Florencio Delgado Gurriarán
Vilamartín de Valdeorras (Ourense), 27/ 8/1903 - Fair Oaks, USA, 14/5/1987Autoría: Xosé Ramón Fandiño
Florencio Delgado Gurriarán, avogado, milítante galeguista e poeta exiliado en México
Designado como autor ao que se lle dedica o Día das letras Galegas do ano 2022, Florencio Delgado Gurriarán naceu o 27 de agosto de 1903 en Córgomo (Vilamartín de Valdeorras). Despois, por motivo da profesión de seu pai, perito agrícola e funcionario do Ministerio de Fomento, toda a familia viviu en Ourense, Palencia e Valladolid, onde Florencio estudou a carreira de Dereito entre 1918 e 1924.
Rematada a carreira e cun novo destino do pai na Coruña, a familia instálase en Córgomo e Florencio decide preparar oposicións a rexistrador da propiedade. Abandona o intento de facerse rexistrador e comeza a traballar como avogado no Barco e a colaborar nos xornais El Heraldo de Galicia, de Ourense, e en A Nosa Terra. Acadada unha notable sona como avogado e como poeta, ao instaurarse a República e reorganizarse as forzas políticas clandestinas durante a ditadura de Primo de Rivera (1923-1930), en Delgado Gurriarán aséntanse os seus ideais republicanos e plenamente galeguistas. Comezou a militar no Partido Galeguista (PG), fundando en decembro de 1931, moi comprometido, sobre todo, coa defensa do seu tesouro máis prezado, o idioma que aprendeu a falar coa súa xente da terra de Valdeorras e a escribilo de forma autodidacta lendo os Aires da miña terra de Curros Enríquez. Como militante do PG e socio protector do Seminario de Estudos Galegos, en xaneiro de 1934 asistiu en Ourense á III Asemblea anual do partido en representación do grupo de Córgomo-Portela. Alí coñeceu a Castelao.
Guerra Civil
Dada a súa militancia galeguista e incorporado á Fronte Popular, ao estalar a guerra civil o desasosego amedrentou a Florencio, que nun principio estivo agochado en varios lugares de Valdeorras e en Valladolid. En outubro de 1936, fuxindo por Portugal, logrou embarcar clandestinamente no Porto con destino a Bordeos. Viviu nesa cidade e en París, ata que en xaneiro de 1938 pasou á Barcelona republicana, onde se integrou na Subsecretaría de Armamento e despois no Servizo de Información Periférico do Estado Maior do Exército de Terra.
Entre os refuxiados galeguistas e comunistas establecidos neses anos bélicos en Barcelona, e contando co financiamento das Sociedades Hispanas Confederadas (SHC), creadas en Nova York para axudar á República, Florencio involucrouse no plan de organizar e facilitarlle amparo aos guerrilleiros do maquis galego, e mais a outros que xa estaban refuxiados en Portugal.
En Barcelona, Castelao encargoulle importantes angueiras relacionadas co PG, na Solidariedade Galega Antifeixista, organización unitaria creada para fornecer axuda aos combatentes e refuxidados galegos da zona republicana. Máis tarde, de novo en Francia, tería o cometido de organizar a evacuación dos refuxiados políticos españois confinados nos campos de internamento franceses e, en colaboración coas SHC neoirquinas, e os organismos de axuda creados polo Goberno da República, nomeadamente o SERE (Servicio de Evacuación de Refugiados Españoles), fretar os barcos Sinaia, Ipanema e Mexique, nos que moitos perdedores da guerra se dirixiron en 1939 a México. Tamén colaborou en Nueva Galicia, publicación quincenal (maio 1937-xullo 1938) vencellada aos comunistas galegos, subtitulada Portavoz de los antifascistas gallegos. Nesta revista, e asinando como Florencio, publicou os poemas «Amencer», «Ía a misa de doce», «Levan a Cristo por fóra», «Un vello falanxista», «Home pequeno-fol de veneno» e «Foliada para o día da victoria». Nesa mesma revista Castelao colaboraría coa serie «Verbas de chumbo», onde abordaba diversas cuestións do nacionalismo galego desenvolvidas no libro Sempre en Galiza.
Exilio
Como un refuxiado máis, Florencio chegou a Veracruz no buque Ipanema en xullo de 1939. Logo duns días de estadía en México DF, o cineasta Carlos Velo conseguiu que nomeasen a Delgado Gurriarán delegado en Toluca do SERE. Despois deste primeiro traballo, Florencio instalouse en DF e dedicouse á venda de produtos como fertilizantes, zapatos finos, aceite, pólizas de seguros… En 1949 entrou como visitador médico do Laboratorio Queralt Mír, primeiro como axente na capital e despois en Guadalajara, onde desempeñou cargos de alta responsabilidade ata 1973, ano en que se xubilou.
Como militante do PG, Florencio estivo sempre moi activo nos círculos galeguistas de México. Xunta López Durá redactou a versión mexicana do pacto Galeuzca, fixo parte da delegación do Consello de Galiza de México e participou nas reunións dos exiliados republicanos españois para preparar a sesión parlamentaria no Palacio Municipal da praza do Zócalo de México o 9 de novembro de 1945. A insistencia dos parlamentarios galeguistas, nomeadamente de Castelao, nesa xuntanza propiciouse a constitución da Comisión do Estatuto Galego. Tamén foi un dos promotores do Padroado da Cultura Galega, fundado en 1953, que promoveu a emisión radiofónica Hora da cultura galega, que despois cambiou o título polo de Hora de Galicia. No ano 1959, recollendo as intervencións e colaboracións radiofónicas nas que Florencio participou decotío, o Padroado publicou o libro Presencia de Galicia en México. E o Padroado tamén impulsou a publicación da revista Vieiros.
Obra poética
Os vértices da poesía de Delgado Gurriarán xiran arredor de tres eixes temáticos e estilísticos: a obra lírica e sensual de Valdeorras, compilada no libro Bebedeira; a poesía de loita e defensa da lingua galega e belixerante contra o fascismo, que se publicou sobre todo en Nueva Galicia e se recolleu no libro O soño do guieiro. O terceiro eixe é o da poesía crioula recollida nas revistas Saudade e Vieiros e no libro Galicia infinda, na que o autor mostra a súa admiración pola realidade mexicana e a capacidade da lingua galega para dialogar cun sistema literario tan diferente como o mexicano.
