Mulleres e alfabetización en galicia
Cuestións vinculadas coa relación mulleres, lectura, escritura e ensino en Galicia desde o século XVIII a comezos do XX, son as expostas nesta monografía a través de instantáneas, colaboracións, investigacións, documentos históricos e vínculos de Internet.
As mulleres estiveron basicamente excluídas da cultura escrita ao longo da maior parte da historia. A comezos de século XIX existen voces como a de Vicente do Seixo que cuestionan esta situación. En 1860 eran varios os concellos galegos nos que ningunha muller declaraba saber escribir. O dominio da escritura fornecía autonomía, e esta era unha calidade que non interesaba promover nas mulleres. Máis resistencia suscitaba aínda que as mulleres exercesen como escritoras, e así o pon de manifesto Rosalía de Castro no seu artigo “Las literatas”. Pola súa banda, no Congreso Pedagóxico Hispano-Portugués-Americano, celebrado en Madrid en 1892, Concepción Arenal e Emilia Pardo Bazán defenderon, cada unha desde a óptica que lle era peculiar, o dereito das mulleres a ser educadas desde e para a autonomía.
Achegas expertas
-
2016. GABRIEL, Narciso de (2016): «A alfabetización feminina»
Mulleres que escriben
-
1913. A escritora Filomena Dato Muruais
1921. A Condesa de Pardo Bazán escribindo a máquina
Mulleres que len
-
1911. Avelina Villegas, casada co político Eugenio Monterio Ríos, lendo na súa vivenda
1911. Muller lendo na sala de lectura do Pazo dos Duques da Conquista en San Sadurniño
1916. Biblioteca da Escola de Val Miñor na que non se restrinxe o acceso ás mulleres
1916. María Cid López conseguiu 14 matrículas de honra nos catro primeiros cursos de bacharelato
1918. A pianista e lectora Pilar Castillo
1920. Amparo Pardo y Pardo, lendo unha poesía de Amor Meilán nun festival benéfico
1920. María de Mendoza, posa como lectora vestida de dama antiga
1921. A anciá e célebre carteira de Roupar
1923. Adelita Campos, fotografada por Kasado en pose de lectora
1923. Maruja Leal, fotografada en pose de lectora por Kasado
1923. Herminia Fariña, poeta e xornalista, lendo xornais
Documentos históricos
-
1865. CASTRO, Rosalía de: “Las literatas. Carta a Eduarda” (1865).
Estudos e analises
-
2021. MARCO, Aurora: As mulleres e a escrita. Do Rexurdimento a 1936
Ligazóns
-
2006. Las mujeres lectoras en la pintura
2009. Mujeres de letras. Escritoras y lectoras del Siglo XVIII. Artigo de Mónica Bolufer Peruga
2011. Mujeres leyendo. Artigo de Alberto Granados
2014. Pintores haciendo un guiño a las mujeres lectoras a través de sus obras
Créditos de Mulleres e alfabetización en Galicia
UN PROXECTO DE:
Centro de Documentación en Igualdade e Feminismos (CDIF). Consello da Cultura Galega.
COORDINACIÓN:
Narciso de Gabriel (2016)
DOCUMENTACIÓN:
Mariám Mariño Costales
Susana Guitar Novo
TRATAMENTO DIXITAL DE IMAXES
Teresa Navarro Quinteiro
COLABORACIÓNS
María do Cebreiro Rábade Villar
Ángeles Rodríguez Fontela
