- Álbum Nós
- Álbum de Galicia
- Documentación
- Ligazóns
- Videos
- Audios
- Epístolas
- Artigos
- Periódicas
- Publicacións CCG
Ricardo Carballo Calero
Ferrol, 3/ 10/1910 - Santiago de Compostela, 30/10/1990Autoría: Adrián Estévez Iglesias
Historiador da literatura galega, profesor, crítico literario, lingüista e escritor.
Antes da guerra civil foi membro do Seminario de Estudos Galegos e do Partido Galeguista, e en 1972 converteuse no primeiro catedrático de Lingua e Literatura Galegas da Universidade de Santiago de Compostela.
En 1926 trasladouse a Compostela, onde iniciou os estudos de Dereito, licenciándose cinco anos máis tarde. Ao rematar a carreira, en 1931, opositou para ser profesor auxiliar de Dereito penal e procesual, mais non acadou a praza. Dous anos despois aprobou as oposicións a funcionario municipal no concello de Ferrol, e tamén en 1933 casou con María Ignacia Ramos, licenciada en Historia e compañeira de estudos universitarios.
En 1927 ingresou no Seminario de Estudos Galegos onde acabou formando parte das seccións de Historia da Literatura e de Ciencias Sociais, Xurídicas e Económicas. Tamén participou no activismo estudantil da man da Federación Universitaria Escolar, e participou na creación do Partido Galeguista en 1931. Colaborou na redacción dun dos anteproxectos do Estatuto de Autonomía de Galicia canda Lois Tobío, Valentín Paz Andrade, Alexandre Bóveda e Vicente Risco. Ocupou o cargo de presidente do partido en Ferrol, e en abril de 1936 foi elixido compromisario pola provincia da Coruña na candidatura da Fronte Popular para a elección do presidente da República.
En 1928 iniciou as colaboracións coa revista Nós, que se prolongarán ao longo de sete anos. Publicou nesta revista un total de vinte e seis textos, que se poden clasificar en catro tipos: once poemas («Deus» no nº 49, «Mañá de outono» no nº 55, poema sen título no nº 61, «Cançón das lavandeiras» no nº 76, anunciado como adianto do seu libro Vieiros, «Santa Cecilia da soidade» no nº 96, «Ó vir a primadeira» no nº 100, «Semellas ser somente» no nº 106, «Naces na primadeira» no nº 115, «Codio» no nº 118, «Ti apareciches» no nº 123, como adianto do poemario O silenzo axionllado, e «Choiva» no nº 137-138); nove recensións de libros (O vento segrel de Augusto Casas no nº 101, Poemas en catro tempos de Blanco Amor no nº 102, Contos do camiño e da rúa de Otero Pedrayo no nº 106, Sonetos escogidos de Antero de Quental no nº 111, Mar Coalhado de Branquinho da Fonseca e Ensayo histórico sobre la cultura gallega de Otero Pedrayo no nº 118, Codeseira de Crecente Vega no nº 122, Poesías de Gil Vicente editadas por Dámaso Alonso no nº 126-127 e Bebedeira de Florencio Delgado Gurriarán no nº 128-129); catro artigos de crítica literaria (sobre o poema «Cossante» de Diego Furtado de Mendoza no nº 101, «Robert Burns e o diaño» no nº 105, «Grorias e perigos da poesía de Bouza Brey» no nº 130 e «Rosalía, Curros e Juan Ramón» no nº 136); e tres artigos sobre literatura e cultura galega (o texto «Ollada encol da poesía lírica galega contemporánea», discurso lido no Ciclo de Cultura Galega organizado polo alumnado da facultade de Filosofía e Letras no comezo do curso 1930-31, no nº 87, «Balance inventario da nosa literatura» no nº 108 e «A xeneración de Risco» no nº 131-132).
Amais de na revista Nós colaborou en publicacións como A Nosa Terra, Guión, Galiza, Resol, Universitarios ou Papel de Color. En 1928 publicou Trinitarias, poemario en lingua castelá. En 1931 Ánxel Casal editoulle Vieiros, o seu primeiro poemario en galego, ao que seguiron La soledad confusa (1932, en castelán) e O silenzo axionllado (1934). En 1935 escribiu a peza de teatro O fillo, que recibiu en 1947 o Premio de teatro Castelao en Bos Aires, se ben non foi publicada ata 1982.
Mentres traballaba en Ferrol estudou por libre na Universidade de Santiago de Compostela a carreira de Filosofía e Letras, rematando en 1936. Opositou para ser profesor de instituto de Lingua e Literatura Española e estaba en Madrid onde o sorprendeu o alzamento nacional. Participou na defensa de Madrid como miliciano (realizara o servizo militar no cuartel do Hórreo en Santiago de Compostela, no corpo de artillaría) no batallón Félix Bárzana da FETE-UGT, sindicato no que militaba. No batallón coincidiu con Raimundo García Domínguez, Borobó. Foi ascendido a tenente despois de formarse en Paterna. Detido na fronte de Andalucía ao remate guerra e condenado en consello de guerra a doce anos de prisión, sería encarcerado no antigo convento de Santa Úrsula de Xaén. O tempo na cadea deixou pegada en varias das súas obras, como a novela Scórpio, as pezas teatrais A sombra de Orfeo e Os xefes, ou o poema «Fugíamos da nossa vida».
Tras ser liberado de forma provisional en 1941 regresou a Ferrol. Ao estar inhabilitado para traballar na función pública, durante varios anos a familia subsistiu grazas ao traballo da súa muller. En 1950 vai vivir a Lugo logo de que Antonio Fernández López o contrate para o colexio Fingoi. Encárgase de coordinar o proxecto pedagóxico, se ben nominalmente non pode ocupar o cargo de director. Polo centro pasaron outros persoeiros como Méndez Ferrín, Arcadio López Casanova ou Bernardino Graña. Amais, alí leváronse a cabo tarefas de investigación en estudos literarios, que deron pé a varias publicacións.
Recuperou o contacto cos galeguistas e seguiu escribindo. Comezou a preparar a súa tese de doutoramento que defenderá en Madrid en 1955 co título «Aportaciones a la literatura gallega contemporánea». Por encargo da editorial Galaxia traballa na súa obra posiblemente máis recoñecida, a Historia da literatura contemporánea, que ve a primeira edición en 1963. En 1958 ingresou como membro numerario na Real Academia Galega co discurso Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía, respondido por Otero Pedrayo. A súa tarefa como lingüista dá pé á publicación en 1966 da Gramática elemental del gallego común (Galaxia), e é o principal redactor das Normas ortográficas e morfolóxicas que a Real Academia Galega publica en 1970.
En 1950 gañou o premio de novela convocado por Bibliófilos Gallegos coa obra Xente da barreira, publicada en 1951. En 1950 publica o poemario Anxo de terra, na colección pontevedresa Benito Soto e en 1952 edita na colección Xistral Poemas pendurados dun cabelo. As tres obras foran escritas en anos anteriores. Como autor quixo ser encadrado dentro da Xeración Nós, pois sentíase moi identificado cos compañeiros do Seminario de Estudos Galegos. Carballo Calero empregou o pseudónimo de Martinho Dumbria en varias recensións para a revista Grial. O nome está tomado do protagonista da novela de Otero Pedrayo Devalar, publicada en 1935 por Nós.
En 1963 recibiu a cancelación de antecedentes penais. Autorizado a exercer o ensino público, en 1965 incorporouuse á Universidade de Santiago de Compostela como profesor de Lingua e Literatura Galegas, contratado por Abelardo Moralejo, decano da facultade de Filosofía e Letras, para a sección de Filoloxía Románica. Ao tempo, entra como profesor de Lingua e Literatura Española no instituto Rosalía de Castro. En 1972 oposita para catedrático de Lingua e Literatura Galegas, e acada a praza.