Delgado Gurriarán deuse a coñecer como poeta en xornais e revistas da súa época, pero o seu primeiro libro de poesía foi o titulado Bebedeira, publicado en 1934 como n.º 60 da editorial Nós, dirixida por Ánxel Casal. Trátase dun poemario moi relacionado coa denominada
Xeración do 25e coa escola hilozoísta de Amado Carballo, aínda que a natureza valdeorresa dos versos de Bebedeira son máis esgrevios cós de Proel, máis condicionados pola suavidade da bisbarra do Lérez. En Bebedeira, moi ben aceptado pola crítica coetánea de Fernández del Riego, Carballo Calero, A. Villar Ponte, Xohán Luís Ramos e Otero Pedrayo (
Hoxe, como un merlo, pico en troques de cereixas, os acios dos poemas de Bebedeira), reúne moitas das poesías escritas desde 1931 con achegas máis recentes.
Case trinta anos despois de Bebedeira, o poeta valdeorrés publicou como n.º 12 da colección Salnés da editorial Galaxia o libro Galicia infinda (1963), 43 poemas nos que a través de cinco apartados («Cantarenas», «Valdeorras», «Castiñeiros», «Varia» e «Poemas mexicanos») se recollen poemas da posguerra. Os «Poemas mexicanos» son os que, en opinión de Carballo Calero, achegan a este apartado un feitío máis innovador e exótico polo gran número de palabras americanas empregadas acompañadas de termos galegos dialectais, que converten a lingua dos poemas nunha especie de crioulo galego americano.
En Ediciós do Castro publicou en 1981 o poemario Cantarenas no que aos poemas de Bebedeira, engádelle outros que o autor denomina «Valdeorresas» e «Dionisias». Finalmente, como n.º 3 da colección Opúsculos de Poesía de Ediciós do Castro, en 1986 publicou O soño do guieiro, libro que toma o título dun poema publicado na revista Galicia do Centro Galego de Bos Aires para conmemorar o vintecinco cabodano de Castelao. E no que se recollen algúns poemas da guerra, moitos deles xa publicados no Cancioneiro da Loita Galega, e poemas do exilio.
Saudade
A primeira empresa sociocultural creada polos galeguistas de México foi a revista Saudade, por iniciativa dos militantes galeguistas establecidos no país. Subtitulábase Verba galega das Américas, redactada integramente en galego e editada pola Irmandade Galeguista e o Grupo Saudade, que publicou o seu primeiro número o 25 de xullo de 1942. A dirección dos dous primeiros números (1942 e 1943) correu a cargo de Xosé Caridad Mateo, responsabilidade que recaeu en Ramiro Illa Couto no terceiro número (maio de 1943) e en Ramón Cabanillas Álvarez no número catro (xullo de 1943). Ademais dos citados compoñían a redacción Florencio Delgado Gurriarán e Carlos Velo.
Saudade non volveu aparecer ata 1952 e mantívose ata agosto de 1953. Nesta segunda etapa da revista amplíase o consello de redacción coa incorporación de Roxelio Rodríguez de Bretaña, Manuel Porteiro Viñas, o socialista Marcial Fernández e o comunista achegado ao galeguismo Luís Soto. Na nova xeira só se publicaron os números extraordinarios do 25 de xullo de 1952 e de 1953 nos que incorpora colaboracións de galeguistas do interior: Otero Pedrayo, Cuevillas, Pura Vázquez, Álvaro Cunqueiro e Ben-Cho-Shey.
Cancioneiro da loita galega
Publicado pola delegación mexicana do PG, coincidindo co Día de Galiza de 1943 e coa edición do último número da primeira xeira de Saudade, aparece en México o libro colectivo titulado Cancioneiro da loita galega. O libro, de 160 páxinas, ábrese cunha cantiga de Afonso IX de León («Quen da terra levou cabaleiros») e ao que seguen o «Himno Galego» de Pondal, o «Himno das mocidades galeguistas» de Alfredo Brañas e o «Himno de Solidaridade Galega» de R. Cabanillas. E a partir de aí unha serie de composicións anónimas ou asinadas con pseudónimo (X. Brigancio, Nadel, R. Miño, C. Lamas e B. Lérez) aos que seguen un poema de Pondal, un de Cabanillas e outro de Emilio Pita, e remata cunha pequena escolma do libro A gaita a falare de Rey Baltar. En 1996, nunha edición prologada e ao coidado de Xesús Alonso Montero, na serie Documentos de Ediciós do Castro publicouse unha edición facsímile deste Cancioneiro.
Baixo o pseudónimo de “Nadel”, que en alemán significa “agulla” ou “alfinete”, escóndese a personalidade poética de Delgado Gurriarán, o autor máis presente con case un terzo das composicións da antoloxía, que son facilmente identificables pois o mesmo Florencio incluíu once dos doce poemas do Cancioneiro no seu libro titulado O soño do guieiro (1986). De entre todos eles, pola súa fondura emotiva destaca o titulado «Morte de Alexandre Bóveda» (¡Irmán Alexandre Bóveda, abrente da nosa terra!).
Vieiros
Revista caracterizada pola súa extraordinaria pulcritude estética e de contidos ideoloxicamente comprometidos co nacionalismo galego. Editada polo Padroado da Cultura Galega de México publicáronse catro números moi espazados entre si, o primeiro en 1959, o segundo en 1962, o terceiro en 1965 e o cuarto en 1968.
Vieiros defendía un pluralismo ideolóxico, en galego ou portugués. A pesar da maior importancia que tiña a literatura, Vieiros sempre tratou de ser unha revista interdisciplinaria e acollía artigos de economía e industria, historia e antropoloxía. Nos dous primeiros números figuran como directores Luís Soto, Florencio Delgado Gurriarán e Carlos Velo. Nos dous restantes, Florencio por desavinzas coa dirección do Padroado que encubría coa escusa de estar residindo en Guadalajara, a 1000 km do Distrito Federal, foi substituído polo tamén galeguista Xosé Caridad Mateo.
No primeiro número, con 68 páxinas a cor primorosamente ilustradas por Carlos Maside e Arturo Souto, a achega de Delgado Gurriarán foron nove poemas mestizos. O segundo número aumentou o número de páxinas a 84 e incorporou como artistas gráficos a Conde Corbal e Xosé Luís de Dios e aos escritores do grupo Brais Pinto. No n.º 4, que se presentaba cunha capa de Xaime Quessada, Gurriarán publica un poema e unha tradución de Rimbaud.
