A Unión Mugardesa de Instrucción foi unha asociación integrada pola numerosa colonia de emigrantes mugardeses residentes en Cuba. No ano 1912, puxo en marcha a revista La Unión Mugardesa como medio para informar sobre o funcionamento da entidade e as actividades que esta organizaba. Posteriormente, editou o boletín Unión Mugardesa de Instrucción cun fin similar ao da anterior cabeceira. O Repertorio da prensa da emigración galega, proxecto que mantén o Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG), incorpora neste mes de novembro dous números da primeira cabeceira e tres da segunda.
16/11/2023
13/10/2023
“Que as túas opinións sexan xuízos” ou “Non finxas ser o que non es, nin queiras semellas máis do que es” son algúns dos consellos que figuran en Formula vitae honestae. Un compendio de ética natural que o monxe Martiño, bispo de Dumio, escribiu a petición do rei Miro cara o ano 570 e que o Consello da Cultura Galega (CCG) traduciu ao galego o pasado mes de marzo. Este éxito da Europa medieval do momento preséntase este venres en Braga nun acto en colaboración coa Universidade do Minho que inclúe dúas visitas comentadas polos escenarios biográficos e históricos ligados a el e o seu contexto cultural: Núcleo Museológico de São Martinho de Dume e São Frutuoso de Montélios.
04/10/2023
A presidenta do Consello da Cultura Galega (CCG), Rosario Álvarez, acompañada de Carlo Pulsoni e Marco Paone, codirectores do centro de estudos galegos da Universidade de Perugia;. Roberto Rettori, delegado de orientación, titoría e divulgación científica da mesma universidade; Ignacio Peyró, director do Instituto Cervantes de Roma e Leonardo Varasano, asesor de cultura da Comuna de Perugia, inauguraron esta mañá no reitorado da universidade a mostra Afonso X e Galicia. O proxecto expositivo poderá verse na cidade italiana ata o 13 decembro.
03/10/2023
A presidenta do Consello da Cultura Galega, Rosario Álvarez; a directora da biblioteca central de Brastislava, Silvia Stasselova; e a embaixadora de España en Eslovaquia, Lorea Arribalzaga, inauguraron este luns a mostra Afonso X e Galicia. Un proxecto expositivo que afonda na conexión do rei Sabio con Galicia.
02/10/2023
A presidenta do Consello da Cultura Galega (CCG), Rosario Álvarez, reuniuse esta mañá coa embaixadora de España en Eslovaquia, Lorea Arribalzaga Ceballos. Na xuntanza estableceron contacto para futuras vías de colaboración en iniciativas de ámbito cultural que se concretará en proxectos expositivos e outras actividades.
14/09/2023
A presidenta do Consello da Cultura Galega (CCG), Rosario Álvarez, inaugurou na tarde deste mércores en São Paulo unha nova itinerancia da exposición Afonso X e Galicia. Canda ela estaban presentes o comisario, Antoni Rossell, e diferentes responsables da Universidade de São Paulo: Paulo Martins, diretor da Facultade de Letras, Filosofía e Ciencias Humanas; Manuel Mourivaldo Santiago Almeida, xefe do Departamento de Letras Clásicas e Vernáculas; e Maria Inês Batista Campos, do Programa de Pós-Graduação em Filologia e Língua Portuguesa. A mostra é unha das accións que a institución mantén neste final de ano no marco do seu programa de Acción Exterior. Conferencias, ciclos de cinema, renovación do espazo web son algunhas das actuacións da institución, que vén de incorporar a Xavier Queipo como coordinador da Comisión de Relacións institucionais e Acción exterior.
08/09/2023
A presidenta, Rosario Álvarez, e a responsable de Acción Exterior, Emilia García, recibiron esta mañá a un grupo de alumnos de quinto de secundaria do instituto arxentino galego “Santiago Apóstol”, que realiza anualmente unha viaxe de estudos por Galicia. Acompañados polas docentes Cecilia Borgo e Victoria Beni, coñeceron a institución, viron a variedade de recursos que poden atopar nas nosas webs e recibiron un pequeno agasallo (un CD coas Cantigas de Santa Maria, unha edición do “Alba de Gloria” de Castelao e, por suposto, unha obra de Luis Seoane: a reprodución facsímile do “Fardel de Eisilado” cun estudo introdutorio de Gregorio Ferreiro Fente). Nese intercambio cultural, o alumnado deixou para o CCG un gravado do artista arxentino Rafael Gil (Bos Aires, 1942).
08/09/2023
Esta musicóloga e compositora suíza desenvolveu un amplo labor investigador centrado na procura das formas e orixes da música popular europea. Dorothé Schubarth introduciu parámetros de clasificación descoñecidos en Galicia e novidosas metodoloxías de traballo e de compilación que, aínda hoxe, están a influír nos nosos estudosos. É a responsable da máxima achega xamais realizada para a conservación e coñecemento do folclore musical do país.
