Begoña Caamaño Rascado
Vigo, 14/ 10/1964 - Santiago de Compostela, 27/10/2014Autoría: Amanda Álvarez González
Unha voz imprescindible no feminismo galego
Begoña Caamaño Rascado nace o 14 de outubro de 1964 na casa familiar do barrio vigués do Calvario. Segunda de catro irmáns, comeza o ensino infantil xunto á súa irmá Beatriz nunha escola próxima á casa, onde recibe as primeiras clases de francés da escritora e feminista María Xosé Queizán. No Colexio Amor de Dios realiza varios cursos para continuar co Bacharelato no Instituto Alexandre Bóveda (Coia II) e ingresar na Escola Universitaria, CEU, de Maxisterio, na que remataría a carreira.
Comeza a súa andaina profesional no ano 1986 na emisora viguesa Radio Noroeste, na que realiza un curso de radio e pasa a formar parte dos servizos informativos. Tras o seu paso por esta emisora, é contratada pola Cadena COPE para traballar nos servizos informativos de Radio Popular do ano 1988 a 1989. Dende 1989 traballa na Radio Galega, primeiro na delegación de Vigo e desde 1992 na sede central en Santiago de Compostela, onde traballou como redactora dos servizos informativos até a súa incorporación ao Diario Cultural. Así mesmo dirixiu e presentou os programas Andando a Terra, Club Cultura e Expreso de Media Noite. Amais disto, foi correspondente da Axencia Galega de Noticias (AGN) e colaborou nos xornais El Sol, A Nosa Terra, Novas da Galiza e na revista Tempos.
O seu traballo como xornalista vai acompañado dunha grande actividade sindical. Así, participa como relatora no I Congreso do Sindicato da Información de Galicia, que tivo lugar en Vigo no ano 1987, e como membro do Comité de Empresa da Radio Galega desempeña o cargo de presidenta do Comité Interempresas da CRTVG, no que destaca pola súa implicación contra a manipulación informativa do ente público.
No ano 2005 solicita unha excedencia dun ano e trasládase co seu compañeiro, Etxaniz Zorrilla, a Euskadi; alí aprende a falar éuscaro. Xa de volta a Galiza, segue colaborando co movemento sindical e feminista nas publicacións Festa da Palabra Silenciada, DeLiberadamente, A Sega e formando parte do consello de redacción da revista antimilitarista Ar.
Begoña Caamaño é unha das impulsoras da Asociación de Mulleres Galegas na Comunicación (MUGACOM), asociación constituída o 8 de marzo de 1997 na Facultade de Ciencias da Comunicación da USC a iniciativa dun grupo de profesionais e traballadoras de distintos ámbitos da comunicación co fin de defender o tratamento igualitario no eido laboral e abordar o estudo da imaxe das mulleres nos medios.
Activista incansábel, son moitas as súas intervencións en manifestacións e performances contra a violencia de xénero, a favor do aborto, o antimilitarismo, a insubmisión e a denuncia da catástrofe do Prestige no ano 2002.
Foi membro de Mulheres Nacionalistas Galegas (MNG) e da Marcha Mundial das Mulleres, nas que desenvolveu un gran número de accións públicas.
Colaborou activamente na campaña "Dou a cara" organizada polo Bloque Nacionalista Galego a favor da Sanidade Pública Galega, o Ensino Público Galego, contra o decreto do plurilingüísmo do Partido Popular e pola capacidade de todos os galegos e galegas a decidiren o seu futuro.
Realizou tamén varias colaboracións relacionadas co eido da música; para a cantante Uxía articulou o “Limiar” do disco Rosalía pequeniña e escribiu, a partir dunha canción de João Afonso, o tema “Aquí em Baixo” do disco Danza das Areas, inda que declinou asinalo, cousa que tamén ocorreu co “Limiar” do disco do grupo María Fumaça Canta o cuco, cando os versos de Manuel María botaron a voar.