Luís Soto, que nos anos da publicación de Vieiros xa podía visitar Galicia, foi recadando artigos de Ramón Otero Pedrayo, Domingo García Sabell, Ramón Piñeiro, Ramón Martínez López, Xosé Luís Méndez Ferrín, Manuel María e Bernardino Graña. E foi Celso Emilio Ferreiro quen en Vieiros publicou por primeira vez o emblemático poema «Carta a Fuco Buxán».
Tradutor
A obra publicada por Delgado Gurriarán complétase coas súas traducións da poesía francesa ao galego. En 1982, el mesmo recoñecería:
Eu, como exercicios para arrequecer o meu pobre vocabulario galego, fixen tantiñas traduzóns, ou máis ben paráfrases, de poemas de sobranceiros poetas franceses. A Federación de Sociedades Galegas de Bos Aires, para celebrar o vixésimo quinto aniversario da súa fundación, convocou un certame literario no que, entre outros temas, se solicitaba a versión galega de poesías de dez poetas franceses ou ingleses modernos. E tres coleccións foron premiadas: unha de poesías inglesas (Plácido Castro), unha de poesías inglesas e francesas (Lois Tobío) e outra de poesía francesa traducida por Florencio Delgado Gurriarán. A escolma de obras premiadas foi publicada en 1949 pola editorial Alborada nun volume conxunto co título de Poesía inglesa e francesa vertida ao galego. O poeta valdeorrés inclúe na súa selección poemas de Verlaine, Mallarmé, Paul Valéry, Paul Clauidel, Jean Cocteau, La Rochelle e outros.
Coda
Cando no ano 1958 a Comisión Liquidadora de Responsabilidades Políticas lle concedeu o indulto, Florencio comezou a pensar na posibilidade de viaxar a Valdeorras, o que acontecería por primeira vez en 1968. Volveu en 1976, desta vez máis interesado por coñecer en detalle os tentos de refundación do Partido Galeguista, ao que Florencio lle prestou fidelidade permanente e que tentou fortalecer tanto en Galicia como en México. Como resumo do que significou para el a súa condición de refuxiado, Florencio declaroulle á historiadora mexicana Dolores Pla en 1979 que ser refuxiado era un sentimento penoso, pero heroico:
aquí venimos por haber luchado por un ideal y, aunque nos derrotaron, nos mantenemos firmes hasta el fin. Y penoso porque el ser refugiado siempre se impone aunque hayamos tenido la suerte de vivir en un país que fue tan generoso… para nosotros como México.
Nun acto celebrado en outubro de 1979 foi nomeado socio de honra do Instituto de Estudos Valdeorreses. E o 6 de setembro de 1981 recibiu no Barco a medalla de académico correspondente da Real Academia Galega.
Un ano antes do seu pasamento pensaba acudir ao Congreso Castelao celebrado en Santiago do 24 ao 29 de novembro de 1986. E aínda sen poder asistir compuxo o seu relatorio «O soño do guieiro. Lembranzas dun vello galeguista», que a USC publicou nas actas do congreso en 1989. Datouno en Fair Oaks (California), onde se trasladara para ser atendido dos seus problemas cardíacos, e onde faleceu o 14 de maio de 1987.
Bibliografía
Fontes principais
Bebedeira. Santiago de Compostela: Nós, 1934.
Saudade. México: Irmandade Galeguista e Grupo Saudade, 1942-1953.
Cancioneiro da loita Galega. México, 1943.
Vieiros. México: Padroado da Cultura galega, 1959-1968.
Galicia infinda. Vigo: Galaxia, 1963.
Cantarenas. Sada: Ediciós do Castro, 1981.
O soño do guieiro, 1986. Sada: Ediciós do Castro, 1986
Fontes secundarias
Alonso Montero, Xesús: Lingua e literatura galegas na Galicia emigrante. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 1995.
Carballo Calero, Ricardo: História da Literatura Galega Contemporánea, Vigo: Galaxia, 1963.
Gurriarán, Ricardo: Florencio Delgado Gurriarán. Vida e obra dun poeta valdeorrés, republicano e galeguista. Sada: Ediciós do Castro, 1999.
Lama López, María Xesús: «A cultura galega dende México, poderosas brazadas de Náufrago». En Sesenta anos despois. Os escritores do exilio republicano. Sada: Ediciós do Castro, 1999.
Martul Tobío, Luís: «Las revistas del exilio gallego en México». En Naharro-Calderón, José María (coord.): El exilio de las Españas de 1939 en las Américas: ¿Adónde fure la canción? Barcelona: Anthropos del Hombre, 1991.
Pla, Dolores: Entrevista realizada en la ciudad de Guadalajara, por Dolores Pla, los días 23, 24 y 25 de agosto de 1979. México: Archivo de la palabra de la Universidad de México Distrito Federal. Esta entrevista está publicada nun libro editado pola mesma Dolores Pla: El aroma del recuerdo: narraciones de españoles republicanos refugiados en México (2003).
Rodríguez Galdo, María Xosé: Galegos en México. Pasado e presente. Santiago de Compostela: Xunta de Galicia, 2004. (Coa colaboración de Mª Antonia Pérez Rodríguez).
Tuñón Pablos, Enriqueta: «El exilio gallego de 1939 en México». En Núñez Seixas, Xosé M. e Cagiao Vila, Pilar (eds): O exilio galego de 1936. Política, sociedade, Itinerarios. Sada: Ediciós do Castro; Santiago de Compostela: Consello da Cultura Galega, 2006.
Vilavedra, Dolores (coord.): Diccionario da literatura galega. I: Autores. Vigo: Editorial Galaxia, 1995.
Como citar: Fandiño, Xosé Ramón : Florencio Delgado Gurriarán. Publicado o 3/1/2022 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) https://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=1077. Recuperado o 07/02/2025
DOCUMENTACIÓN DE
Nova Galicia
Conxunto de poemas agrupados baixo o epígrafe "Nova Galicia". no primeiro número da revista Vieros (1959). As diferentes pezas amósannos de forma fermosa esta literatura de a cabalo entre Europa e América, entre a cultura galega e a mexicana.
Barco bébedo
Un longo poema no último número, o 4º, da revista Vieiros (1968), que no o autor parafrasea unha composición de Rimbaud.
O poema titulado «A cadea» de Delgado Gurriarán aparece publicado no centro da páxina 7 do xornalEl pueblo gallego: rotativo de la mañana. 1953
Fonte: Delgado Gurriarán, Florencio: «A cadea», El pueblo gallego: rotativo de la mañana, n.º 9819 (26 de agosto de 1953), p. 7
http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/consulta/resultados_ocr.do [Consulta: 2022-01-03]
Noiturnio da noiva jarocha. Son veracruzano
Neste poema, publicado no primeiro número de Saudade (25 de xullo de 1942) observamos unha das características máis notables da poesía de Delgado Gurriarán: a fusión entre a lingua e literatura galegas e a cultura e os ambientes mexicanos.