Tras a chegada da Xunta preautonómica formou parte da comisión que establecía as normas lingüísticas para o uso administrativo. Nela comezou a diverxencia respecto da dita norma e a súa aposta polo reintegracionismo lingüístico. Logo de xubilarse en 1980 revisou e reeditou a súa obra literaria, e publicou novas obras como a novela Scórpio (1987). Nos últimos anos recibiu diversas homenaxes até o seu falecemento o 25 de marzo de 1990.
En 1926 trasladouse a Compostela, onde iniciou os estudos de Dereito, licenciándose cinco anos máis tarde. Ao rematar a carreira, en 1931, opositou para ser profesor auxiliar de Dereito penal e procesual, mais non acadou a praza. Dous anos despois aprobou as oposicións a funcionario municipal no concello de Ferrol, e tamén en 1933 casou con María Ignacia Ramos, licenciada en Historia e compañeira de estudos universitarios.
En 1927 ingresou no Seminario de Estudos Galegos onde acabou formando parte das seccións de Historia da Literatura e de Ciencias Sociais, Xurídicas e Económicas. Tamén participou no activismo estudantil da man da Federación Universitaria Escolar, e participou na creación do Partido Galeguista en 1931. Colaborou na redacción dun dos anteproxectos do Estatuto de Autonomía de Galicia canda Lois Tobío, Valentín Paz Andrade, Alexandre Bóveda e Vicente Risco. Ocupou o cargo de presidente do partido en Ferrol, e en abril de 1936 foi elixido compromisario pola provincia da Coruña na candidatura da Fronte Popular para a elección do presidente da República.
En 1928 iniciou as colaboracións coa revista Nós, que se prolongarán ao longo de sete anos. Publicou nesta revista un total de vinte e seis textos, que se poden clasificar en catro tipos: once poemas («Deus» no nº 49, «Mañá de outono» no nº 55, poema sen título no nº 61, «Cançón das lavandeiras» no nº 76, anunciado como adianto do seu libro Vieiros, «Santa Cecilia da soidade» no nº 96, «Ó vir a primadeira» no nº 100, «Semellas ser somente» no nº 106, «Naces na primadeira» no nº 115, «Codio» no nº 118, «Ti apareciches» no nº 123, como adianto do poemario O silenzo axionllado, e «Choiva» no nº 137-138); nove recensións de libros (O vento segrel de Augusto Casas no nº 101, Poemas en catro tempos de Blanco Amor no nº 102, Contos do camiño e da rúa de Otero Pedrayo no nº 106, Sonetos escogidos de Antero de Quental no nº 111, Mar Coalhado de Branquinho da Fonseca e Ensayo histórico sobre la cultura gallega de Otero Pedrayo no nº 118, Codeseira de Crecente Vega no nº 122, Poesías de Gil Vicente editadas por Dámaso Alonso no nº 126-127 e Bebedeira de Florencio Delgado Gurriarán no nº 128-129); catro artigos de crítica literaria (sobre o poema «Cossante» de Diego Furtado de Mendoza no nº 101, «Robert Burns e o diaño» no nº 105, «Grorias e perigos da poesía de Bouza Brey» no nº 130 e «Rosalía, Curros e Juan Ramón» no nº 136); e tres artigos sobre literatura e cultura galega (o texto «Ollada encol da poesía lírica galega contemporánea», discurso lido no Ciclo de Cultura Galega organizado polo alumnado da facultade de Filosofía e Letras no comezo do curso 1930-31, no nº 87, «Balance inventario da nosa literatura» no nº 108 e «A xeneración de Risco» no nº 131-132).
Amais de na revista Nós colaborou en publicacións como A Nosa Terra, Guión, Galiza, Resol, Universitarios ou Papel de Color. En 1928 publicou Trinitarias, poemario en lingua castelá. En 1931 Ánxel Casal editoulle Vieiros, o seu primeiro poemario en galego, ao que seguiron La soledad confusa (1932, en castelán) e O silenzo axionllado (1934). En 1935 escribiu a peza de teatro O fillo, que recibiu en 1947 o Premio de teatro Castelao en Bos Aires, se ben non foi publicada ata 1982.
Mentres traballaba en Ferrol estudou por libre na Universidade de Santiago de Compostela a carreira de Filosofía e Letras, rematando en 1936. Opositou para ser profesor de instituto de Lingua e Literatura Española e estaba en Madrid onde o sorprendeu o alzamento nacional. Participou na defensa de Madrid como miliciano (realizara o servizo militar no cuartel do Hórreo en Santiago de Compostela, no corpo de artillaría) no batallón Félix Bárzana da FETE-UGT, sindicato no que militaba. No batallón coincidiu con Raimundo García Domínguez, Borobó. Foi ascendido a tenente despois de formarse en Paterna. Detido na fronte de Andalucía ao remate guerra e condenado en consello de guerra a doce anos de prisión, sería encarcerado no antigo convento de Santa Úrsula de Xaén. O tempo na cadea deixou pegada en varias das súas obras, como a novela Scórpio, as pezas teatrais A sombra de Orfeo e Os xefes, ou o poema «Fugíamos da nossa vida».
Tras ser liberado de forma provisional en 1941 regresou a Ferrol. Ao estar inhabilitado para traballar na función pública, durante varios anos a familia subsistiu grazas ao traballo da súa muller. En 1950 vai vivir a Lugo logo de que Antonio Fernández López o contrate para o colexio Fingoi. Encárgase de coordinar o proxecto pedagóxico, se ben nominalmente non pode ocupar o cargo de director. Polo centro pasaron outros persoeiros como Méndez Ferrín, Arcadio López Casanova ou Bernardino Graña. Amais, alí leváronse a cabo tarefas de investigación en estudos literarios, que deron pé a varias publicacións.
Recuperou o contacto cos galeguistas e seguiu escribindo. Comezou a preparar a súa tese de doutoramento que defenderá en Madrid en 1955 co título «Aportaciones a la literatura gallega contemporánea». Por encargo da editorial Galaxia traballa na súa obra posiblemente máis recoñecida, a Historia da literatura contemporánea, que ve a primeira edición en 1963. En 1958 ingresou como membro numerario na Real Academia Galega co discurso Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía, respondido por Otero Pedrayo. A súa tarefa como lingüista dá pé á publicación en 1966 da Gramática elemental del gallego común (Galaxia), e é o principal redactor das Normas ortográficas e morfolóxicas que a Real Academia Galega publica en 1970.
En 1950 gañou o premio de novela convocado por Bibliófilos Gallegos coa obra Xente da barreira, publicada en 1951. En 1950 publica o poemario Anxo de terra, na colección pontevedresa Benito Soto e en 1952 edita na colección Xistral Poemas pendurados dun cabelo. As tres obras foran escritas en anos anteriores. Como autor quixo ser encadrado dentro da Xeración Nós, pois sentíase moi identificado cos compañeiros do Seminario de Estudos Galegos. Carballo Calero empregou o pseudónimo de Martinho Dumbria en varias recensións para a revista Grial. O nome está tomado do protagonista da novela de Otero Pedrayo Devalar, publicada en 1935 por Nós.
En 1963 recibiu a cancelación de antecedentes penais. Autorizado a exercer o ensino público, en 1965 incorporouuse á Universidade de Santiago de Compostela como profesor de Lingua e Literatura Galegas, contratado por Abelardo Moralejo, decano da facultade de Filosofía e Letras, para a sección de Filoloxía Románica. Ao tempo, entra como profesor de Lingua e Literatura Española no instituto Rosalía de Castro. En 1972 oposita para catedrático de Lingua e Literatura Galegas, e acada a praza.
