“Aquí están os nosos ósos esperando polos vosos”, di o epitafio gravado en pedra na lápida que cobre unha sepultura do cemiterio de Sofán, en Carballo; esa é tamén a advertencia que figura na entrada do camposanto de Trobo, en Begonte. Máis ca polo fondo –a evidencia de que somos mortais–, o enunciado é rechamante pola forma: amosa a reversión do cambio de idioma imposto e feito costume nas comunicacións relacionadas coa morte. Durante cinco séculos, entre o final da Idade Media e o comezo do XXI, os cemiterios dos territorios de cultura galega foron campos vedados para a expresión escrita da lingua común ás persoas defuntas e ás súas familias. Nin rastro de certas palabras, feitas tabú nese contexto: nin “fillos”, nin “netos”, nin “xenros”, nin “noras”...
Mais esta situación anómala está a mudar. Se antes do ano 2000 era difícil visualizar palabras galegas na fitas de ramos ou coroas, nas mensaxes de pésame, nas necrolóxicas ou nas campas, nos últimos anos a estabilidade lingüística vai gañando terreo. De ser raro localizar un camposanto en que houbese un epitafio confirmando o rumbo certo cara ás mil primaveras máis, pasouse a seren excepcionais os lugares en que aínda non deu entrado, mesmo que sexa en pequenas doses, o galego escrito.
Como xa vén sendo tradición, o Consello da Cultura Galega convoca no outono os Encontros para a Normalización Lingüística como un espazo de diálogo, información, reflexión e proposición. Facémolo baixo o lema Vivir e perdurar na nosa lingua e, á vista de que o cambio social está acompañado dunha mudanza cultural significativa, promovemos o diálogo entre diferentes axentes sociais. Convidamos a reflexionar sobre a importancia da lingua escollida para os actos funerarios, coa presentación dunha visión panorámica das porcentaxes de uso neste primeiro cuarto do século XXI. Na primeira das mesas pretendemos mostrar como son os rituais funerarios nas cerimonias civís e nas habituais das confesións relixiosas maioritarias. No comezo da tarde, reuniremos diversos axentes que prestan servizos funerarios que mostrarán de que recursos dispoñen as empresas para atenderen a demanda de servizos en galego. O programa de relatorios finaliza cunha mesa de traballo na que se exporán iniciativas dinamizadoras presentadas por entidades públicas e privadas.
Despois das exposicións, a xornada remata cun relatorio de campo: en camiñada polas culturas da morte no escenario urbano compostelán, conducidos por Manuel Gago.
Esta peza audiovisual compila epitafios e mandas testamentarias recollidos de fontes históricas, literarias, redes sociais e proxectos dinamizadores. De maneira especial, de En galego, agora e sempre, da Asociación de Funcionarios para a Normalización Lingüística de Galicia.
ASISTENCIA A inscrición é gratuíta.
O número de prazas é limitado (100 persoas).
Entregarase diploma acreditativo de asistencia á xornada logo da solicitude previa.
Para obter o diploma é preciso asistir ao 75% das sesións.
LUGAR Consello da Cultura Galega
Pazo de Raxoi, 2º andar
Praza do Obradoiro, s/n
15705 Santiago de Compostela
Tel.: 981 957 202
MAÍS INFORMACIÓN www.consellodacultura.gal
difusion@consellodacultura.gal
Consulta os materiais en http://consellodacultura.gal
- Vitorino Pérez Prieto e Manuel Regal Ledo
Reflexión sobre a significación da lingua escollida para os actos funerarios: seguir presente ou desaparecer.
- David Canto Veiga
Panorámica do uso da lingua nos rituais funerarios. Porcentaxes xerais e identificación dos lugares de referencia positiva.
Coordina e modera: Anxos Sobriño
11:45 horas
Debate conxunto
12:00 horas
Pausa
12:30 horas Mesa coloquio: PERSPECTIVAS COMUNITARIAS
Presenza do galego nos actos funerarios das confesións relixiosas maioritarias. Necesidades, proxectos e propostas.
- Arquidiocese de Santiago de Compostela
- Unión de Comunidades Islámicas de Galicia
- Consello Evanxélico de Galicia
Coordina e modera: Bernardo Penabade
14:00 horas
Peche da sesión da mañá
16:00 horas Mesa coloquio: OS SERVIZOS FUNERARIOS
Análise da demanda dos servizos en galego, dos recursos das empresas para atendela e incidencia das iniciativas normalizadoras do sector.
- Jorge Balado Blanco. Asociación Galega de Servizos Funerarios
- Manel Pardo. Lindeiros
- Ana Fabeiro. Ana Fabeiro Arte Floral
- Rocío Vázquez. Luz Verde Eventos
Coordina e modera: Mónica Fernández
17:30 horas
Pausa
18:00 horas Mesa de traballo: DIVULGACIÓN E IMPULSO
Presentación de intervencións e recursos dinamizadores deseñados para o ámbito dos actos funerarios.
- Yoani Jartín Salgado. Visitas patrimoniais aos cemiterios de Meira
- Manuel Campos Sanmartín. Día da Restauración da Memoria Lingüística
- Marta Besada. Galeg@ para sempre
Coordina e modera: Ana Iglesias
19:30 horas
Clausura
- Peche: As mil caras da morte compostelá
Visita comentada pola Cidade Vella Manuel Gago
LUGAR Consello da Cultura Galega
Pazo de Raxoi, 2º andar
Praza do Obradoiro, s/n
15705 Santiago de Compostela
Tel.: 981 957 202
MAÍS INFORMACIÓN www.consellodacultura.gal
difusion@consellodacultura.gal
Consulta os materiais en http://consellodacultura.gal
ASISTENCIA A inscrición é gratuíta.
O número de prazas é limitado (100 persoas).
Entregarase diploma acreditativo de asistencia á xornada logo da solicitude previa.
Para obter o diploma é preciso asistir ao 75% das sesións.