Ir a misa de doce
Este poema, escrito en 1938, no medio da Guerra civil, no Galicia, a publicación semanal da Federación de Sociedades Gallegas en Bos Aires, trasládanos ao ambiente represivo da Guerra Civil.
Poema «Romanzo da terra doente» de Delgado Gurriarán
Fonte: Delgado Gurriarán, Florencio: «Romanzo da terra doente», El Compostelano: diario independiente, n.º 5855 (4 de setembro de 1939), p. 4
Poema de Florencio Delgado Gurriarán no xornal El Compostelano. 1939
Fonte: Delgado Gurriarán, Florencio: «Camiño da serra», El Compostelano: diario independiente, n.º 5804 (4 de xullo de 1939), p. 4
http://www.galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/consulta/resultados_ocr.do
DOCUMENTACIÓN SOBRE
Bibliografía de Florencio Delgado Gurriarán
Fonte: Centro de Documentación Sociolingüística de Galicia (CDSG)
Relatorio de Ricardo Gurriarán presentada no Congreso do Exilio celebrado en Pontevedra do 25 ao 27 de xaneiro de 2001
Fonte: Gurriarán, Ricardo: «Florencio Delgado Gurriarán, poeta valdeorrés no exilio mexicano», Raigame: revista de arte, cultura e tradicións populares, n.º 13 (maio de 2011), p. 20-31
Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Colaboración do escritor Miro Villar sobre Florencio Delgado Gurriarán na revista Raigame. 2006
Fonte: Villar , Miro: «O macrotexto poético en galego de Florencio Delgado Gurriarán», Raigame: revista de arte, cultura e tradicións populares, n.º 23 (maio de 2006), p. 86-94
Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Ao final desta páxina de El Progreso, Luís Soto, nunha entrevista que lle fai Neumandro, menciona a Delgado Gurriarán, codirector da revista Vieiros. 1962
Fonte: Neumandro: «Cartafolio de Lugo: Entrevista», El Progreso, n.º 17137 (7 de setembro de 1962), p. 8
Ligazóns de interese
Biobibliografía de Chita Lamas Barreiro no Álbum de Galicia
Fonte: Álbum de Galicia. Consello da Cultura Galega
Biobibliografía de Ramiro Illa Couto no Álbum de Galicia
Fonte: Álbum de Galicia. Consello da Cultura Galega
http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=26748 [Consulta: 2022-05-13]
Artigo de Xesús Alonso Montero sobre o Cancioneiro da loita galega
Alonso Montero, Xesús: «O Cancioneiro da Loita Galega». La Voz de Galicia, (19 de abril de 2022).
Fonte: https://www.lavozdegalicia.es/noticia/cultura/2022/04/19/span-langglcancioneiro-da-loita-galegaspan/0003_202204H19P27993.htm [Consulta: 2022-05-16]
As letras de Florencio, páxina web dedicada a Florencio Delgado Gurriarán
Fonte: https://asletrasdeflorencio.gal/ [Consulta: 2022-01-03]
Concello de Vilamartín de Valdeorras
Saudade (Verba Galega nas Américas). México D.F., 1942-1953
Fonte: http://www.cirp.es/pub/docs/revrec/saudade.pdf [Consulta: 2022-01-03]
Historias de ida e volta: e exilio galego. Consello da Cultura Galega
Fonte: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega
http://consellodacultura.gal/especiais/historias-de-ida-e-volta/detalle.php?e=7099&c=10307 [Consulta: 2022-01-04]
Artigo de Pilar Ponte, para o seu web aprofa.com, con distintos recursos sobre Florencio Delgado Gurriarán
Ponte, Pilar: «Florencio Delgado en 12 ligazóns e 2 vídeos», http://aprofa.gal/2021/07/04/florencio-delgado-en-12-ligazons-e-2-videos/. (Publicación: 4 de xullo de 2021)
Fonte: http://aprofa.gal/2021/07/04/florencio-delgado-en-12-ligazons-e-2-videos/ [Consulta: 2022-01-03]
Artigo de Marcos Pérez Pena no xornal dixital praza.gal sobre Delgado Gurriarán
Pérez Pena, Marcos: «Florencio Delgado Gurriarán, homenaxeado nun Día das Letras que recoñecerá o labor da intelectualidade galega no exilio» en praza.gal, (2 de xullo de 2021). Accesible en: https://praza.gal/cultura/florencio-delgado-gurriaran-homenaxeado-nun-dia-das-letras-que-reconecera-o-labor-da-intelectualidade-galega-no-exilio [Consulta: 2022-01-03]
Fonte: https://praza.gal/cultura/florencio-delgado-gurriaran-homenaxeado-nun-dia-das-letras-que-reconecera-o-labor-da-intelectualidade-galega-no-exilio [Consulta: 2022-03-01]
Florencio Delgado Gurriarán na páxina web da Real Academia Galega
Fonte: https://academia.gal/-/as-letras-galegas-2022-homenaxear-c3-a1n-a-florencio-delgado-gurriar-c3-a1n [Consulta: 2022-01-04]
Entrada biobibliográfica de Florencio Delgado Gurriarán na Galipedia
Fonte: https://gl.wikipedia.org/wiki/Florencio_Delgado [Consulta: 2022-01-03]
«Florencio Delgado Gurriarán, o poeta de Valdeorras» en www.acalexandreboveda.gal, (27 de agosto de 2018)
Fonte: https://www.acalexandreboveda.gal/florencio-delgado-gurriaran/ [Consulta: 2022-01-03]
Artigo de Xabier Iglesias sobre o poemario Bebedeira de Florencio Delgado Gurriarán, publicado no blog Os libros de Ánxel Casal. 22 de agosto de 2015
Fonte: Iglesias, Xabier: «Bebedeira», Os libros de Ánxel Casal, (22 de agosto de 2015)
http://oslibrosdeanxelcasal.blogspot.com/2015/08/bebedeira.html [Consulta: 2022-01-03]
Entrevista a Florencio Delgado Gurriaran realizada en la ciudad de Guadalajara por Dolores Pla, para o Proyecto de historia oral. Refugiados españoles en México. 1979
Fonte: Proyecto de historia oral. Refugiados españoles en México.Instituto Nacional de Antropología e Historia de México >br>https://mediateca.inah.gob.mx/repositorio/islandora/object/entrevista%3A884 [Consulta: 2022-01-03]
Ramón Nicolás recolle no seu blog Caderno da crítica unha carta manuscrita de Delgado Gurriarán enviada a Fernández del Riego
Nicolás, Ramón: «Manuscrito: Florencio Delgado Gurriarán», Caderno da crítica, (20 de abril de 2015). Accesible en: https://cadernodacritica.wordpress.com/2015/04/20/manuscrito-florencio-delgado-gurriaran/ [Consulta: 2022-01-03]
Fonte: https://cadernodacritica.wordpress.com/2015/04/20/manuscrito-florencio-delgado-gurriaran/ [Consulta: 2022-01-03]
Epístolas de
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1955
Florencio Delgado Gurriarán
Camarena, 160. Dpto. 4º
Guadalajara, Jalisco
Guadalajara, 11 de xuño de 1955
Sr. Don Valentín Paz-Andrade
Bogotá, Colombia
Benquerido amigo:
Recibín a túa do quince do derradeiro, a que chegou a casa no intre en que eu andaba de viaxe.