Tras a chegada da Xunta preautonómica formou parte da comisión que establecía as normas lingüísticas para o uso administrativo. Nela comezou a diverxencia respecto da dita norma e a súa aposta polo reintegracionismo lingüístico. Logo de xubilarse en 1980 revisou e reeditou a súa obra literaria, e publicou novas obras como a novela Scórpio (1987). Nos últimos anos recibiu diversas homenaxes até o seu falecemento o 25 de marzo de 1990.
- Referencias
- OBRA
- Obra en galego
- Poesía
- Vieiros (1931)
- O silenzo axionllado (1934)
- Anxo de terra (1950)
- Poemas pendurados dun cabelo (1952)
- Salterio de Fingoy (1961)
- Pretérito imperfeito (1927-1961) (colectánea, 1980)
- Futuro condicional (1961-1980) (colectánea, 1982)
- Cantigas de amigo e outros poemas (1980-1985) (1986)
- Reticências... (1986-1989) (1990).
- Vieiros (1931)
- Teatro
- O fillo (1982; escrita en 1935)
- Isabel (1982; escrita en 1945)
- A sombra de Orfeo (1971; escrita en 1948)
- Farsa das zocas (1963; escrita en 1948)
- A arbre (1965; escrita en 1948)
- O redondel (1979; escrita en 1951)
- Auto do prisioneiro (1970; escrita en 1969)
- Os xefes (1982; escrita en 1980)
- O fillo (1982; escrita en 1935)
- Novelas
- A xente da Barreira (1951)
- Scórpio (1987)
- A xente da Barreira (1951)
- Ensaio
- Sete poetas galegos (1955)
- Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía (1959)
- Versos iñorados e ou esquecidos de Eduardo Pondal (1961)
- Historia da literatura galega contemporánea (1963 completada en 1975)
- Sobre lingua e literatura galega (1971). Vigo: Galaxia.
- Rosalía de Castro (1976)
- Estudos rosalianos: aspectos da vida e da obra de Rosalía de Castro (1979)
- Problemas da língua galega (1981)
- Da fala e da escrita (1983)
- Escritos sobre Castelao (1989)
- Estudos e ensaios sobre literatura galega (1989)
- Do Galego e da Galiza (1990)
- Sete poetas galegos (1955)
- Poesía
- Obra en castelán
- Poesía
- Trinitarias (poesías) (1928)
- La soledad confusa (1932)
- Poesía perdida (1993)
- Trinitarias (poesías) (1928)
- Ensaio
- Aportaciones a la literatura gallega contemporánea (1955)
- Gramática elemental del gallego común (1966)
- Breviario antológico de la literatura gallega contemporánea (1966)
- Aportaciones a la literatura gallega contemporánea (1955)
- Poesía
- Obra en galego
- BIBLIOGRAFÍA
- Cajaraville, Héctor (2020): Ricardo Carvalho Calero. A pegada do compromiso. Vigo: Xerais.
- Dacosta, Henrique (2020): Carvalho Calero. Vida e obra dun ser polifacético. Vigo: Xerais.
- Fernández Lorenzo, Rafael (2019): Abecedario de Ricardo Carvalho Calero. Cangas: Morgante.
- García Negro, Pilar (2010): Ricardo Carvalho Calero: a ciencia ao servizo da nación. Santiago de Compostela: Laiovento.
- Pardo de Neyra, Xulio (2019): Á sombra de María Silgar. Carvalho Calero contra a historia única. Ferrol: Embora.
- Rabuñal, Henrique (2020): Ricardo Carvalho Calero. O anxo da terra. Vigo: Galaxia.
- Cajaraville, Héctor (2020): Ricardo Carvalho Calero. A pegada do compromiso. Vigo: Xerais.
- OBRA
Como citar: Estévez Iglesias, Adrián : Ricardo Carballo Calero. Publicado o 17/4/2020 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) https://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=672. Recuperado o 16/06/2025
Ricardo Carballo Calero
Ferrol, 3/ 10/1910 - Santiago de Compostela, 30/10/1990Autoría: Adrián Estévez Iglesias
Historiador da literatura galega, profesor, crítico literario, lingüista e escritor.
Antes da guerra civil foi membro do Seminario de Estudos Galegos e do Partido Galeguista, e en 1972 converteuse no primeiro catedrático de Lingua e Literatura Galegas da Universidade de Santiago de Compostela.
En 1926 trasladouse a Compostela, onde iniciou os estudos de Dereito, licenciándose cinco anos máis tarde. Ao rematar a carreira, en 1931, opositou para ser profesor auxiliar de Dereito penal e procesual, mais non acadou a praza. Dous anos despois aprobou as oposicións a funcionario municipal no concello de Ferrol, e tamén en 1933 casou con María Ignacia Ramos, licenciada en Historia e compañeira de estudos universitarios.
En 1927 ingresou no Seminario de Estudos Galegos onde acabou formando parte das seccións de Historia da Literatura e de Ciencias Sociais, Xurídicas e Económicas. Tamén participou no activismo estudantil da man da Federación Universitaria Escolar, e participou na creación do Partido Galeguista en 1931. Colaborou na redacción dun dos anteproxectos do Estatuto de Autonomía de Galicia canda Lois Tobío, Valentín Paz Andrade, Alexandre Bóveda e Vicente Risco. Ocupou o cargo de presidente do partido en Ferrol, e en abril de 1936 foi elixido compromisario pola provincia da Coruña na candidatura da Fronte Popular para a elección do presidente da República.
En 1928 iniciou as colaboracións coa revista Nós, que se prolongarán ao longo de sete anos. Publicou nesta revista un total de vinte e seis textos, que se poden clasificar en catro tipos: once poemas («Deus» no nº 49, «Mañá de outono» no nº 55, poema sen título no nº 61, «Cançón das lavandeiras» no nº 76, anunciado como adianto do seu libro Vieiros, «Santa Cecilia da soidade» no nº 96, «Ó vir a primadeira» no nº 100, «Semellas ser somente» no nº 106, «Naces na primadeira» no nº 115, «Codio» no nº 118, «Ti apareciches» no nº 123, como adianto do poemario O silenzo axionllado, e «Choiva» no nº 137-138); nove recensións de libros (O vento segrel de Augusto Casas no nº 101, Poemas en catro tempos de Blanco Amor no nº 102, Contos do camiño e da rúa de Otero Pedrayo no nº 106, Sonetos escogidos de Antero de Quental no nº 111, Mar Coalhado de Branquinho da Fonseca e Ensayo histórico sobre la cultura gallega de Otero Pedrayo no nº 118, Codeseira de Crecente Vega no nº 122, Poesías de Gil Vicente editadas por Dámaso Alonso no nº 126-127 e Bebedeira de Florencio Delgado Gurriarán no nº 128-129); catro artigos de crítica literaria (sobre o poema «Cossante» de Diego Furtado de Mendoza no nº 101, «Robert Burns e o diaño» no nº 105, «Grorias e perigos da poesía de Bouza Brey» no nº 130 e «Rosalía, Curros e Juan Ramón» no nº 136); e tres artigos sobre literatura e cultura galega (o texto «Ollada encol da poesía lírica galega contemporánea», discurso lido no Ciclo de Cultura Galega organizado polo alumnado da facultade de Filosofía e Letras no comezo do curso 1930-31, no nº 87, «Balance inventario da nosa literatura» no nº 108 e «A xeneración de Risco» no nº 131-132).
