Historias de ida e volta: As asociacións microterritoriais da emigración galega en Cuba:
O labor fecundo e incansable da Alianza Aresana de Instrucción, 1906
Ás oito da noite do 20 de marzo de 1904, na fermosa cidade da Habana, tivo lugar a xuntanza fundacional desta sociedade de emigrantes galegos orixinarios da vila de Ares. Domingo Troche, quen foi o presidente fundador, fixo un chamamento a todos os seus paisanos residentes na illa para manifestarlles o desexo e a necesidade de «fundar en su pueblo natal un colegio de instrucción elemental para niños». Deste xeito e coa antedita finalidade, a Alianza Aresana de Instrucción converteuse nunha sociedade étnica pioneira entre as numerosas asociacións microterritoriais galegas que se fundarían na illa.
A este ambicioso proxecto uniríanse as delegacións homólogas creadas en Sagua (Cuba), Veracruz (México) e Tampa (Estados Unidos). En Ares, os delegados desta asociación encargaríanse de seguir as indicacións dos seus compatriotas residentes en Cuba.
Para un maior coñecemento sobre a historia das escolas creadas por esta asociación de emigrantes, pódese consultar: «As escolas da emigración: un proxecto do Arquivo da Emigración Galega».
Expoñemos aquí un fragmento do balance semestral da xunta directiva (1 de xuño a 31 de decembro de 1905), así como os detalles concernentes á creación da escola na vila de Ares.
