descenso no número de prestamos das bibliotecas, que continúa á baixa desde 2012, pois pasouse de 3.757.359 nese ano a 3.151.167 en 2018. No entanto, medran as consultas por Internet, aínda que a un ritmo moi baixo.
Ademais, a partir dos datos da Rede de Bibliotecas Públicas de Galicia, amósase que a asistencia ás bibliotecas ten un escaso interese entre a poboación galega, que valora nun 2,5 (entre 0 e 10) o interese polas bibliotecas. A falta de interese (39,4%) e a falta de tempo (30,2%) son os principais motivos que alega a cidadanía galega para non ir ás bibliotecas.
Características
As bibliotecas van parellas á realidade demográfica do país, xa que o estudo recolle que a maior parte das bibliotecas galegas son de pequeno tamaño. Iso tamén condiciona os postos de lectura. Practicamente a metade das bibliotecas galegas dispoñen de entre 10 e 49 postos para lectura e consulta de usuarios e unha cuarta parte (o 25%) ten menos de 10 postos. A porcentaxe é moi similar nestes dous treitos do indicador á do total de España. Con todo, o número de bibliotecas que contan cun número de postos que vai entre 50 e 99 ou con máis de 100 é máis baixo en Galicia que na media estatal.
Galicia perdeu un total de 33 empregos de bibliotecas entre 2010 e 2018, o que supón un decrecemento dun -2%. No total das bibliotecas españolas o comportamento foi similar, cunha perda total de 610 postos de traballo.
As entidades locais son os principais medios de apoio económico das bibliotecas. En Galicia supoñen o 48,2% e a cifra é lixeiramente máis baixa que no conxunto de España (un 52,6%). Ademais, o DT tamén constata que o gasto liquidado polos concellos en bibliotecas públicas foi medrando entre 2015 e 2017. E ese importe destínase principalmente a pagar ao persoal (un 63%), seguido de compra de material (un 20%) e investimento (só un 5%).
Fontes estatísticas
Este documento de traballo analizou todas as bibliotecas públicas galegas coa excepción das escolares. E analizou o financiamento e gasto público, os hábitos culturais da poboación con respecto ao uso dos servizos bibliotecarios e a situación da Rede Galega de Bibliotecas.
Para a elaboración deste informe tivéronse en conta catro documentos: en primeiro lugar, a Estadística de Bibliotecas (2018), estatística oficial pertencente ao Plan Estadístico Nacional, de periodicidade bienal, elaborada polo Instituto Nacional de Estadística; en segundo lugar, a Estadística de Financiación y Gasto Público en Cultura, de periodicidade anual e elaborada polo Ministerio de Cultura y Deporte; en terceiro lugar, a Encuesta de Hábitos y Prácticas Culturales en España, 2018-2019, do Ministerio de Cultura y Deporte. Por último, as Estatísticas das Bibliotecas Públicas de Galicia (2018), elaboradas pola Rede de Bibliotecas Públicas de Galicia, unidade dependente do Servizo do Sistema de Bibliotecas da Consellería de Cultura e Turismo da Xunta de Galicia.