Amais de na revista Nós colaborou en publicacións como A Nosa Terra, Guión, Galiza, Resol, Universitarios ou Papel de Color. En 1928 publicou Trinitarias, poemario en lingua castelá. En 1931 Ánxel Casal editoulle Vieiros, o seu primeiro poemario en galego, ao que seguiron La soledad confusa (1932, en castelán) e O silenzo axionllado (1934). En 1935 escribiu a peza de teatro O fillo, que recibiu en 1947 o Premio de teatro Castelao en Bos Aires, se ben non foi publicada ata 1982.
Mentres traballaba en Ferrol estudou por libre na Universidade de Santiago de Compostela a carreira de Filosofía e Letras, rematando en 1936. Opositou para ser profesor de instituto de Lingua e Literatura Española e estaba en Madrid onde o sorprendeu o alzamento nacional. Participou na defensa de Madrid como miliciano (realizara o servizo militar no cuartel do Hórreo en Santiago de Compostela, no corpo de artillaría) no batallón Félix Bárzana da FETE-UGT, sindicato no que militaba. No batallón coincidiu con Raimundo García Domínguez, Borobó. Foi ascendido a tenente despois de formarse en Paterna. Detido na fronte de Andalucía ao remate guerra e condenado en consello de guerra a doce anos de prisión, sería encarcerado no antigo convento de Santa Úrsula de Xaén. O tempo na cadea deixou pegada en varias das súas obras, como a novela Scórpio, as pezas teatrais A sombra de Orfeo e Os xefes, ou o poema «Fugíamos da nossa vida».
Tras ser liberado de forma provisional en 1941 regresou a Ferrol. Ao estar inhabilitado para traballar na función pública, durante varios anos a familia subsistiu grazas ao traballo da súa muller. En 1950 vai vivir a Lugo logo de que Antonio Fernández López o contrate para o colexio Fingoi. Encárgase de coordinar o proxecto pedagóxico, se ben nominalmente non pode ocupar o cargo de director. Polo centro pasaron outros persoeiros como Méndez Ferrín, Arcadio López Casanova ou Bernardino Graña. Amais, alí leváronse a cabo tarefas de investigación en estudos literarios, que deron pé a varias publicacións.
Recuperou o contacto cos galeguistas e seguiu escribindo. Comezou a preparar a súa tese de doutoramento que defenderá en Madrid en 1955 co título «Aportaciones a la literatura gallega contemporánea». Por encargo da editorial Galaxia traballa na súa obra posiblemente máis recoñecida, a Historia da literatura contemporánea, que ve a primeira edición en 1963. En 1958 ingresou como membro numerario na Real Academia Galega co discurso Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía, respondido por Otero Pedrayo. A súa tarefa como lingüista dá pé á publicación en 1966 da Gramática elemental del gallego común (Galaxia), e é o principal redactor das Normas ortográficas e morfolóxicas que a Real Academia Galega publica en 1970.
En 1950 gañou o premio de novela convocado por Bibliófilos Gallegos coa obra Xente da barreira, publicada en 1951. En 1950 publica o poemario Anxo de terra, na colección pontevedresa Benito Soto e en 1952 edita na colección Xistral Poemas pendurados dun cabelo. As tres obras foran escritas en anos anteriores. Como autor quixo ser encadrado dentro da Xeración Nós, pois sentíase moi identificado cos compañeiros do Seminario de Estudos Galegos. Carballo Calero empregou o pseudónimo de Martinho Dumbria en varias recensións para a revista Grial. O nome está tomado do protagonista da novela de Otero Pedrayo Devalar, publicada en 1935 por Nós.
En 1963 recibiu a cancelación de antecedentes penais. Autorizado a exercer o ensino público, en 1965 incorporouuse á Universidade de Santiago de Compostela como profesor de Lingua e Literatura Galegas, contratado por Abelardo Moralejo, decano da facultade de Filosofía e Letras, para a sección de Filoloxía Románica. Ao tempo, entra como profesor de Lingua e Literatura Española no instituto Rosalía de Castro. En 1972 oposita para catedrático de Lingua e Literatura Galegas, e acada a praza.
Tras a chegada da Xunta preautonómica formou parte da comisión que establecía as normas lingüísticas para o uso administrativo. Nela comezou a diverxencia respecto da dita norma e a súa aposta polo reintegracionismo lingüístico. Logo de xubilarse en 1980 revisou e reeditou a súa obra literaria, e publicou novas obras como a novela Scórpio (1987). Nos últimos anos recibiu diversas homenaxes até o seu falecemento o 25 de marzo de 1990.
En 1926 trasladouse a Compostela, onde iniciou os estudos de Dereito, licenciándose cinco anos máis tarde. Ao rematar a carreira, en 1931, opositou para ser profesor auxiliar de Dereito penal e procesual, mais non acadou a praza. Dous anos despois aprobou as oposicións a funcionario municipal no concello de Ferrol, e tamén en 1933 casou con María Ignacia Ramos, licenciada en Historia e compañeira de estudos universitarios.
En 1927 ingresou no Seminario de Estudos Galegos onde acabou formando parte das seccións de Historia da Literatura e de Ciencias Sociais, Xurídicas e Económicas. Tamén participou no activismo estudantil da man da Federación Universitaria Escolar, e participou na creación do Partido Galeguista en 1931. Colaborou na redacción dun dos anteproxectos do Estatuto de Autonomía de Galicia canda Lois Tobío, Valentín Paz Andrade, Alexandre Bóveda e Vicente Risco. Ocupou o cargo de presidente do partido en Ferrol, e en abril de 1936 foi elixido compromisario pola provincia da Coruña na candidatura da Fronte Popular para a elección do presidente da República.
En 1928 iniciou as colaboracións coa revista Nós, que se prolongarán ao longo de sete anos. Publicou nesta revista un total de vinte e seis textos, que se poden clasificar en catro tipos: once poemas («Deus» no nº 49, «Mañá de outono» no nº 55, poema sen título no nº 61, «Cançón das lavandeiras» no nº 76, anunciado como adianto do seu libro Vieiros, «Santa Cecilia da soidade» no nº 96, «Ó vir a primadeira» no nº 100, «Semellas ser somente» no nº 106, «Naces na primadeira» no nº 115, «Codio» no nº 118, «Ti apareciches» no nº 123, como adianto do poemario O silenzo axionllado, e «Choiva» no nº 137-138); nove recensións de libros (O vento segrel de Augusto Casas no nº 101, Poemas en catro tempos de Blanco Amor no nº 102, Contos do camiño e da rúa de Otero Pedrayo no nº 106, Sonetos escogidos de Antero de Quental no nº 111, Mar Coalhado de Branquinho da Fonseca e Ensayo histórico sobre la cultura gallega de Otero Pedrayo no nº 118, Codeseira de Crecente Vega no nº 122, Poesías de Gil Vicente editadas por Dámaso Alonso no nº 126-127 e Bebedeira de Florencio Delgado Gurriarán no nº 128-129); catro artigos de crítica literaria (sobre o poema «Cossante» de Diego Furtado de Mendoza no nº 101, «Robert Burns e o diaño» no nº 105, «Grorias e perigos da poesía de Bouza Brey» no nº 130 e «Rosalía, Curros e Juan Ramón» no nº 136); e tres artigos sobre literatura e cultura galega (o texto «Ollada encol da poesía lírica galega contemporánea», discurso lido no Ciclo de Cultura Galega organizado polo alumnado da facultade de Filosofía e Letras no comezo do curso 1930-31, no nº 87, «Balance inventario da nosa literatura» no nº 108 e «A xeneración de Risco» no nº 131-132).