No tocante á súa carreira literaria, Begoña Caamaño iníciaa coa publicación da novela Circe ou o pracer do azul no ano 2009 e dálle continuidade, tres anos despois, con Morgana en Esmelle. Ambas as novelas foron publicadas pola Editorial Galaxia e a segunda recibiría o Premio Ánxel Casal ao mellor libro de ficción 2012 da Asociación Galega de Editores, o Premio da AELG á mellor obra de narrativa 2012, Premio da Crítica de narrativa galega da Asociación Española de Críticos Literarios 2012 e o Premio Losada Diéguez de creación literaria 2013.
Begoña Caamaño morre o 27 de outubro do ano 2014 aos cincuenta anos, tras serlle detectado un cancro de páncreas dous anos e medio antes. A capela de Boisaca acolleu un acto civil multitudinario para despedir a xornalista, escritora, feminista e activista política que congregou amigos e amigas vindos e vindas de diversos lugares de Galiza.
O 24 de outubro de 2015, as amigas que permaneceron cerca dela ao longo da súa enfermidade organizaron un acto de homenaxe, "Begoñísima", no Teatro Principal de Santiago de Compostela, no que interviñeron as súas compañeiras da Radio Galega, mulleres das artes escénicas e da danza, escritoras, poetas e músicas, ademais de ser proxectados diversos audiovisuais sobre a súa figura e obra. Previamente á homenaxe celebrada no Teatro Principal compostelán, preto de 60 mulleres feministas participaron nun encontro titulado "Sororidade", realizado na Fundación Granell.
Ao fío da organización da homenaxe “Begoñísima”, xorde O Libro das amigas conta co deseño de Uqui Permuy, ilustracións de Montse Amigo e Leandro Lamas e recolle 24 textos de mulleres, amigas de Begoña que deixaron impresa a súa particular homenaxe destacando a importancia dos afectos para a feminista, activista política, antimilitarista e defensora dos dereitos humanos que nos abandonou tan precipitadamente.
Con dúas novelas publicadas, Begoña Caamaño ocupa un importante lugar na literatura galega. Nos últimos tempos preparaba unha terceira novela con outra muller como protagonista, Sherezade, ademais do proxecto de novelar a vida da súa bisavoa.
Comeza a súa andaina profesional no ano 1986 na emisora viguesa Radio Noroeste, na que realiza un curso de radio e pasa a formar parte dos servizos informativos. Tras o seu paso por esta emisora, é contratada pola Cadena COPE para traballar nos servizos informativos de Radio Popular do ano 1988 a 1989. Dende 1989 traballa na Radio Galega, primeiro na delegación de Vigo e desde 1992 na sede central en Santiago de Compostela, onde traballou como redactora dos servizos informativos até a súa incorporación ao Diario Cultural. Así mesmo dirixiu e presentou os programas Andando a Terra, Club Cultura e Expreso de Media Noite. Amais disto, foi correspondente da Axencia Galega de Noticias (AGN) e colaborou nos xornais El Sol, A Nosa Terra, Novas da Galiza e na revista Tempos.
O seu traballo como xornalista vai acompañado dunha grande actividade sindical. Así, participa como relatora no I Congreso do Sindicato da Información de Galicia, que tivo lugar en Vigo no ano 1987, e como membro do Comité de Empresa da Radio Galega desempeña o cargo de presidenta do Comité Interempresas da CRTVG, no que destaca pola súa implicación contra a manipulación informativa do ente público.
No ano 2005 solicita unha excedencia dun ano e trasládase co seu compañeiro, Etxaniz Zorrilla, a Euskadi; alí aprende a falar éuscaro. Xa de volta a Galiza, segue colaborando co movemento sindical e feminista nas publicacións Festa da Palabra Silenciada, DeLiberadamente, A Sega e formando parte do consello de redacción da revista antimilitarista Ar.
