Este mural consérvase no comedor dunha casa en Ribadeo cuxos propietarios nos abriron as portas para retratalo Poñémolo en 360 grados acompañado dun texto de Francisco Díaz Fierros que dá conta dos detalles do legado dun tempo que chegou a nós cunha forma tan atípica Este mural insírese no marco do Proxecto de recuperación fotográfica e Documental co que o Consello da Cultura Galega dende o Arquivo da Emigración Galega solicita a particulares materiais de todo tipo (fotografías, películas, documentos ou obxectos) que nos axudan a reconstruír o que foi a vida cotiá na emigración

"A aventura americana". Francisco Díaz-Fierros

Ramón Fernández Higueras (1907, Rosario-Argentina – Ribadeo, 1990) definíase como “hijo de la emigración. Soy mitad sudamericano y mitad europeo, más español que europeo, mucho más gallego… y un enamorado de Ribadeo”. Estudou Enxeñaría Química en Liexa (Bélxica) e Electromecánica en Grenoble (Francia). Cando volveu a España estivo moi relacionado con La Barraca, mesmo substituíu a García Lorca na dirección do grupo de teatro cando actuou en Barcelona en abril de 1936. Pasou a Guerra Civil en Ribadeo e volveu a Arxentina en 1949, onde residiu e traballou ata a súa xubilación, despois da cal pasou a vivir o resto dos seus días en Ribadeo.
Con grandes habilidades para a pintura e a cerámica, así como cunha gran cultura froito das súas numerosas viaxes e lecturas, en 1946 realizou un amplo mural dedicado a “la aventura americana de mis padres Antonio y Alejandra” na casa que construíran en Ribadeo, na rúa de San Roque, e que hoxe constitúe un dos exemplos máis notables da arquitectura indiana desta vila.

Este mural é un dos escasísimos exemplos que existen en Galicia dunha evocación plástica dedicada á memoria da emigración. Cobre as paredes dun amplo comedor e en cada un dos paneis recréanse diferentes aspectos da vida de D. Antonio Fernández, co tempo, recoñecido empresario téxtil en Rosario. É unha pintura formalmente realista pero cunha composición libre e, sobre todo, moi impregnada dun forte simbolismo.

O primeiro panel fala da prematura saída de Antonio Fernández do seminario de Mondoñedo, onde querían seus pais que se formase. A catedral, unha carrilana en marcha e as paisaxes da mariña luguesa constitúen as referencias plásticas fundamentais, nun diálogo estético que rememora os tempos mozos do futuro emigrante.

O segundo, xa en tons máis cálidos que o anterior, recolle xa a chegada do barco ao peirao do Río da Prata, con gaivotas polo aire e os emigrantes embarcando nas pequenas lanchas que os levarían á terra. Este panel xunto co anterior son os que teñen máis calidade estética de todo o conxunto.

Os outros dous paneis están xa referidos en clave idealista aos países americanos. Nun deles, a vexetación luxuriante, aves fantásticas e un indiano co seu traxe branco, sombreiro de ala ancha e habano na boca son os elementos típicos que definen o exotismo e carácter destas terras. O último dos paneis é puro simbolismo do continente austral, no que as poboacións indíxenas, as paisaxes dun ambiente quente e as construcións tradicionais da contorna teñen, ao lonxe, o contrapunto dunha próspera cidade de grandes edificios construídos na beira dun mar de intensos azuis.

Galeria

Podes atopar máis información sobre a campaña de recollida das coleccións particulares dos nosos emigrantes. PROXECTO DE RECUPERACIÓN DOCUMENTAL E FOTOGRÁFICA DA EMIGRACIÓN GALEGA do Consello da Cultura Galega. Arquivo da Emigración Galega