Amais de na revista Nós colaborou en publicacións como A Nosa Terra, Guión, Galiza, Resol, Universitarios ou Papel de Color. En 1928 publicou Trinitarias, poemario en lingua castelá. En 1931 Ánxel Casal editoulle Vieiros, o seu primeiro poemario en galego, ao que seguiron La soledad confusa (1932, en castelán) e O silenzo axionllado (1934). En 1935 escribiu a peza de teatro O fillo, que recibiu en 1947 o Premio de teatro Castelao en Bos Aires, se ben non foi publicada ata 1982.
Mentres traballaba en Ferrol estudou por libre na Universidade de Santiago de Compostela a carreira de Filosofía e Letras, rematando en 1936. Opositou para ser profesor de instituto de Lingua e Literatura Española e estaba en Madrid onde o sorprendeu o alzamento nacional. Participou na defensa de Madrid como miliciano (realizara o servizo militar no cuartel do Hórreo en Santiago de Compostela, no corpo de artillaría) no batallón Félix Bárzana da FETE-UGT, sindicato no que militaba. No batallón coincidiu con Raimundo García Domínguez, Borobó. Foi ascendido a tenente despois de formarse en Paterna. Detido na fronte de Andalucía ao remate guerra e condenado en consello de guerra a doce anos de prisión, sería encarcerado no antigo convento de Santa Úrsula de Xaén. O tempo na cadea deixou pegada en varias das súas obras, como a novela Scórpio, as pezas teatrais A sombra de Orfeo e Os xefes, ou o poema «Fugíamos da nossa vida».
Tras ser liberado de forma provisional en 1941 regresou a Ferrol. Ao estar inhabilitado para traballar na función pública, durante varios anos a familia subsistiu grazas ao traballo da súa muller. En 1950 vai vivir a Lugo logo de que Antonio Fernández López o contrate para o colexio Fingoi. Encárgase de coordinar o proxecto pedagóxico, se ben nominalmente non pode ocupar o cargo de director. Polo centro pasaron outros persoeiros como Méndez Ferrín, Arcadio López Casanova ou Bernardino Graña. Amais, alí leváronse a cabo tarefas de investigación en estudos literarios, que deron pé a varias publicacións.
Recuperou o contacto cos galeguistas e seguiu escribindo. Comezou a preparar a súa tese de doutoramento que defenderá en Madrid en 1955 co título «Aportaciones a la literatura gallega contemporánea». Por encargo da editorial Galaxia traballa na súa obra posiblemente máis recoñecida, a Historia da literatura contemporánea, que ve a primeira edición en 1963. En 1958 ingresou como membro numerario na Real Academia Galega co discurso Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía, respondido por Otero Pedrayo. A súa tarefa como lingüista dá pé á publicación en 1966 da Gramática elemental del gallego común (Galaxia), e é o principal redactor das Normas ortográficas e morfolóxicas que a Real Academia Galega publica en 1970.
En 1950 gañou o premio de novela convocado por Bibliófilos Gallegos coa obra Xente da barreira, publicada en 1951. En 1950 publica o poemario Anxo de terra, na colección pontevedresa Benito Soto e en 1952 edita na colección Xistral Poemas pendurados dun cabelo. As tres obras foran escritas en anos anteriores. Como autor quixo ser encadrado dentro da Xeración Nós, pois sentíase moi identificado cos compañeiros do Seminario de Estudos Galegos. Carballo Calero empregou o pseudónimo de Martinho Dumbria en varias recensións para a revista Grial. O nome está tomado do protagonista da novela de Otero Pedrayo Devalar, publicada en 1935 por Nós.
En 1963 recibiu a cancelación de antecedentes penais. Autorizado a exercer o ensino público, en 1965 incorporouuse á Universidade de Santiago de Compostela como profesor de Lingua e Literatura Galegas, contratado por Abelardo Moralejo, decano da facultade de Filosofía e Letras, para a sección de Filoloxía Románica. Ao tempo, entra como profesor de Lingua e Literatura Española no instituto Rosalía de Castro. En 1972 oposita para catedrático de Lingua e Literatura Galegas, e acada a praza.
Tras a chegada da Xunta preautonómica formou parte da comisión que establecía as normas lingüísticas para o uso administrativo. Nela comezou a diverxencia respecto da dita norma e a súa aposta polo reintegracionismo lingüístico. Logo de xubilarse en 1980 revisou e reeditou a súa obra literaria, e publicou novas obras como a novela Scórpio (1987). Nos últimos anos recibiu diversas homenaxes até o seu falecemento o 25 de marzo de 1990.
- Referencias
- OBRA
- Obra en galego
- Poesía
- Vieiros (1931)
- O silenzo axionllado (1934)
- Anxo de terra (1950)
- Poemas pendurados dun cabelo (1952)
- Salterio de Fingoy (1961)
- Pretérito imperfeito (1927-1961) (colectánea, 1980)
- Futuro condicional (1961-1980) (colectánea, 1982)
- Cantigas de amigo e outros poemas (1980-1985) (1986)
- Reticências... (1986-1989) (1990).
- Vieiros (1931)
- Teatro
- O fillo (1982; escrita en 1935)
- Isabel (1982; escrita en 1945)
- A sombra de Orfeo (1971; escrita en 1948)
- Farsa das zocas (1963; escrita en 1948)
- A arbre (1965; escrita en 1948)
- O redondel (1979; escrita en 1951)
- Auto do prisioneiro (1970; escrita en 1969)
- Os xefes (1982; escrita en 1980)
- O fillo (1982; escrita en 1935)
- Novelas
- A xente da Barreira (1951)
- Scórpio (1987)
- A xente da Barreira (1951)
- Ensaio
- Sete poetas galegos (1955)
- Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía (1959)
- Versos iñorados e ou esquecidos de Eduardo Pondal (1961)
- Historia da literatura galega contemporánea (1963 completada en 1975)
- Sobre lingua e literatura galega (1971). Vigo: Galaxia.
- Rosalía de Castro (1976)
- Estudos rosalianos: aspectos da vida e da obra de Rosalía de Castro (1979)
- Problemas da língua galega (1981)
- Da fala e da escrita (1983)
- Escritos sobre Castelao (1989)
- Estudos e ensaios sobre literatura galega (1989)
- Do Galego e da Galiza (1990)
- Sete poetas galegos (1955)
- Poesía
- Obra en castelán
- Poesía
- Trinitarias (poesías) (1928)
- La soledad confusa (1932)
- Poesía perdida (1993)
- Trinitarias (poesías) (1928)
- Ensaio
- Aportaciones a la literatura gallega contemporánea (1955)
- Gramática elemental del gallego común (1966)
- Breviario antológico de la literatura gallega contemporánea (1966)
- Aportaciones a la literatura gallega contemporánea (1955)
- Poesía
- Obra en galego
- BIBLIOGRAFÍA
- Cajaraville, Héctor (2020): Ricardo Carvalho Calero. A pegada do compromiso. Vigo: Xerais.
- Dacosta, Henrique (2020): Carvalho Calero. Vida e obra dun ser polifacético. Vigo: Xerais.
- Fernández Lorenzo, Rafael (2019): Abecedario de Ricardo Carvalho Calero. Cangas: Morgante.
- García Negro, Pilar (2010): Ricardo Carvalho Calero: a ciencia ao servizo da nación. Santiago de Compostela: Laiovento.
- Pardo de Neyra, Xulio (2019): Á sombra de María Silgar. Carvalho Calero contra a historia única. Ferrol: Embora.
- Rabuñal, Henrique (2020): Ricardo Carvalho Calero. O anxo da terra. Vigo: Galaxia.
- Cajaraville, Héctor (2020): Ricardo Carvalho Calero. A pegada do compromiso. Vigo: Xerais.
