A documentación que o Arquivo da Emigración Galega (AEG) vén de facer pública reflicte a historia dunha colectividade destacada da emigración galega na capital Arxentina. A Asociación Casa de Galicia foi creada, segundo aseguran os Estatutos, para “ «solidaridad, cultura, arte, regionalismo y recreo [...] se dará protección mutua de ayuda a los gallegos residentes en la República Argentina, prestando apoyo y concurriendo a la defensa de sus derechos cuando fueren vulnerados”. Na traxectoria desta entidade organizáronse cursos de idiomas, de contabilidade, de caligrafía, de artes.... mercou un edificio na rúa San José que segue a ser a súa sede social a día de hoxe aínda que conta tamén cunha zona recreativa chamada Airiños na zona de Quilmes. Viviu unha etapa esplendorosa nas décadas do anos 1940 e 1950, e destacou pola súa defensa da cultura galega, participando nas diversas homenaxes aos guieiros da mesma e apoiando a campaña a prol da autonomía de Galicia e da República. Airiños é tamén o nome da publicación que editaron e do coro de música e danzas que foi de grande relevancia no ano 60. O material xa está dispoñible para consulta.
Historia da Asociación Casa de Galicia
A sociedade Asociación Casa de Galicia ten unha xénese peculiar, xa que parte do descontento doutras sociedades. En 1918 un grupo de emigrantes galegos residentes na capital arxentina fundaron unha asociación cultural cunha clara vocación galeguista baixo o nome de “Casa de Galicia”. Naceu froito da fusión de varias entidades como “Orfeón Gallego Primitivo”, “Agrupación Artística Gallega”, “A Terra”, “Coral Gallega” e “Orfeón Gallego”. En 1920 puxeron en marcha o xornal Acción Gallega que funcionou como voceiro social en cuxas páxinas defenderon as súas ideas a prol de Galicia persoeiros como Eduardo Blanco-Amor, Gerardo Álvarez con Rodolfo Prada como director. Axiña chegaron problemas económicos e disensións coa directiva, que provocaron a marcha dun grupo de asociados que crearon unha nova sociedade “Nueva Casa de Galicia”, non exenta de leas internas.
Foi o 21 de setembro de 1933 cando un grupo destes socios desconformes reúnense para tratar a «refundación» da antiga Casa de Galicia da que hoxe se suben materiais. Contou cunha comisión provisoria integrada por Manuel Riguera Montero, que tamén exerceu como primeiro presidente da asociación, Domingo González (secretario), Emilio Monelos, José Maceira, Enrique Fernández, Argemiro Pereira, Octavio Taboada, entre outros, que fixeron un chamamento público a todos os socios e socias descontentos da entidade para que se uniran a eles.
O proxecto Memoria documental das sociedades da emigración galega
O AEG puxo en marcha en febreiro deste ano o proxecto Memoria documental das sociedades da emigración galega. A iniciativa promove a divulgación dos fondos documentais que se custodian neste Arquivo do CCG sobre as diferentes asociacións microterritoriais creadas na diáspora galega. A divulgación desta selección dos fondos é de periodicidade mensual, en cada entrega cólganse na Rede os documentos xerados por estas institucións, nos cales constan libros de actas, regulamentos, correspondencia, memorias sociais, libros de contabilidade ou imaxes. A meta desta iniciativa é a de contribuír á súa preservación e facilitar a súa consulta.