Xa soupen da túa entrevista coa miña irmá Rocío. Por certo que xa recibín as roupas que me remesaron polo meio que ti lles indicaches e coa intervención da túa dona a quen che prego lle transmitas o meu agradecimento. Xa sabes fico ás vosas ordes.
Coas roupas chegou un libro de poemas, que atopo moi bo, de Celso Emilio Ferreiro. Penso escreberlle.
Agardo o teu poema a Castelao. Fai como dous meses me devolveu Correos a carta que che enviei a México a primeiros do Nadal do ano pasado e na que ía o Cimiterio Mariño. Enviareicho a Vigo.
Gracias polo teu ofrecimento. Se na túa viaxe de retorno ao lar pasas polos Estados Unidos encarrégoche merques un producto farmaceutico chamado Bellacrisina (novo alcaloide da beladona) que lle recetaron á miña irmán María e que non atoparon en Hespaña nin tampouco puiden acadar eiquí. Fas o favor de enviarllo á miña familia, quen alí o pagará.
Moitas lembranzas de Mares e Esturau. Cordiales saúdos da miña dona e cativos –hoxe cinco- e unha forte aperta do teu amigo
Florencio
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1955
Guadalaxara. Xal. 11 Nadal 1955
Sr. Don Valentín Paz-Andrade
Progreso 29-5º izq.
Vigo
Benquerido amigo:
Coido lembrar que o enderezo de Progreso 29, que é o que teño do amigo Del Riego, é o do voso bufete e por eso encamiño a el esta coa esperanza de que chegue a ti.
Recebín a túa de Bogotá, a que contestei; supoñendo chegase a tempo a miña resposta xa que non me devolveron a carta, en troques, a que che escrebera a México, na túa viaxe de fai un ano, devolvéronma. Tamén recebín o teu belo poema a Castelao, confirmándoche o xuizo que me mereceu cando ti mo liches.
Xa vin a nota que me adicas en Valdeorras –supoño será túa-; gracias por ela, inda que agora son xa cinco os paxariños e Guadalajara, e non Monterrey, é a segunda cibdade da República. Supoño que tamén será túa a nota que acompaña a interesantísima foto de Noriega e Valcarce, folgoume esa lembranza do noso poeta e a ver cando publicades unha escolma dos seus poemas.
Pra outra enviareiche a tradución de O Cimiterio Mariño de Valery.
¿Voltarás por esta algún día? Moito o quixera para poder falar longo da Terra.
Dementre non deixes de escreberme, carta longa, pois teño fame de saber de vosoutros, de Valdeorras e de Galicia.
Un garimoso saúdo á túa dona e fillo de todos nos e unha forte aperta para ti, con lembranzas de miña dona e rapaces
Florencio Delgado Gurriarán
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1959
Guadalaxara. Jal. 2 Nadal 1959
Sr. D. Valentín Paz Andrade
Vigo
Benquerido amigo:
Recibín a túa e máis tarde a visita do teu xentil e vizoso amigo Boullosa. É coma ti dis, falador e imaxinativo, mais tamén é moi simpático e fíxonos pasar unhas horas moi agradables. Tamén ten os seus pulos de «poeta». Tróuxome o teu libro, que lin e estou voltando ler pois é interesantísimo e prodúxome un forte impacto. É triste pensar en que na realidade non pasamos de ser a terra máis probe dun dos estados máis probes da Europa e tamén é abraiante o ver que ista oportunidade que apontas pra o seu porvir –a eleitrificación- poida ser desaproveitada. ¿Non é iste o intre de dirixirse á emigrazón para que financie a industralización de Galiza? Pois eu coido que ten potencialidade económica de abondo para elo. Mais sigamos co teu libro: é valente, documentado e dun forte contido galeguista. Si a realidade é cativa non por iso imos de pechar os ollos diante dela; polo contrario, compre abrilos ben, para combatila. De acordo coa túa interpretación do problema da lingua: o galego ten sesgo de lingua universal e de acordo con iso debemos prantexar as labouras para a súa limpeza, desenrolo e insino. Teño feito moitas notas do teu libro para que as aproveiten nas emisións semanaes da Radio do Padroado.
Folgame moito o que che teña gustado Vieiros. Verdadeiramente «botámola casa pola fiestra». Agora imos ver si seguimos co noso esforzo adiante, e non recuamos, pois xa sabes que unha empresa desta categoría ten moitas dificultades de traballo, económicos etc.
Gracias pola túa oferta e pola lista de enderezos que me mandache. Agardo nos envíes algún traballo para o segundo ou terceiro nº.
Lembranzas aos teus e que teñas boa viaxe a São Paulo. A ver si escribes dende alí.
Unha forte aperta
Florencio Delgado Gurriarán
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1960
Guadalaxara. Jal. 29 Nadal 1960
Sr. Don Valentín Paz-Andrade
Compostela 6
Vigo
Benquerido amigo:
Non quero deixar pasar ista data sin que recibades os nosos meirantes desexos d’un benditoso ano 1961 para ti e os teus.
A ver cando voltas por eiquí xa que a miña viaxe a ese ainda está un pouco serodia.
Unha forte aperta
Florencio Delgado Gurriarán
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1961
Guadalaxara. Jal. 25 Nadal 1961
Sr. Don Valentín Paz-Andrade
Compostela 6
Vigo
Benquerido amigo:
O teu libro Galicia como tarea impresionoume moito e arestora é un dos meus libros de cabeceira; tamén gardo un artigo teu encol do galego que escribiche dispois dunha viaxe ao Brasil e que suscribo enteiramente.