- OBRA
Como citar: Estévez Iglesias, Adrián : Ricardo Carballo Calero. Publicado o 17/4/2020 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) https://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=672. Recuperado o 16/06/2025
Ricardo Carballo Calero
Ferrol, 3/ 10/1910 - Santiago de Compostela, 30/10/1990Autoría: Henrique Rabuñal Corgo
Ricardo Carvalho Calero é unha das figuras culturais máis sobranceiras do século XX
Ricardo Carvalho Calero nace no Ferrol Vello o 30 de outubro de 1910. Orfo de nai, estuda no Colexio Sagrado Corazón de Manuel Comellas e obtén o título de bacharel no Eusebio da Guarda da Coruña. Comeza a escribir en Maruxa, Vida Gallega e El Correo Gallego.
En Compostela (1926-1932) estuda Dereito, coñece á súa esposa, María Ignacia Ramos Díez, milita na Federación Universitaria Escolar (FUE) e convértese en membro do Seminario de Estudos Galegos e colaborador da revista Nós. Tamén nun líder estudantil que escribe o informe La fuerza pública en la Universidad de Santiago. Con Lois Tobío redacta un Anteproxecto de Estatuto Galego. Neses anos publica En torno a las ideas comunistas de Platón (1929), Trinitarias (1928) e Vieiros (1931).
En 1931 asiste á fundación do Partido Galeguista e preside o grupo de Ferrol. Entre 1932, cando publica La soledad confusa, e 1935 realiza por libre os estudos de Filosofía e Letras desde Ferrol. Casado en Lugo con María en 1933, consegue nese ano praza de administrativo no concello de Ferrol.
Logo de publicar O silenzo axionllado (1934), viaxa a Madrid en 1936 para opositar a unha cátedra de secundaria. A guerra sorpréndeo mentres nace a súa primoxénita, Margarita.
Integrado no batallón de milicias “Félix Bárzana”, participa na defensa de Madrid, faise en Valencia tenente en campaña e é destinado ao Exército de Andalucía, onde ao rematar a guerra é detido, xulgado e condenado a 12 anos de cárcere, dos que cumpre dous en Xaén.
Entre 1941 e 1950 vive en Ferrol en réxime de liberdade condicional. Nesta cidade nace en 1942 a súa filla María Victoria e dedícase ao ensino privado.
Entre 1950 e 1965 dirixe o Colexio Fingoi de Lugo, que promove Antonio Fernández López, e colabora en La Noche, Alba, Aturuxo, Galaxia, Grial etc. Participa no faladoiro do café Méndez Núñez e nas actividades do Círculo das Artes así como na obra O porvir da lingua galega. Publica entón Anxo de terra e Poemas pendurados de un cabelo, a novela A xente da Barreira (Premio Bibliófilos Gallegos) e os relatos «Os tumbos» (1950), «As pitas baixo a choiva» (1952) e «A cigoña» (1957).
Colabora nos Cadernos Grial e no volume 7 ensayos sobre Rosalía (1952). En 1952 a súa peza teatral O fillo obtén o Premio Castelao de Teatro. En 1955 a editorial Gredos publica Aportaciones fundamentales a la literatura gallega contemporánea, a súa tese de doutoramento, e Galaxia edítalle Sete poetas galegos. En 1958 ingresa na Real Academia Galega co discurso «Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía» e resposta de Otero Pedrayo.
En Fingoi promove un Centro de Estudos que publica Versos iñorados ou esquecidos de Eduardo Pondal (1961), do propio Ricardo, Contos populares da provincia de Lugo (1963), O cancioneiro de Pero Meogo (1966), de Méndez Ferrín, e o Cancioneiro galego (1972), do profesor Vicente Devesa.
Nos Cuadernos de Estudios Gallegos colabora desde 1957 até 1973, e neles publica catorce traballos sobre Rosalía e dous sobre Valle-Inclán. Foi vicedirector do Instituto “Padre Sarmiento” e responsábel da sección de literatura.
Nos anos 60 ven a luz Salterio de Fingoy (1962), a monumental Historia da literatura galega contemporánea (1963), a edición de Cantares gallegos (1963), Eduardo Pondal (1965), Breviario antológico de la literatura gallega contemporánea (1966) e a Gramática elemental del gallego común (1966). Membro do seu consello de redacción, colabora con 90 traballos na revista Grial, onde edita as pezas teatrais Farsas das zocas (1963), A arbre (1965), Auto do prisioneiro (1970) e O redondel (1970) ou o relato «Aos amores serodios» (1980).
Desde 1965 traballa como catedrático no IES Rosalía de Castro e ensina Lingua e Literatura Galegas na USC en Filosofía e Letras e no Instituto de Idiomas. Nos anos 1970 e 1971 é o autor principal das Normas ortográficas e morfolóxicas da RAG e participa nos debates sobre a norma do galego. Publica Catro pezas (1971) que contén o «Auto do prisioneiro», Sobre lingua e literatura galega (1971), Particularidades morfolóficas del lenguaje de Rosalía de Castro (1972), Estudos rosalianos (1979), Teatro Nós (1979) e Prosa galega I, II e III (1976, 1978, 1980) elaboradas desde a Cátedra da USC. Desde 1972 é Catedrático e prepara con Lidia Fontoira unha edición das Poesías (1973) rosalianas e outra de Cantares Gallegos (1974) en Cátedra.
Nos anos de docencia universitaria publica traballos sobre narrativa e teatro e sobre Marcial Valladares, López Abente, Lamas Carvajal, Lago González, Xoán Vicente Viqueira, Pintos, Cabanillas, Villar Ponte, López Ferreiro, Manuel Antonio ou Afonso X.
En 1979 preside a Comisión de Lingüística da Xunta que elabora as Normas ortográficas do idioma galego (1980), no ano da súa xubilación, cando xa existe un Departamento de Filoloxía Galega. Participa na vida académica e pública, en congresos e obras colectivas, revistas e xornais, e é obxecto de diversos recoñecementos. Membro da Academia das Ciências de Lisboa, Medalla Castelao, Premio Nacional de Literatura, membro de Honra da AELG, APLL, AGAL e Fillo Predilecto de Ferrol.
Nestes anos reúne os seus escritos nos volumes Problemas da língua galega (1981), Libros e autores galegos II: século XX (1982), Da fala e da escrita (1983), Letras Galegas (1984), La fuerza pública en la Universidad de Santiago y otros escritos escolares (1987), Escritos sobre Castelao (1989), Estudos e ensaios sobre literatura galega (1989), Do galego e da Galiza (1990) e Umha voz na Galiza (1992).
Culmina a súa obra literaria con estes títulos: Pretérito imperfeito en 1980, Teatro completo, Futuro condicional e A gente da Barreira e outras histórias en 1982, Narrativa completa en 1984, Cantigas de amigo e outros poemas en 1986, Scórpio en 1987 e Reticências en 1990.
Colabora nas actividades da AGAL, participando no I e II Congressos Internacionais da Língua Galego-Portuguesa na Galiza (1984, 1987) mentres o III (1990) contén os «Estudos dedicados ao professor Carvalho Calero». Publica case trinta textos na revista Agália, a cuxo consello de redacción pertencía.
Ricardo Carvalho Calero faleceu o 25 de marzo de 1990.
En Compostela (1926-1932) estuda Dereito, coñece á súa esposa, María Ignacia Ramos Díez, milita na Federación Universitaria Escolar (FUE) e convértese en membro do Seminario de Estudos Galegos e colaborador da revista Nós. Tamén nun líder estudantil que escribe o informe La fuerza pública en la Universidad de Santiago. Con Lois Tobío redacta un Anteproxecto de Estatuto Galego. Neses anos publica En torno a las ideas comunistas de Platón (1929), Trinitarias (1928) e Vieiros (1931).
