Memoria documental das sociedades da emigración galega

Asociación Casa de Galicia

  1. Inicio
  2. Especial
  3. Memoria documental das sociedades da emigración galega

Memoria documental das sociedades da emigración galega

Asociación Casa de Galicia

Bos Aires, 21 de setembro de 1933 ata a actualidade

Xoves, 28 de novembro de 2024
consellodacultura.gal
Especial
Memoria documental das sociedades da emigración galega

Asociación Casa de Galicia

Bos Aires, 21 de setembro de 1933 ata a actualidade

consellodacultura.gal
En 1918 un grupo de emigrantes galegos residentes na capital arxentina fundaron unha asociación cultural cunha clara vocación galeguista baixo o nome de “Casa de Galicia”. Naceu froito da fusión de varias entidades como “Orfeón Gallego Primitivo”, “Agrupación Artística Gallega”, “A Terra”, “Coral Gallega” e “Orfeón Gallego”. En 1920 publica como voceiro social o xornal Acción Gallega en cuxas páxinas defenden as súas ideas a prol de Galicia persoeiros como Eduardo Blanco-Amor, Gerardo Álvarez ou Rodolfo Prada, como director.
Tras uns anos con forte implantación na colectividade, problemas económicos e disensións coa directiva, provocan a marcha dun grupo de asociados que deciden crear unha nova sociedade a que chamarán “Nueva Casa de Galicia”, aínda que axiña aparecen desacordos no seu funcionamento e finalidades.
Así o 21 de setembro de 1933 un grupo destes socios desconformes reúnense para tratar a «refundación» da antiga Casa de Galicia. Noméase unha comisión provisoria integrada por Manuel Riguera Montero –quen se converterá no primeiro presidente da asociación–, Domingo González (secretario), Emilio Monelos, José Maceira, Enrique Fernández, Argemiro Pereira, Octavio Taboada entre outros e realizan un chamamento público a todos os socios e socias descontentos da entidade para que se unan a eles. O primeiro paso foi redactar uns Estatutos sociais na liña ideolóxica da casa primixenia e cos mesmos fins e obxectivos «solidaridad, cultura, arte, regionalismo y recreo [...] se dará protección mutua de ayuda a los gallegos residentes en la República Argentina, prestando apoyo y concurriendo a la defensa de sus derechos cuando fueren vulnerados. A este fin la Casa de Galicia instituirá una Bolsa de Trabajo y creará un consultorio jurídico que pondrá gratuítamente a disposición de todos sus asociados. [...] También creará clases de enseñanzas en general: idiomas, contabilidad, caligrafía, mecanografía, taquigrafía, artes, industria etc.». Esta proposta tivo unha gran acollida.
Ao ano seguinte a directiva da xa constituída “Casa de Galicia” merca un edificio no número 224 da rúa San José, que hoxe en día continúa a ser a súa sede social. Dende a década de 1940 é ademais propietaria dun campo recreativo na zona de Quilmes chamado Airiños e que se converte no espazo ideal para as súas actividades recreativas.
Nos primeiros anos destaca pola súa defensa da cultura galega, participando nas diversas homenaxes aos guieiros da mesma e apoiando a campaña a prol da autonomía de Galicia e da República. En xullo de 1944 comeza a editar a revista Airiños como voceiro social.
Nos anos 60 tivo gran relevancia o seu conxunto de música e danzas “Airiños”, integrado polos socios e socias e dirixido pola profesora Celia Caneda. Este grupo folclórico volverá a destacar nos anos 90 do pasado século, sendo un referente musical nas celebracións da colectividade.
A día de hoxe contan con preto de 1500 socios e socias –chegaron a ser máis de 5000 no período de 1940-1960–, que continúan a organizar actividades culturais, recreativas e de apoio mutuo.

Documentación da "Asociación Casa de Galicia" que se pode consultar no Arquivo de Fondos do Consello da Cultura Galega:

LIBROS DE ACTAS que recollen as reunións das Xuntas Directivas e das Asembleas de socios dos seguintes períodos:
- Libro do 21 de setembro de 1933 (Reunión da Asemblea de fundación da entidade) ata o 3 de febreiro de 1939
- Libro do 14 de febreiro de 1939 ata o 4 de decembro de 1941
- Libro do 3 de abril de 1943 ata o 26 de agosto de 1948

Libro que abarca os anos 1948 e 1953 que presentamos en dous tomos:
- Tomo I – do 2 de setembro de 1948 ata o 20 de outubro de 1950
- Tomo II – do 27 de outubro de 1950 ata o 1 de agosto de 1953


ESTATUTOS sociais (copia mecanografada):
- Texto probado o 10 de febreiro de 1943 e reformado o 9 de xaneiro de 1976

OUTROS DOCUMENTOS:
- Folleto dos diversos actos organizados para conmemorar o Día de Santiago Apóstolo de 1951 con numerosas actividades recreativas e culturais na que denominan «Fiesta de Galicia»
- Folleto «Homenaje al maestro» dedicado a Manuel Urbano Iglesias, director do conxunto musical Airiños da Casa de Galicia, 1992
Ligazóns


Airiños. Revista de la Asociación Casa de Galicia de Buenos Aires
Revista que informa sobre diversos aspectos das actividades da institución editora.
Prensa
28-11-2024

O Arquivo da Emigración Galega pon na rede fondos da asociación bonaerense Casa de Galicia

Temáticas
Emigración Historia
 
Especial.
Memoria documental das sociedades da emigración galega
Asociación Casa de Galicia
Bos Aires, 21 de setembro de 1933 ata a actualidade
Data de publicación
Xoves, 28 de novembro de 2024
Onde
consellodacultura.gal
Organiza
Arquivo da Emigración Galega (CCG)
Arquivo da Emigración Galega (CCG)