Que teñades un benturoso e arrequeceleiro ano de 1962.
Moitas apertas
Florencio Delgado Gurriarán
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1966
Guadalaxara, 12 Setembro 1966
Benquerido amigo:
Folgoume moito o ler o artigo de Rosa Arcimegas que che envío con esta, xa que gaba (como é xusto) as túas dotes de conferenciante e o teu labor a prol da nosa Terra e da súa cultura. Mándocho por se ti non o coñeces.
Seguimos polas terras da Nova Galicia, aturando as saudades que me teñen comesto. Co meu traballo de sempre e viaxando polo noroeste da República Mexicana. De vez en cando sópranme as musas e fago algún cativo poema. Fixen unha tradución do «Bateau Ivre» de Rimbaud. Sigo facendo algúns «apuntes» poéticos das miñas viaxes.
No nº 9 de Grial apareceu unha tradución do «Cimiterio Mariño», feito por Lorenzana. Apuntábase que era a a primeira feita en galego. Mais eu (que fixen outra pubricada en Bos Aires o 52) escribinlles para desfacelo erro. No nº 12 acusaron recibo da miña aclaración e prometeu pubricar a miña perífrasis.
¿Que hai de novo no pequeño mundo das nosas letras? ¿Cando ves por eiquí novamente? ¡Ogallá sexa axiña!
Moitos saúdos da miña xente para todos vosoutros. Lembranzas do Ramón Esturau a quen coñeciches nista. Unha forte aperta do teu amigo
Florencio Delgado Gurriarán
Francisco Mores (o da «Casa del Arte») vive agora no Carballiño, Mosquera 34.
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1967
Guadalaxara, Nova Galiza, Nadal do 1967
Imaxes «Da Terra Asolagada»
Espellos de auga nos vales,
Ondas de arume nos tesos:
Ni-o madrigal das cerdeiras,
Nin a dôr dos castiñeiros,
Nin druídicos carballos,
Nin apolíneos loureiros,
Nin searos verdecentes,
Nin dionisiacos bacelos…
A mitade asolagada
E a mitade con piñeiros…
¡na Galiza de arastora
xa non caben os galegos!
……..
Onte, as augas brincadeiras
Dos rigueiriños brasiegos,
Bailaban a muiñeira
Pr’á lediza dos penedos.
Hoxe, danzou a go-go
En turreiros de cemento
E van por irtos aramios,
A darlle forza aos alleos.
Ledo Nadal e Benditoso Aninovo.
Deséxavos, en nome da miña familia e propio
Florencio Delgado Gurriarán
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1976
Guadalaxara, Nova Galiza, Nadal 1976
Moitas venturanzas pra ti e os teus nestas festas e decote.
Apertas
Florencio
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1977
Guadalajara, 20 abril 1977
Sr. Don Valentín Paz-Andrade
Policarpo Sanz, 22
Vigo
Benquerido amigo:
Soupen da boa acollida que lle diche ao meu sobriño Florencio e á súa filla Tereixa, que anda a procura dun traballo en Vigo, e douche as gracias.
Polos meus parentes e por carta que che escribín dende Madrid, supóñote enterado do infarto que tiven, naquela cidade, pouco antes da data de volta a México, e que nos obrigóu a retrasar a viaxe. Agora estou moi recuperado. O doutor que me atende fíxome a proba de Bruce por fatiga muscular e respondín moi ben a ela. Di o médico: «Todo ello garantiza un perfecto estado de la función ventricular izquierda y mejora pronóstico que será dirigido a aumentar eficiencia miocárdica». Por outra parte, o doctor que me atendéu en Madrid e máis un terceiro que me viu ao chegar a México, coincidiron na boa recuperación que tiven. Queira Deus que siga a cousa ben.
Seguín, namentras estiven en Madrid e polos xornais, o labor da comisión dos nove, na que tan ben representas a Galiza. Esquí tamén veñen moitas noticias da política española, na prensa da capital e na local, pero fai tempo que non aparece nada relacionado coas vosas xestións. Leo tamén a revista Cambio 16, edición internacional, mais tampouco comenta nada nos derradeiros números. ¿Cómo vai a cousa? ¿Qué posibilidades hai para a nosa causa? Teño moitísimas arelas de coñecer o que pasa e, abusando da nosa amistade, quixera me informaras de todo aquello que non sexa segredo, pois sei que hai cousas que non compre pubricar. Por outra parte, se podo ser útil para algo, conta conmigo.
Qué todo vaia con ben pra Galiza e a democracia «civilizada». Dádesme envexa os que vivides arastora na Terra, pois podedes facer moito por ela.
Garimosas apertas da miña dona e miñas, pra ti, Pilar e o voso fillo. ¡Que a xeira do quince de xuño sexa proveitosa!
Florencio
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1980
Guadalaxara, Nova Galiza, 10 de maio do 1980
Benquerido amigo Valentín:
Recibín a túa do vinteún de abril e fólgome moito coas novas que me das da túa futura viaxe a Valdeorras. Gracias de antemao pola intervención que vas a ter na homenaxe que, en parte, vai a ser adicada a min. Supoño que nas lápidas porán «rúas» e non «calles», pois coido que ao noso bon amigo Gayoso, ao que desexo lle deas unha forte aperta no meu nome, non lle pasará inadvertido ese detalle. Xa me contarás. Sigo a libar paseniño (coma compre facer coa poesía) no teu fermoso libro.
Aceito con gosto a túa encomenda de dados para o teu futuro libro Castelao na luz e na sombra e nesta mesma carta adxunto algúns que desexo che sexan proveitosos. Dende logo o Soto é o que máis coñece das xeiras de Castelao pola América do Norte e por Cuba, xa que el foi o seu compañeiro nelas. Mais Soto tamén anda a facer un libro (millor dito, xa o ten feito segundo di el) sobre Castelao, no que sostén a tese de que o noso heroi era marxista ou, polo menos socialista, e non sei ata que ponto estará disposto a proporcionar os moitos dados que sen dúbida ten. Por se lle queres escreber o seu enderezo é: Marsella, 76, México, 6, D.F. O de Roxelio é Torquemada 118, Imprenta, Méx-8, D.F. Ehí, na Terra, podes ver ao meu amigo e compadre Francisco Mares, ao que penso que ti tamén coñeces: vive no Carballiño, Mosquera 34 (comercio) ou Margarita Taboada 73, que é onde ten o seu domicilio. O Mares era, na emposta da viaxe de Castelao, un membro moi activo das Sociedades Hispanas Confederadas e pódeche dar novas e enderezos de xente que as complete. Confidencialmente: se che interesa fala coel, xa que, por terse formado nas Américas, non se desenvolve moi ben por carta.