En 1931 asiste á fundación do Partido Galeguista e preside o grupo de Ferrol. Entre 1932, cando publica La soledad confusa, e 1935 realiza por libre os estudos de Filosofía e Letras desde Ferrol. Casado en Lugo con María en 1933, consegue nese ano praza de administrativo no concello de Ferrol.
Logo de publicar O silenzo axionllado (1934), viaxa a Madrid en 1936 para opositar a unha cátedra de secundaria. A guerra sorpréndeo mentres nace a súa primoxénita, Margarita.
Integrado no batallón de milicias “Félix Bárzana”, participa na defensa de Madrid, faise en Valencia tenente en campaña e é destinado ao Exército de Andalucía, onde ao rematar a guerra é detido, xulgado e condenado a 12 anos de cárcere, dos que cumpre dous en Xaén.
Entre 1941 e 1950 vive en Ferrol en réxime de liberdade condicional. Nesta cidade nace en 1942 a súa filla María Victoria e dedícase ao ensino privado.
Entre 1950 e 1965 dirixe o Colexio Fingoi de Lugo, que promove Antonio Fernández López, e colabora en La Noche, Alba, Aturuxo, Galaxia, Grial etc. Participa no faladoiro do café Méndez Núñez e nas actividades do Círculo das Artes así como na obra O porvir da lingua galega. Publica entón Anxo de terra e Poemas pendurados de un cabelo, a novela A xente da Barreira (Premio Bibliófilos Gallegos) e os relatos «Os tumbos» (1950), «As pitas baixo a choiva» (1952) e «A cigoña» (1957).
Colabora nos Cadernos Grial e no volume 7 ensayos sobre Rosalía (1952). En 1952 a súa peza teatral O fillo obtén o Premio Castelao de Teatro. En 1955 a editorial Gredos publica Aportaciones fundamentales a la literatura gallega contemporánea, a súa tese de doutoramento, e Galaxia edítalle Sete poetas galegos. En 1958 ingresa na Real Academia Galega co discurso «Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía» e resposta de Otero Pedrayo.
En Fingoi promove un Centro de Estudos que publica Versos iñorados ou esquecidos de Eduardo Pondal (1961), do propio Ricardo, Contos populares da provincia de Lugo (1963), O cancioneiro de Pero Meogo (1966), de Méndez Ferrín, e o Cancioneiro galego (1972), do profesor Vicente Devesa.
Nos Cuadernos de Estudios Gallegos colabora desde 1957 até 1973, e neles publica catorce traballos sobre Rosalía e dous sobre Valle-Inclán. Foi vicedirector do Instituto “Padre Sarmiento” e responsábel da sección de literatura.
Nos anos 60 ven a luz Salterio de Fingoy (1962), a monumental Historia da literatura galega contemporánea (1963), a edición de Cantares gallegos (1963), Eduardo Pondal (1965), Breviario antológico de la literatura gallega contemporánea (1966) e a Gramática elemental del gallego común (1966). Membro do seu consello de redacción, colabora con 90 traballos na revista Grial, onde edita as pezas teatrais Farsas das zocas (1963), A arbre (1965), Auto do prisioneiro (1970) e O redondel (1970) ou o relato «Aos amores serodios» (1980).
Desde 1965 traballa como catedrático no IES Rosalía de Castro e ensina Lingua e Literatura Galegas na USC en Filosofía e Letras e no Instituto de Idiomas. Nos anos 1970 e 1971 é o autor principal das Normas ortográficas e morfolóxicas da RAG e participa nos debates sobre a norma do galego. Publica Catro pezas (1971) que contén o «Auto do prisioneiro», Sobre lingua e literatura galega (1971), Particularidades morfolóficas del lenguaje de Rosalía de Castro (1972), Estudos rosalianos (1979), Teatro Nós (1979) e Prosa galega I, II e III (1976, 1978, 1980) elaboradas desde a Cátedra da USC. Desde 1972 é Catedrático e prepara con Lidia Fontoira unha edición das Poesías (1973) rosalianas e outra de Cantares Gallegos (1974) en Cátedra.
Nos anos de docencia universitaria publica traballos sobre narrativa e teatro e sobre Marcial Valladares, López Abente, Lamas Carvajal, Lago González, Xoán Vicente Viqueira, Pintos, Cabanillas, Villar Ponte, López Ferreiro, Manuel Antonio ou Afonso X.
En 1979 preside a Comisión de Lingüística da Xunta que elabora as Normas ortográficas do idioma galego (1980), no ano da súa xubilación, cando xa existe un Departamento de Filoloxía Galega. Participa na vida académica e pública, en congresos e obras colectivas, revistas e xornais, e é obxecto de diversos recoñecementos. Membro da Academia das Ciências de Lisboa, Medalla Castelao, Premio Nacional de Literatura, membro de Honra da AELG, APLL, AGAL e Fillo Predilecto de Ferrol.
Nestes anos reúne os seus escritos nos volumes Problemas da língua galega (1981), Libros e autores galegos II: século XX (1982), Da fala e da escrita (1983), Letras Galegas (1984), La fuerza pública en la Universidad de Santiago y otros escritos escolares (1987), Escritos sobre Castelao (1989), Estudos e ensaios sobre literatura galega (1989), Do galego e da Galiza (1990) e Umha voz na Galiza (1992).
Culmina a súa obra literaria con estes títulos: Pretérito imperfeito en 1980, Teatro completo, Futuro condicional e A gente da Barreira e outras histórias en 1982, Narrativa completa en 1984, Cantigas de amigo e outros poemas en 1986, Scórpio en 1987 e Reticências en 1990.
Colabora nas actividades da AGAL, participando no I e II Congressos Internacionais da Língua Galego-Portuguesa na Galiza (1984, 1987) mentres o III (1990) contén os «Estudos dedicados ao professor Carvalho Calero». Publica case trinta textos na revista Agália, a cuxo consello de redacción pertencía.
Ricardo Carvalho Calero faleceu o 25 de marzo de 1990.
Como citar: Rabuñal Corgo, Henrique : Ricardo Carballo Calero. Publicado o 24/3/2020 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) https://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=672. Recuperado o 16/06/2025
DOCUMENTACIÓN DE
Discurso lido por Constantino García no acto de ingreso na Real Academia Galega o 12 de marzo de 1982. Ver Documento
García González, Constantino; Carvalho Calero, Ricardo (2015): Reflexións sobre a lingua. Discurso lido o día 12 de marzo de 1982, no acto da súa recepción polo ilustrísimo señor don Constantino García González e resposta do excelentísimo señor don Ricardo Carvalho Calero. A Coruña: Real Academia Galega.
Fonte: Real Academia Galega
http://publicacions.academia.gal/index.php/rag/catalog/book/192 [consulta: 2022-02-08]
CARVALHO CALERO, Ricardo (1991): «Introducción». En An Anthology of Galician Short Stories, p. 1-8. Ver Documento. Libro
Volume editado por Kathleen March, e publicado por The Edwin Mellen Press, Ltd.
Fonte: Exemplar da Biblioteca do CCG
Mesa redonda «As relacións Galicia-Portugal». Ver Documento
Este documento recolle a transcrición realizada por Amancio Liñares da mesa redonda celebrada dentro do marco do I Encontro Universitario do Noroeste Peninsular celebrado na Facultade de Xeografía e Historia da USC en 1983.
