Historias de ida e volta | Consello da Cultura Galega

HISTORIAS DE IDA E VOLTA

A cultura galega alén mar

A cultura galega alén mar

A necesidade de sobrevivir cunha personalidade propia fai precisa a reivindicación dunha identidade cultural galega fronte ao crisol de culturas asentadas en América.
A difusión e defensa da cultura galega, tanto en América como en Galicia, pasa a ser un obxectivo prioritario para moitas das entidades de emigrantes. O envío de remesas de cartos para homenaxear a grandes figuras da nosa literatura, da nosa música, mesmo para axudas puntuais en caso de necesidade ou para fomentar a creación e mantemento de institucións culturais en Galicia como a Real Academia Galega ou a Universidade galega, é de todos e todas coñecido. Tamén dende América se impulsan e apoian iniciativas de carácter galeguista como as Irmandades da Fala ou o Seminario de Estudos Galegos.
Danse a coñecer ou publícanse as obras literarias nacidas no Rexurdimento: Rosalía de Castro, Curros Enríquez, Eduardo Pondal pasan a ser símbolos da patria; e mesmo numerosas asociacións de emigrantes van tomar o seu nome como homenaxe. E, ao tempo, algunhas das figuras máis destacadas da nosa cultura, como Curros, Ramón Cabanillas, Roberto Blanco Torres, Antón Villar Ponte, Eduardo Blanco-Amor, Ramón Suárez Picallo, entre outros, viviron en primeira persoa o proceso migratorio, e será en América onde crean e publican a súa obra.
Tras a Guerra Civil, América, coa chegada do exilio, convértese no baluarte cultural galego. Mentres Galicia estaba reprimida polo réxime franquista, obrigada ao silencio, as manifestacións culturais en galego frutifican en América –revistas, xornais, audicións de radio, editoriais, compañías de teatro, exposicións de arte, cine...–, o que provoca un renacemento da nosa cultura a partir dos anos 50. Figuras como Luís Seoane, Rafael Dieste, Arturo Cuadrado, Lorenzo Varela, Manuel Meilán ou Lois Tobío vertebran a produción artística e cultural deses anos e inflúen nas novas xeracións.
Neste especial presentamos algunhas das iniciativas culturais que se fixeron dende América por e para a Galicia.

COLABORA CON ESTE PROXECTO

Cuberta do libro <i>Follas Novas</i> de Rosalía de Castro, editado por primeira vez na Habana, 1880

1. Cuberta do libro Follas Novas de Rosalía de Castro, editado por primeira vez na Habana, 1880

En 1880 a editorial habaneira La Propaganda Literaria edita este libro de poemas en galego de Rosalía de Castro. A súa obra xa era coñecida en Cuba e a poetisa convértese nun dos símbolos da emigración. No limiar, a autora dedícalles o libro á xunta directiva e membros da Sociedad de Beneficencia de Naturales de Galicia, da que era socia honoraria dende 1872. Rosalía contou co apoio económico dos emigrantes galegos en Cuba en diversas ocasións, como en 1883, cando se creou unha subscrición popular para axudala e lle mandaron 1732 pesos ouro. A súa morte provocou unha gran conmoción en toda América. Os galegos de alén mar apoiaron e fomentaron todo tipo de homenaxes á súa figura e obra, sendo os promotores da creación da Casa-Museo de Rosalía en Padrón.

Fondo: Consello da Cultura Galega. Arquivo da Emigración Galega

A cultura galega alén mar

Axúdanos a recuperar o patrimonio documental

Proxecto de recuperación documental e fotográfica da emigración galega Campaña de recollida das coleccións particulares dos nosos emigrantes.

Arquivo da Emigración Galega

Novas realidades migratorias a América nos anos centrais do século XX