Begoña Caamaño é unha das impulsoras da Asociación de Mulleres Galegas na Comunicación (MUGACOM), asociación constituída o 8 de marzo de 1997 na Facultade de Ciencias da Comunicación da USC a iniciativa dun grupo de profesionais e traballadoras de distintos ámbitos da comunicación co fin de defender o tratamento igualitario no eido laboral e abordar o estudo da imaxe das mulleres nos medios.
Activista incansábel, son moitas as súas intervencións en manifestacións e performances contra a violencia de xénero, a favor do aborto, o antimilitarismo, a insubmisión e a denuncia da catástrofe do Prestige no ano 2002.
Foi membro de Mulheres Nacionalistas Galegas (MNG) e da Marcha Mundial das Mulleres, nas que desenvolveu un gran número de accións públicas.
Colaborou activamente na campaña "Dou a cara" organizada polo Bloque Nacionalista Galego a favor da Sanidade Pública Galega, o Ensino Público Galego, contra o decreto do plurilingüísmo do Partido Popular e pola capacidade de todos os galegos e galegas a decidiren o seu futuro.
Realizou tamén varias colaboracións relacionadas co eido da música; para a cantante Uxía articulou o “Limiar” do disco Rosalía pequeniña e escribiu, a partir dunha canción de João Afonso, o tema “Aquí em Baixo” do disco Danza das Areas, inda que declinou asinalo, cousa que tamén ocorreu co “Limiar” do disco do grupo María Fumaça Canta o cuco, cando os versos de Manuel María botaron a voar.
No tocante á súa carreira literaria, Begoña Caamaño iníciaa coa publicación da novela Circe ou o pracer do azul no ano 2009 e dálle continuidade, tres anos despois, con Morgana en Esmelle. Ambas as novelas foron publicadas pola Editorial Galaxia e a segunda recibiría o Premio Ánxel Casal ao mellor libro de ficción 2012 da Asociación Galega de Editores, o Premio da AELG á mellor obra de narrativa 2012, Premio da Crítica de narrativa galega da Asociación Española de Críticos Literarios 2012 e o Premio Losada Diéguez de creación literaria 2013.
Begoña Caamaño morre o 27 de outubro do ano 2014 aos cincuenta anos, tras serlle detectado un cancro de páncreas dous anos e medio antes. A capela de Boisaca acolleu un acto civil multitudinario para despedir a xornalista, escritora, feminista e activista política que congregou amigos e amigas vindos e vindas de diversos lugares de Galiza.
O 24 de outubro de 2015, as amigas que permaneceron cerca dela ao longo da súa enfermidade organizaron un acto de homenaxe, "Begoñísima", no Teatro Principal de Santiago de Compostela, no que interviñeron as súas compañeiras da Radio Galega, mulleres das artes escénicas e da danza, escritoras, poetas e músicas, ademais de ser proxectados diversos audiovisuais sobre a súa figura e obra. Previamente á homenaxe celebrada no Teatro Principal compostelán, preto de 60 mulleres feministas participaron nun encontro titulado "Sororidade", realizado na Fundación Granell.
Ao fío da organización da homenaxe “Begoñísima”, xorde O Libro das amigas conta co deseño de Uqui Permuy, ilustracións de Montse Amigo e Leandro Lamas e recolle 24 textos de mulleres, amigas de Begoña que deixaron impresa a súa particular homenaxe destacando a importancia dos afectos para a feminista, activista política, antimilitarista e defensora dos dereitos humanos que nos abandonou tan precipitadamente.
Con dúas novelas publicadas, Begoña Caamaño ocupa un importante lugar na literatura galega. Nos últimos tempos preparaba unha terceira novela con outra muller como protagonista, Sherezade, ademais do proxecto de novelar a vida da súa bisavoa.