06/09/2023
No ano 1921, a Hispanic Society encomendou á fotógrafa Ruth Matilda Anderson o labor de viaxar á Península Ibérica para desenvolver un traballo de documentación baseado, nomeadamente, no fotografado do traxe tradicional e outras manifestacións da cultura material galega. Desa encomenda saíron diferentes viaxes que construír a documentación máis completa que unha persoa estranxeira erguera nunca sobre o noso país. A historia da fotógrafa americana e o seu legado entra agora no Álbum de Galicia, a colección de biografías dixitais do Consello da Cultura Galega (CCG), nunha entrada asinada por Vitor Vaqueiro.
05/09/2023
O Consello da Cultura Galega (CCG) regresa co ciclo Pensar o mundo dende Galicia, co que celebra o seu 40º aniversario, para afondar na situación climática actual. María Loureiro coordina esta sesión do foro que se titula “Límites planetarios. Unha ollada socioeconómica dende Galicia” e na que analizarán o impacto do cambio global na agricultura e nas posibles crises de alimentos. Nela participan, entre outros expertos, José María Sumpsi, exdirector de Política Alimentaria da FAO, e Adrián Escudero, catedrático e divulgador da Universidad Rey Juan Carlos. A cita, que terá lugar o 21 de setembro na sede do CCG, acaba de abrir a súa inscrición.
27/07/2023
O novo especial de Historias de ida e volta, proxecto do Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG) que conta co apoio da Secretaría Xeral da Emigración, amosa en vinte imaxes e documentos a acción filantrópica do indiano Fernando Blanco de Lema (Cee, 1796- A Habana, 1875). A construción de varias escolas, un novidoso plan educativo, a apertura dunha farmacia con medicamentos subvencionados ou a instalación da luz eléctrica son algunhas das accións filantrópicas desenvolvidas por este emigrante na bisbarra fisterrá no século XIX .
20/07/2023
"Cada escuela que se abre, es una cárcel que se cierra". Unha frase de Concepción Arenal era un dos lemas da revista ilustrada que editaba mensualmente na Habana a sociedade "Vivero y su comarca". O Repertorio da prensa da emigración galega, proxecto que mantén o Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG), inclúe este mes catro números desta publicación.
28/06/2023
O Consello da Cultura Galega (CCG) realizou no serán deste mércores unha sesión plenaria ordinaria. Nela a presidenta, Rosario Álvarez, deu conta do conxunto de accións do segundo trimestre, no que se levaron a cabo 34 actividades, das que o 46% se desenvolveron fóra de Santiago de Compostela. Ademais, fixo un balance do foro Pensar o mundo dende Galicia, co que a institución celebra o seu 40º aniversario. Tamén se aprobou a incorporación de Xavier Queipo (Santiago, 1957) ao plenario do CCG na quenda de personalidades electivas.
22/06/2023
A principios do século XX, a emigración galega en América uniu os seus esforzos para financiar obras filantrópicas que contribuísen á mellora e ao progreso cultural nos seus lugares de orixe. Agrupados en sociedades étnicas territoriais ou ben de xeito individual e desinteresado, moitos indianos mariñaos destinaron a súa fortuna á construción de escolas e ao financiamento de diversas obras públicas. O especial Historias de ida e volta, proxecto do Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG) que conta co apoio da Secretaría Xeral da Emigración, amosa en vinte imaxes algúns destes proxectos, entre os que sobresaen os numerosos centros educativos construídos en diferentes parroquias da Mariña lucense.
21/06/2023
Alejandro Viana (Ponteareas, Pontevedra, 1877 – México D. F., 1952) desenvolveu a súa traxectoria como empresario e político. De ideoloxía republicana, acadou en 1936 a acta de deputado nas Cortes pola Fronte Popular, cargo en que permaneceu ata 1939, cando se exiliou a Francia. Dende alí organizou varias expedicións marítimas que permitiron o traslado duns 17 000 refuxiados republicanos a América. A súa entrada no Álbum de Galicia, a colección dixital de biografías que mantén o Consello da Cultura Galega (CCG), é autoría de Roberto Mera.
15/06/2023
Céltiga foi o punto de encontro da intelectualidade galega residente na Arxentina entre os anos 1924 e 1932, período durante o cal se difundiu a cabeceira. Editada pola Empresa Céltiga. Sociedad Anónima Cooperativa Limitada, concibiuse como unha revista cultural ilustrada de liña galeguista e nela colaboraron figuras tan destacadas como Castelao, Maside, Suárez Couto, Francisco Asorey ou Luis Ksado. A publicación completa foi dixitalizada hai case unha década e incorpórase agora ao Repertorio da prensa da emigración galega, proxecto que mantén o Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG).
