Historias de ida e volta | Consello da Cultura Galega

HISTORIAS DE IDA E VOLTA

O navío Santa Maria e a Operación Dulcinea

O navío Santa Maria e a Operación Dulcinea

O navío de pasaxeiros Santa Maria foi o transatlántico portugués máis soado a nivel internacional do século XX. Pertenceu á frota de buques da Companhia Colonial de Navegação (CCN). Este paquebote de luxo foi construído en Bélxica en 1953 e transportou pasaxeiros durante vinte anos, a maioría deles eran emigrantes galegos, españois e portugueses. Realizaba a ruta regular entre Europa e América do Sur, con escala tamén na costa de Florida (EUA). As súas características técnicas e servizos especiais —semellantes ás do seu homólogo, o buque Vera Cruz— non foron as que fixeron que tivese tanto alcance mediático. Malia o prestixio que tiña, sendo o único navío de pasaxeiros portugués que mantiña unha liña de conexión regular entre Portugal e os Estados Unidos, o seu verdadeiro protagonismo obedece a unha acción armada desenvolvida a bordo no mar Caribe na mañanciña do 22 de xaneiro de 1961, bautizada como Operación Dulcinea. Esa acción armada, que derivou no secuestro do Santa Maria, foi cometida por un grupo de activistas políticos galegos e portugueses, fundadores da agrupación denominada DRIL (Directorio Revolucionario Ibérico de Liberación / Direção Revolucionària Ibérica de Libertação). Este movemento pretendía crear unha corrente de opinión pública internacional contraria aos réximes ditatoriais vixentes nos dous Estados ibéricos, o salazarista e o franquista. Tentaba desencadear un fenómeno de converxencia política e apoio capaz de derrubar ambas as dúas ditaduras. Ao mesmo tempo, procuraba a liberación dos territorios colonizados por España e Portugal no continente africano. Na captura do buque participaron 24 membros do DRIL. A operación estivo principalmente encabezada polo excapitán portugués Henrique Galvão e dous galegos: Xosé Velo Mosquera, que foi quen concibiu gran parte desta, e o excomandante da Mariña de guerra da República española Xosé Fernández Vázquez, máis coñecido como comandante Soutomaior.

COLABORA CON ESTE PROXECTO

1. Buque transatlántico Santa Maria, Tenerife, ca.1970

O transatlántico Santa Maria foi construído en Bélxica pola Société Anonyme John Cockerill no ano 1953. A Companhia Colonial de Navegação (CCN) foi unha empresa de navegación portuguesa fundada en 1922 e extinguida en 1974, para fusionarse coa Empresa Insulana de Navegação (EIN) e formar a denominada Companhia Portuguesa de Transportes Marítimos (CPTM). O barco tiña dúas hélices, unha potencia de 25.500 cabalos e un custo de sete millóns de libras esterlinas. Transportou milleiros de pasaxeiros de diversas procedencias durante vinte anos. Tiña escalas programadas na súa ruta regular entre Europa, América do Sur e os Estados Unidos (Lisboa – Vigo – Funchal – Tenerife – La Guaira – Curaçao – Everglades – Tenerife – Funchal – Vigo – Lisboa), xunto do seu homólogo, o Vera Cruz. Era o barco máis moderno que atracaba na Guaira (Venezuela), país de destino de milleiros de emigrantes galegos e galegas entre 1948 e 1973. Tiña aloxamento para 8 pasaxeiros en clase de luxo, 148 en primeira clase, 226 en segunda clase, 200 en terceira e 600 en terceira clase suplementaria, un total de 1182 pasaxeiros e 293 tripulantes.

Fondo: Consello da Cultura Galega. Arquivo da Emigración Galega. Col. particular de Carolina García Borrazás

O navío Santa Maria e a Operación Dulcinea

Axúdanos a recuperar o patrimonio documental

Proxecto de recuperación documental e fotográfica da emigración galega Campaña de recollida das coleccións particulares dos nosos emigrantes.

Arquivo da Emigración Galega

Memoria e voces femininas da diáspora galega