Historias de ida e volta: O labor filantrópico dos irmáns García Naveira en Betanzos :
Para pasear e aprender: o paseo dos Emperadores Romanos no Pasatempo
Este parque enciclopédico, en palabras de Luís Seoane, é un orixinal conxunto de arquitectura, escultura, cerámica e xardinaría, con diversidade de materiais empregados na súa construción: mármore, cemento, pedra, conchas, azulexos, vexetación etc. Destacan no conxunto as numerosas fontes e estanques e mais os grupos escultóricos de gran factura. Incluso chegou a ter un pequeno zoolóxico con especies exóticas.
Unha vez traspasada a entrada, podíase pasear por unha especie de avenida na que estaban distribuídos doce bustos feitos en mármore de Carrara que representaban unha ducia de emperadores romanos. Neste paseo axardinado podíase atopar a Xulio César, Augusto, Calígula, Claudio, Vespasiano, Traxano, Tito, Caracalla ou Hadriano. A idea tomouna Juan García Naveira, durante unha viaxe por Italia, no Museo do Capitolio de Roma. Con estas copias intenta reproducir toda a historia do Imperio Romano para que os seus paisanos, sen posibilidade de viaxar, puidesen gozar delas. A función pedagóxica e recreativa é clara: sábese que o alumnado das escolas creadas polos irmáns García Naveira visitaba a miúdo as instalacións do parque e que os mestres organizaban clases (de xeografía, de historia natural, de relixión, de historia…) sobre os elementos deste. Os visitantes admiraban así obras que nunca terían oportunidade de coñecer in situ as pirámides exipcias, a canle de Panamá, cadros reproducidos da historia americana, bustos de emperadores ou de papas…