12/06/2023
Nos últimos dez anos as axencias internacionais contabilizaron os desprazamentos de 80 millóns de persoas. “ É o maior problema humanitario do noso tempo” asegurou Javier Rodrigo no marco da súa intervención na cita “Refuxiados, exiliados, desprazados” que organizou este luns o Arquivo da Emigración Galega do Consello da Cultura Galega (CCG). Na cita, diferentes especialistas alertaron da ambivalencia dos conceptos refuxiados e exiliados, ademais de asegurar que os grandes movementos de persoas xa non son só por motivos políticos, xa que hai violencias sexuais e ambientais entre as causas dos desprazamentos. Todas as intervencións están dispoñibles desde a canle de Youtube da institución.
07/06/2023
Hijas de Galicia foi unha institución pioneira na historia da emigración galega da primeira metade do século XX. Creada na Habana en 1917 cun fin asistencial, mantivo a súa actividade ata o ano 1960. Durante ese período, ofreceu atención sociosanitaria ás galegas emigradas e prestou especial atención ás situacións de vulnerabilidade que estas sufrían, sobre todo ás vinculadas coa trata e tráfico de mulleres. Ademais, desenvolveu un papel crucial nos inicios do feminismo galego e cubano. María Xosé Porteiro García é a autora da entrada que se incorpora hoxe ao Álbum de Galicia, a colección dixital de biografías que mantén o Consello da Cultura Galega (CCG).
01/06/2023
Ernesto Guerra da Cal (Ferrol, 1911 – Lisboa, 1994) foi escritor, poeta e un destacado estudoso das literaturas portuguesa e galega. Exiliado en Nova York dende 1939, traballou a prol da internacionalización da cultura galega e, sobre todo, da figura de Rosalía de Castro. A nova entrega de Voces centenarias, proxecto que mantén o Arquivo Sonoro de Galicia (ASG) do Consello da Cultura Galega (CCG), difunde tres audios que permiten escoitar algúns dos seus poemas recitados na voz do propio autor.
25/05/2023
No último terzo do século XIX, as asociacións de emigrantes galegos iniciaron un importante labor editorial ao pór en marcha diferentes xornais, boletíns e revistas. Ademais de manter informada a colectividade, estas publicacións contribuíron a crear unha conciencia política e cultural propia para os e as galegas. O especial Historias de ida e volta, proxecto do Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG) que conta co apoio da Secretaría Xeral da Emigración, escolma algunhas das cabeceiras editadas polas sociedades de emigrantes en América e Europa durante o século XX.
16/05/2023
O Repertorio da prensa da emigración galega, proxecto que mantén o Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG), incorpora 23 números da Revista del Centro Gallego. Voceiro oficial do Centro Gallego de Montevideo, entre as súas páxinas incluía novas sobre a propia entidade editora, así como outras que daban conta da actualidade galega e española. Os números que se dixitalizaron neste mes de maio corresponden a diversos exemplares publicados entre os anos 1926 e 1929, cuxos orixinais se atopan depositados no AEG.
12/05/2023
O Real Jardín Botánico de Madrid (RJB-CSIC) acolleu este venres a presentación da edición da Obra de 660 pliegos, subtitulada De historia natural y de todo género de erudición, obra cimeira do pensamento de Martín Sarmiento, que foi realizada polo Consello da Cultura Galega (CCG) e o Consello Superior de Investigacións Científicas (CSIC). A presidenta do CCG, Rosario Álvarez; a vicepresidenta de Cultura Científica y Ciencia Ciudadana do CSIC, Pura Fernández, e o doutor e antigo investigador do RJB-CSIC Ramón Morales presentaron os cinco volumes deste proxecto, que naceu en 2002 baixo a coordinación do tamén presente Henrique Monteagudo. “Saldamos unha débeda non só co propio Sarmiento, que nos deixou un patrimonio inmenso, senón tamén coa cidadanía, á que lle ofrecemos o acceso gratuíto a un dos legados máis orixinais da Ilustración”, apuntou Rosario Álvarez. Pola súa banda, Pura Fernández destacou que “non se nos ocorre mellor marco para presentar esta obra que o Real Jardín Botánico de Madrid do CSIC para actuar como anfitrión, xa que Sarmiento foi o principal impulsor da súa creación”.
08/05/2023
Reflejos en las orillas del Sena é un poemario de carácter social que José Pastoriza Soto escribiu coa vontade de testemuñar os padecementos do colectivo exiliado. O libro, que saíu do prelo en París no ano 1975, acaba de ser publicado na colección Clásicos da Emigración, coa que o Consello da Cultura Galega (CCG) e a Secretaría Xeral da Emigración recuperan, en edición facsimilar comentada, obras fundamentais para entender o fenómeno migratorio. Nesta ocasión, os historiadores Eliseo Fernández e Dionísio Pereira son os encargados do estudo introdutorio no que se analiza a obra e a figura de Pastoriza, así como o contexto en que viviu. A publicación está dispoñible para consulta e descarga no web institucional do CCG.
