Instrumento do día

Latas de carburo e pemento

No 1902 rexístrase en España o primeiro modelo de utilidade que amparaba a unha lámpada de acetileno, de xeito que a partir aproximadamente dese momento introdúcense en Galicia uns candís denominados “de gas” como ferramenta para conseguir iluminación. Consistían nun depósito pequeno de auga que a deixaba gotear sobre unhas pedriñas de carburo de calcio, a reacción deixaba escapar un gas, o acetileno, que era queimado producindo unha forte e branca luz. As pedras de carburo viñan en grandes latas de metal que deseguida foron aproveitadas polas mulleres para producir ritmos cos que acompañar o canto. Cando os candís de acetileno deixaron de ser empregados, as latas de carburo foron substituídas polas de pemento, de dimensións e son moi parecido.

O uso deste tipo de instrumentos musicais puidémolo documentar só na provincia de Ourense, tanto na parte sur nas comarcas da Limia e Baixa Limia, como na noroeste nos concellos de Beariz, Avión, Boborás, Cea, Piñor e O Carballiño. Nestes concellos do norte ourensán as latas aparecen tocando nos bailes xunto coas pandeiretas e nalgúns, tamén cos tambores femininos. Así fala Lisón Tolosana das seituras en Cea: “E comíamos cachucha, lacós, chorizos, carne, sopas … Ler máis