A carta de Castelao que che trascrebo en parte, dirixiuma cando eu estaba en Francia nos fins da guerra; nela pregúntame por amigos comúns e fálame doutras cousas que non xulgo interesantes para os fins que persigues de escolma de dados da súa viaxe polas Américas.
Da vida e traballos de Castelao en Bos Aires supoño que terás elementos de abondo para o teu libro. Eu teño xornáis e revistas daqueles tempos e supoño que ti tamén os terás.
Castelao, Picallo, Ríos e Villanueva, digo, Villaverde, xunto con Ramón Cabanillas, fillo, xantaron na miña casa cando fixeron a viaxe a México na emposta da celebración das Cortes republicanas. Falamos de moitas cousas que non lembro e daquela presenteille ao escultor mexicano Ignacio Asúnsolo, autor do monumento a Obregón. Emporiso lémbrome ben de que Castelao tomaba con humor e dinidade a xenreira que lle manifestaba Pedro Longueira, xenreira que aparece patente nas notas que che adxunto. Agardo que che sirvan de algo e, se atopo algunha cousa máis que poida servirche para o teu libro prometo enviarcha.
Ando a facer unha escolma de todos os meus poemas de loita e sátira que me gostaría publicar e, aproveitando a viaxe que vai facer á Galicia o vrao vindoiro o amigo Ramón Esturau, vou a mandar por el todo ese material. E quixera que se puxera en contacto contigo e con algúns outros amigos, para ver se é posible e comenente publicalo.
¿Qué me podes contar do grupo «Realidade Galega» de que me falaron?
Saúdos cordiais da miña muller e meus para a túa dona e fillo.
Unha moi forte aperta para ti do teu sempre amigo
Florencio
Inclúe anexos: documentación sobre Castelao
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1981
Guadalaxara. Xal., 28 Xaneiro 1981
Sr. Don Valentín Paz-Andrade
Policarpo Sanz, 22
Vigo
Benquerido amigo Valentín:
Supoño terás recibido a miña carta co enderezo do noso amigo Rañó. Mándoche agora o definitivo, pois xa está na súa casa en: Molino de las Flores, 20 –Bosques de Echegaray- Estado de México-México. O seu teléfono é 560-51-81.
Os nosos amigos do Instituto de Estudos Valdeorreses enviáronme eiquí os «currículums» das persoas que forman a terna presentada polos socios de número para a eleizón do novo Membro de Mérito e, na imposibilidade de reunirme contigo e máis con Lauro Olmo para darlle cumprimento á obriga que nos encomenda o artigo 10 dos Estatutos do Instituto, tómome a liberdade de encarregarche votes no meu nome. Penso, sen descoñecer os méritos dos outros dous propostos, que, polo seu labor a prol da historia de Valdeorras, o máis idóneo para ser eleito é don Augusto Quintana Prieto. Emporiso, se ti e máis Lauro Olmo estades de acordo en elexir ao doutor Pérez Lista ou a Casares, adírome ao mesmo para non adiar a eleizón pois teño confianza no voso criterio.
Agardo teña poder de abondo esta credencial de eleitor.
Agardo as túas novas e agardo tamén os dados que che pedín na miña carta do 12 de decembro e que me compren para facer o traballo que me encarregaron para o Cuaderno do Instituto.
Cordiais saúdos da miña xente para a túa e unha forte aperta para ti de
Florencio
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1981
Guadalajara, Jalisco, 2 de xuño de 1981
Benquerido amigo Valentín:
Inda que chegaron cando xa tiña enviado o meu traballo ao Instituto de Estudos Valdeorreses, gracias polos datos encol da túa odisea dos anos da guerra e das túas actividades políticas e galeguistas, pois permítenme coñecer a fondo as túas xeiras de perseguido e o teu espléndido labor a prol da Terra. Emporiso penso que, aínda que sen precisar datas, puiden recoller no meu traballo, de unha maneira polo menos decorosa, os trafegos da túa vida de Valdeorrés adoptivo e galego universal, que queira Deus se prolongue moito para ben da Terra e dos teus amigos, pois aínda hai moito que facer e compre traballar deica o fin e máis agora en que están á porta unhas eleizóns que ben levadas poden mitigar o desalento que a todos nos causou o apoucado espíritu que Galiza demostrou no Referendo.
Polo que me dís, os epígonos do vello Partido Galeguista non dan moito a talla que compre ter nesta emposta da máxima importancia para o pervir de Galiza e da Democracia. Esta túa opinión ven a confirmar a que lle ouvín a Roxelio Rodríguez de Bretaña cando voltou da súa viaxe á Terra fai un ano ¡Qué dor! Mais compre non perder os ánimos e ver que é o que se pode facer e máis en qué podemos axudar os que pola nosa sorte mala vivimos lonxe de Galiza co pensamento posto sempre nela e sentindo decote as súas moitas penas e as súas poucas ledicias. Quixera unha resposta túa, a que queira Deus me traia un pouco de razonabel optimismo.
Sei das xestións que fai o noso bon amigo Gayoso, as que de corazón lle agradezo, inda que non me extrañaría o que non deran resultado, xa que penso que a Diputación de Ourense andará arastora moi ocupada coa revolta política de hoxe en día e non terá tempo nin cartos para un asunto tan secundario coma é o da miña viaxe. De toda-las maneiras gracias polo que facedes por min.
Roxelio Rodríguez de Bretaña falóu fai uns días conmigo. Está tamén moi preocupado pola pouca efectividade do Partido Galeguista. Díxome que aínda non recibira a túa carta.
O Lois Soto tenciona ir a esa a fins deste mes. A ver se tes a sorte de que che dea os datos que lle pediches; mais penso que terás que prescindir deles, e perdón se son mal pensado. De todo-los xeitos penso que lle darás bon acabamento ao libro de Castelao que arelo coñecer.
Ogallá nos vexamos este ano. Dementre cordiais saúdos para ti e a túa dona, da miña muller e meus. Unha forte aperta
Florencio
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1981
Madrid, 1 Nadal 1981
Benquerido amigo Valentín:
En Madrid, derradeira etapa desta nosa viaxe que tanto arrequentou as nosas máis gratas vivencias, quero darche as gracias pola tan grande pola tan grande parte que ti tiveche nilas e, de parte da miña muller e da miña desexar-vos a ti e aos teus boandanza e saúde para o ano 1982 e para sempre.