05/05/2023
Lois Tobío Fernández (Viveiro, 1906 – Madrid, 2003) foi diplomático, escritor, tradutor e xornalista. Destacado militante galeguista, foi tamén un firme defensor da personalidade cultural de Galicia no mundo. A nova entrega de Voces centenarias, proxecto que mantén o Arquivo Sonoro de Galicia (ASG) do Consello da Cultura Galega (CCG), difunde tres gravacións que permiten profundar na súa figura e coñecer, a través das súas propias palabras, como foi o proceso de creación do Seminario de Estudos Galegos.
05/05/2023
No Día Mundial da Lingua Portuguesa, que se celebra cada 5 de maio, o Consello da Cultura Galega (CCG) pon na rede un especial que inclúe o epistolario entre o filólogo Manuel Rodrigues Lapa e o galeguista Ramón Piñeiro. Son 91 cartas datadas entre 1953 e 1978 que están depositadas na Fundación Penzol en Vigo e que agora se presentan dixitalizadas xunto cun texto contextualizador a cargo de Henrique Monteagudo.
04/05/2023
«A democracia é o goberno do pobo, polo pobo e para o pobo», afirmou Abraham Lincoln no famoso discurso de Gettysburg. Esta máxima é aínda hoxe inalcanzable porque, alén da participación e a rendición de contas, o goberno do pobo require tamén ter en conta outras variables como as dimensións inclusiva, deliberativa, igualitaria e participativa. O Consello da Cultura Galega (CCG), no marco do foro Pensar o mundo dende Galicia co que celebra o seu 40º aniversario, fai unha parada para revisar a calidade da democracia e repasar a situación en España, Europa e América Latina. O catedrático de Ciencia Política e da Administración Ramón Máiz é o coordinador dunha cita que contará coa participación de Jose Luis Villacañas e Manuel Alcántara, entre outros relatores. A cita terá lugar o xoves 11 de maio na sede do CCG e ten aberta a inscrición.
04/05/2023
A presidenta do Consello da Cultura Galega (CCG), Rosario Álvarez, inicia este xoves unha viaxe institucional a Cuba na que participará nun programa de actividades sobre o patrimonio cultural común entre Galicia e Cuba. Ademais de reunirse co embaixador de España en Cuba, asistirá á investidura de Pilar Cagiao como membro da Academia Cubana de Historia.
27/04/2023
Arxentina foi un país de acollida para milleiros de emigrantes e exiliados galegos que, desde a outra beira do Atlántico, participaron activamente na configuración social e política de Galicia. No territorio austral, puxeron en marcha un importante movemento asociativo co que buscaban a integración dos e das emigrantes, ao tempo que procuraban preservar a identidade cultural galega. O novo especial de Historias de ida e volta, proxecto do Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG) que conta co apoio da Secretaría Xeral da Emigración, leva por título “As asociacións microterritoriais da emigración galega en Arxentina” e amosa en vinte imaxes e documentos algún exemplos representativos destas sociedades.
26/04/2023
Cemiterios ao pé das igrexas, petos de ánimas, cruceiros, velorios nas casas... Son moitos os rituais e elementos patrimoniais que testemuñan a forma de entender a morte das sociedades galegas e bretoas. Esta relación mudou radicalmente nas últimas décadas condicionada, principalmente, pola perda do poder da igrexa, a aparición dunha normativa civil para a xestión dos cadáveres e os cambios sociais. Durante dous días, recoñecidos antropólogos, como Marcial Gondar ou Rafael Quintía, e arquitectos, como César Portela, explicaron no Consello da Cultura Galega (CCG) que nestes dous territorios se produciu unha perda da cultura tradicional, onde a morte pasou a ser un shock traumático, un tabú, e onde os cemiterios se foron afastando progresivamente. A xornada A morte nos fisterras europeos: Galicia e Bretaña puxo enriba da mesa unha progresiva individualización e ocultación da morte fronte á paulatina perda da socialización coa que a cultura tradicional axudaba a xestionala.
20/04/2023
“Falareilles da patria aos desterrados, da libertade e redencións aos servos”. Estes versos de Curros Enríquez eran o lema de Galicia, o xornal editado pola Federación de Sociedades Gallegas de la República Argentina como continuación da cabeceira El Despertar Gallego. 105 números desta publicación, os editados en 1932 e 1933, incorpóranse este mes ao Repertorio da prensa da emigración galega, proxecto que mantén o Arquivo da Emigración Galega (AEG) do Consello da Cultura Galega (CCG).