Como citar: Álvarez González, Amanda : Begoña Caamaño Rascado. Publicado o 1/1/2016 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) https://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=22279. Recuperado o 15/06/2025
DOCUMENTACIÓN DE
CAAMAÑO, Begoña: «Limiar». En Uxía: Rosalía pequeniña, Galaxia. Sonárbore (cd), 2015. Ver Documento
«Begoña Caamaño: a transgresión do mito». Entrevista publicada no blogue de Ramón Nicolás (15/06/2012). Ver Documento
Fonte: https://cadernodacritica.wordpress.com/ [data de descarga: 22/03/2016]
DOPICO, Montse: «Entrevista a Begoña Caamaño», Praza Pública (30/04/2012). Ver Documento
Fonte: http://praza.gal/cultura/ [data de descarga: 22/03/2016]
CAAMAÑO, Begoña: «Morgana en Esmelle», Festa da palabra silenciada (2012), p. 40-46 (texto escrito para a presentación da novela na Feira do libro de Compostela). Ver Documento
VILLAVERDE VIDAL, Manuel: «Conversas contemporáneas. Begoña Caamaño», Galicia hoxe.com (25/01/2010). Ver Documento
Fonte: http://www.galiciahoxe.com [data de descarga: 22/03/2016]
SOTELINO, B.R.: «A Penélope que debuxou Homero desafortunadamente segue existindo». Entrevista a Begoña Caamaño. Ver Documento
Fonte: http://www.lavozdegalicia.es/vigo/2010/01/19/0003_8236723.htm [data de descarga: 22/03/2016]
Entrevista de Rosa E. a Begoña Caamaño. Ver Documento
Fonte: Novas da Galiza (15/12/2009 a 15/01/2010)
CAAMAÑO, Begoña: «Mulheres e globalizaçom», MNG: Deliberadamente (xuño, 2001), p. 2-3. Ver Documento
CAAMAÑO, Begoña: «Triste é o cantar que cantamos (na memória de Olimpia de Rianxo, última vítima mortal da violencia de género na Galiza)», MNG: Deliberadamente (xullo, 2000), p. 4-5. Ver Documento
María Xosé Agra Romero, xunto con Tere Pedrosa, María Xosé Queizán, Esther María Pita, Lidia Senra, Tareixa Navaza e Sefi García, son as protagonistas do artigo de Ana Romaní e Begoña Caamaño sobre mulleres e poder. . Ver Documento. Artigo
Romaní, Ana (1998); Caamaño, Begoña (1998): «Mulleres e poder», Tempos Novos, 10 (marzo 1998), 14-24.
Fonte: arquivo de María Xosé Agra Romero
CAAMAÑO, Begoña: «Ser muller na radio», Festa da palabra silenciada (outubro 1990), p. 64-66. Ver Documento
CAAMAÑO, Begoña: «Intervençom da NATO en Kosovo». En MNG: Nem guerra que nos mate nem paz que nos oprima. Avante luita feminista!. Charlas de Mulheres Nacionalistas Galegas na livraria Caixa de Pandora (Vigo, maio 1999). Ver Documento
Mulleres Galegas na Comunicación, organización da que fixo parte Begoña Caamaño realizou no ano 1999 o informe A presenza das mulleres na información dos diarios galegos que aquí se reproduce. Ela foi a encargada de redactar o apartado 8. Ver Documento
Entrevista a Begoña Caamaño. Realizada polo Observatorio da Mariña pola Igualdade no ano 2013. Ver Documento
Fonte: http://www.observatorioigualdade.org/ Data de descarga: 21/03/2016
DOCUMENTACIÓN SOBRE
NOGUEIRA PEREIRA, María Xesús: «A (re) escritura feminista. Notas sobre Begoña Caamaño». Ver Documento
Fonte: Madrygal. Revista de estudios Gallegos, n. 19 (2016), p. 151-159.