Cordiais apertas da miña dona e miñas para Celdita e para ti.
Florencio Celia
De Sargadelos enviaron-che copia dos meus poemas de O soño do Guieiro, de sátira e loita, e a petición dunhas cuartelas de prólogo. Uno-me a esta e rógoche a túa opinión encol da calidade e oportunidade dos mesmos e da súa publicación. Decidinme a da-los á lus, a pesar de que cicáis conviñera o esquecer as cousas da guerra, o feito de que os da España moura seguen lembrando-a e arelando a volta da tiranía.
Novamente unha aperta
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1982
Guadalajara. Jal. 21 outubro 1982
Benquerido amigo:
Hoxe deille fin á leitura do interesantísimo libro Castelao na Luz e na Sombra que tiveche a xentileza de enviarme pola simpática familia Vaqueiro.
Li-no de vagar, como compre cando un libro é bon, para millor saborealo. Deulle forza ás miñas sempre vivas lembranzas da loita galeguista; entre elas a de ter acompañado a Castelao de Monforte ao Barco, xunto con outros bos amigos valdeorreses, cando ía no exprés de Castela camiño do desterro; tamén a convivencia con el en Barcelona nos primeiros meses do 1938. Agora ando a ler de novo Sempre en Galiza (meu meirande tesouro na miña cativa biblioteca pois ten una garimosa dedicatoria do autor), libro que cos naturais axustes aos tempos de arestora, segue vixente como vixente é tamén a túa Marginación de Galicia; tamén repaso a miña colección de A Nosa Terra (1921-1930 e os nos publicados en Buenos Aires), xa que eu tamén vivo sempre en Galiza.
O teu libro é moi bon, moi ameno e moi ben documentado. E a súa publicación é moi conveniente para rescatar a Castelao dos que, coma o noso amigo Soto (q.e.p.d.) queren facelo marxista, ¡Vaiche boa!, cando el, que refugaba a colmea e o formigueiro, dixo con toda craridade no «Adro» de Sempre en Galiza: «sendo galego non debo ser máis que galeguista».
Gracias, moitas gracias polo teu libro e que sigas tendo azos para escreber moitos máis.
Sigo con ansiedade a marcha da política española e galega. Que a xeira electoral do 28 sexa de proveito para a nosa Terra e para a democracia. Xa me contarás.
Aquí segue a crise financiera; mais o país coida seguir adiante pois os recursos que ten son moitos, coma ti ben sabes. Pero esto dificulta posibeis viaxes á terra porque non deixan sacar cartos.
Fortes apertas da miña dona e miños para ti e os teus
Florencio
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1982
Guadalaxara, decembro 1982
Benqueridos amigos:
Perto dun novo Nadal e dun novo ano, queremos mandar-vos os nosos desexos de Boandanza e Saúde para esas festas e sempre.
Confirmo a boísima impresión que me produciu Castelao na luz e na sombra. Agora arelo recrearme coa lectura de A galeguidade na obra de Guimarães Rosa, a ver cando cumpro ese desexo.
Que o 1983 vos sexa óptimo: a vos, a Galiza e a España e que Deus vos aforre a crise que arastora temos na Nova España.
Cordiais apertas
Florencio
A miña dona anda por México, capital
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1983
Guadalaxara,18 decembro 1983
Benquerido Valentín e Cilda:
¡Tabachín, verde e vermello,
de vernal e versátil bicromía;
vaga vermella encol da vaga verde;
verdivermella beleza fuxidía!
Co esta estampa primaveral da Nova Galiza enviamos-vos Celia e máis eu, os nosos millores desexos dunha leda Noiteboa e de saúde e felicidade pra o ano que ven e pra sempre.
Garimosas apertas de Celia e
Florencio
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1985
Guadalajara, decembro do 1985
Benquerido amigos Pilar e Valentín:
Boandanza e saúde no Nadal, no Ano que está a chegar e sempre, desexamos Celia e
Florencio
Apertas
Carta de Delgado Gurriarán a Paz Andrade. 1986
[decembro 1986?]
Benquerido amigos Valentín e Pilar:
Que non pasen estas festas sin que recibades os nosos desexos de felicidade nelas, no ano que está a chegar e sempre.
Cordiais abrazos de
Celia e Florencio
Videos
Vídeo sobre Florencio Delgado Gurriarán, Letras Galegas de 2022
Fonte: https://www.youtube.com/watch?v=59oG1mTWLvI [Consulta: 2022-01-03}
Anxo Baranga
Versión rock do «Romanzo da terra doente», de Xermán Son
Fonte: https://www.youtube.com/watch?v=9aqRJLD22pk [Consulta: 2022-01-03]
«O cantar dos topónimos», en versión de Anxo Rei dentro do disco Fronteira de cigoñas. 2002
Fonte: https://www.youtube.com/watch?v=Dsv23lIDpU0 [Consulta: 2022-01-03]
Publicacións periódicas
Alborada (1925-) .
Órgano de la Sociedad Agraria y Cultural Hijos del Partido de Corcubión
Órgano de la Asociación Benéfica Cultural del Partido de Corcubión
N.º 66-74: Revista cultural e informativa de la Asociación Benéfica Cultural del Partido de Corcubión
N.º 118-161: Órgano y propiedad de la Asociación Benéfica Cultural del Partido de Corcubión
N.º 172: Publicación de la Asociación Benéfica, Cultural del Partido de Corcubión
A partir do n.º 185: Revista de la Asociación Benéfica Cultural del Partido de Corcubión
Lar (1934-) .
Revista mensual de la Asociación Gallega de Beneficencia y Mutualidad
Revista del Hospital Gallego
Saudade (1942-) .
Verba Galega nas Américas
Vieiros (1959-1968) .
Revista do Padroado da Cultura Galega de México
Compostela (1967-1967) .
Revista de Galicia
Artigos Florencio Delgado Gurriarán
DELGADO GURRIARáN, F. (4/1944) Louvanza do viño de Ourense. A Valdeorras, terra nai da fror dos nosos viños. Acción Gallega. 2ª (1), 3.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
DELGADO GURRIARáN, F. (9/1980) Valdeorras: De Ribeira do Sil á Serra do Eixo. Nosa Terra, A. (125), 8.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Fundación A Nosa Terra;
Libros do ccg sobre Florencio Delgado Gurriarán
Cancioneiro da loita galega.
2022 | Florencio Delgado Gurriarán, Edición.