LAMA, María Xesús: «Contar de novo a mesma historia e abril os ollos» (Morgana en Esmelle de Begoña Caamaño), Grial. Revista galega de cultura (xullo, agosto, setembro 2012), p. 84-85.. Ver Documento
«Con Begoña Caamaño». Nova publicada no blogue Trafegando ronseis (19/05/2010). Ver Documento
Fonte: http://trafegandoronseis.blogspot.com.es/2010/05/con-begona-caamano.html [data de descarga: 22/03/2016]
GONZÁLEZ FERNÁNDEZ, Helena: «Penélope e Circe, mar por medio» (Circe ou o pracer do azul de Begoña Caamaño), Grial. Revista galega de cultura (xaneiro, febreiro, marzo 2010), p. 92-93.. Ver Documento
PIÑEIRO PAIS, Laura: «Circe y Penélope, la transfiguración del mito en Circe ou o pracer do azul de Begoña Caamaño». Ver Documento
Fonte: http://www.tramayfondo.com/actividades/vii-congreso/las_diosas/downloads/pineiro-pais-laura.pdf [Data de descarga: 22/03/2016]
MAULEÓN, A.: Begoña Caamaño y Manuel Álvarez ganan los premios de la crítica en gallego, Faro de Vigo (14/04/2013). Ver Documento
Fonte: www.gela.cat/lib/exe/fetch.php?id=textos_genere&cache [data de descarga: 22/03/2016]
A Lonxa Literaria de Moaña tiña fixada na sua axenda unha data para a lectura e presentación por parte da súa autora do libro Circe ou o pracer do azul.. Ver Documento
Trala morte de Begoña Caamaño o colectivo quixo manter a data que pecharan con ela para a tertulia sobre a novela e convidou a tres das súas amigas. O 23 de xaneiro de 2015 apenas tres meses despois da morte da escritora celebrouse na biblioteca de Moaña un encontro arredor de Circe ou o pracer do azul e de Begoña Caamaño no que Uxía, Fernanda González Briones e Ana Romaní acompañaron as lecturas e as conversas da tertulia da Lonxa Literaria arredor da novela. Os dous textos que se xuntan foron lidos nese acto. Inclúese tamén algunha fotografía.
PANERO, Carme: Un libro-géiser para Begoña Caamaño, texto lido na presentación de O libro das amigas no Centro de Documentación e Recursos Feministas de Vigo (02/03/2016). Ver Documento
Ligazóns de interese
Coñece, entre os minutos 14:30 e 20:52 deste vídeo , a Entrevista a Begoña Caamaño en ZigZag Diario .
[última consulta: 19/07/2021]
"Especial Begoña Caamaño" no programa Diario cultural da Radio Galega
[última consulta: 17/07/2021]
Presentación de O libro das amigas a Begoña Caamaño na biblioteca Castro Alobre
[última consulta: 19/07/2021]
Coñece o tema “Aquí em Baixo” do disco Danza das Areas
[última consulta: 19/07/2021]
Begoña Caamaño en A Sega
[última consulta.:1/07/2021]
Begoña Caamaño en lg3
[última consulta: 19/07/2021]
Morgana en Esmelle na wikipedia
[última consulta: 19/07/2021]
Begoña Caamaño agradece el reconocimiento a 'Morgana en Esmelle' en un contexto de
[última consulta: 19/07/2021]
Artigos Begoña Caamaño Rascado
Aviso Listado automático de documentación relacionada con Begoña Caamaño Rascado nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.
CAAMAñO RASCADO, B. () Mulheres na política: Partidos "políticamente correctos" | Deliberadamente. (4), 3.
CAAMAñO RASCADO, B. () Triste é o cantar que cantamos | Deliberadamente. (6), 4-5.
CAAMAñO RASCADO, B. () Mulheres e globalizaçom | Deliberadamente. (8), 2-3.
CAAMAñO RASCADO, B. (9/1990) Ser muller na radio | Festa da palabra silenciada. (07), 64 .
CAAMAñO RASCADO, B. (2012) Morgana en Esmelle | Festa da palabra silenciada. (28), 40-46.
Libros do ccg sobre Begoña Caamaño Rascado
Aviso Listado automático de documentación relacionada con Begoña Caamaño Rascado nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.
A presenza das mulleres na información dos diarios galegos.
2022 |