O contido transcribe unha mesa redonda de outono de 1983. O artigo «As relacións Galicia-Portugal, a debate» abranguía na publicación orixinal da páxina 467/59 (non numerada) á 476/68 e contiña na páxina 471/63 unha viñeta humorística do debuxante Siro, asinada no ano 84, na que dous homes vestidos de traxe con puro nas mans ollan un para o outro, un cunha bandeiriña que di Celta pensando ¡Cascarilleiro! en alusión ao outro, e reciprocamente o segundo cunha bandeiriña que di Deportivo pensando ¡Portugués! polo primeiro. O debuxo ía co pé de foto en tipografía impresa «Relacións Galicia-Portugal». Existe a gravación sonora correspondente no ASG, Col. Amancio Liñares, signatura ANMI—XUN/98. Nótese que a intervención de Ramón Villares no inicio da versión textual non está recollida no documento sonoro.
Baixo o título «As relacións Galicia-Portugal, a debate» o artigo impreso publicouse case un ano máis tarde na revista Encrucillada n.º 40 (novembro-decembro de 1984, pp. 59-68).
CARBALLO CALERO, Ricardo: Lapelas de Adiós, María,Edicións Castrelos & Caixa de Aforros Municipal de Vigo, 1976. Ver Documento. Artigo
Fonte: exemplar da Fundación Penzol
Centenario de Noriega Varela. Ver Documento. Artigo
Carballo Calero, Ricardo: «Centenario de Noriega Varela», Grial, 25 (1969), 341-346.
Fonte: Editorial Galaxia
https://editorialgalaxia.gal/revista-grial/ [Consulta: 2022-12-30]
Textos de Uxío Carré, Vicente Risco, Antonio Villar Ponte, Fernando Martínez Morás, Ramón Otero Pedrayo, Fermín Bouza Brey, Xosé María Álvarez Blázquez e Ricardo Carballo Calero publicados na edición facimilar de 1966 de Poseías galegas de Francisco Añón. Ver Documento
Añón, Francisco: Poesías galegas. (ed. facsimilar). A Coruña: Real Academia Galega, 1966; 101-141.
Fonte: Consello da Cultura Galega. Biblioteca.
Prólogo de Ricardo Carballo Calero á primeira edición do poemario Do sulco, de Xohana Torres. Ver Documento
Carballo Calero, Rocardo: «Prólogo». En Torres, Xohana: Do sulco. Vigo: Galaxia, 1957; 9-11. (Illa Nova; 2)
Fonte: Consello da Cultura Galega. Biblioteca
Artigo de Ricardo Carballo Calero sobre a poesía de Bouza Brey. Ver Documento. Artigo
Fonte: Carballo Calero, Ricardo: «Grorias e perigos da poesía de Bouza Brey», Nós : boletín mensual da cultura galega : órgao da Sociedade Galega de Pubricacións Nós, n.º 130 (15 de outubro de 1934), p. 146-147
Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Recensión de R. C. Calero de Codeseira de Crecente Vega. Ver Documento. Recensión
Nesta breve recensión do libro Codeseira Ricardo Carballo Calero fai unha crítica favorable da obra de X. Crecente Vega. O comentario publicouse na páxina 36 do nº 22 da revista Nós, en 1934.
Para facilitar a súa lectura en soporte electrónico o documento orixinal montouse verticalmente a partir de dous fragmentos consecutivos do texto orixinal, editado este en papel en columnas continguas. Fonte do escaneado: Biblioteca do Consello da Cultura Galega.
DOCUMENTACIÓN SOBRE
Bibliografía e publicacións relativas a R. C. Calero.
- Bibliografía
- Otero Pedrayo, R. (1959): “Resposta ó discurso de ingreso na Academia Galega de don Ricardo Carballo Calero, poeta, ensaista, crítico, novelista”, en Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía (Lugo: Celta), 1959.
- Herrero Figueroa, A. (1990): O teatro en Fingoi (A Coruña: Cadernos da EDG, 82).
- Blanco, C. (1991): Carballo Calero: política e cultura (Sada: Ediciós do Castro).
- Marco, A. (1992): Foula e ronsel: os anos xuvenís de Carvalho Calero (Sada: Gráf. Do Castro), 1992.
- Montero Santalha, J. M. (1993): Carvalho Calero e a súa obra (Santiago: Laiovento), 1993.
- Reimunde Norenha, R. (2010): Cautivério de Fingoi: os anos lugueses (1950-1965) de D. Ricardo Carvalho Calero (Lugo: Deputación).
- Castelao, M. (2010): Elucidacións na sombra. Análise e interpretación de dúas pezas teatrais de Carvalho Calero (Santiago: Laiovento).
- Pardo de Neyra, X. (2019): Á sombra de María Silgar. Carvalho Calero contra a historia única (Ferrol: Embora). “Prólogo” de María Victoria Carballo-Calero Ramos.
- Rabuñal, H. (2020): Ricardo Carvalho Calero. O anxo da terra (Vigo: Galaxia).
- Obras colectivas e de homenaxe
- Homenaxe a Carballo Calero (1982): (Ferrol, Cadernos do Medulio).
- O Ensino, Homenagem ao professor Carvalho Calero, núm. 18-22, 1987.
- Nós, I Congresso Internacional de Literaturas Lusófonas. Em homenagem a Rodrigues Lapa, Celso Cunha e Carvalho Calero, núm. 19-28, 1991.
- Ricardo Carvalho Calero: a razón da esperanza, A Nosa Terra, Extra 13 (Vigo: Promocións Culturais Galegas), 1991.
- “Estudos dedicados ao Professor Carvalho Calero” nas Actas do III Congresso Internacional da Língua Galego-Portuguesa na Galiza, pp. 539-634 (A Coruña: AGAL), 1993.
- Herrero Figueroa, A. (1994): Sobre Luís Pimentel, Álvaro Cunqueiro e Carballo Calero (Sada: Ediciós do Castro).
- Pallarés, P. & Tato, L. (1994): Ricardo Carvalho Calero: a dignidade persoal (Ferrol: Concello).
- Rodríguez, J. L. (2000): Estudos dedicados a Ricardo Car valho Calero (Santiago: Parlamento de Galicia-USC), 2 vols., 2000.
- Conhecermos Carvalho Calero: umha vida polo galego e a Galiza (Ferrol: Fundación Artábria), 2000.
- Simpósio Carvalho Calero, edición de Teresa López e Francisco Salinas (A Coruña: UDC-AS-PG), 2002.
- Carvalho Calero 1910-2010: imaxe de cen anos (Ferrol: Concello), 2010. Encontros con don Ricardo: 100 Carvalho Calero, 1910-2010, coord. Emilia Seoane Pérez (Ferrol: Concello), 2011.
- Ricardo Carvalho Calero: ciencia, literatura e nación, Actas das Xornadas en edición de Carlos Biscaínho e Xosé M. Sánchez Rei (A Coruña: UDC-AS-PG), 2011.
- “Dossier Carvalho Calero”, en Terra e tempo, 155/158, pp. 116-138, 2011.
- Carvalho Calero atual (A Coruña: Através), 2012.
- Hei de entrar no meu povo: reivindicarmos Carvalho Calero (Ferrol: Embora), “Limiar” de María Victoria Carballo-Calero Ramos.
- “Ricardo Carvalho Calero… por fim!, Cadernos de Estudos Xerais, 17, Sada, 2019.
- Entrevistas
- Fernán Vello, M. A. & Pillado Maior, F. (1986): Conversas en Compostela con Carballo Calero, (Barcelona: Sotelo Blanco).
- Blanco, C. (1989): Conversas con Carballo Calero (Vigo: Galaxia).
- Salinas, F. (1991): Voz e siléncio: (entrevista con Ricardo Carvalho Calero) (Vilaboa: Edicións do Cumio).
- Epistolarios
- “Cartas de Cabanillas”, en Homenaxe a Cabanillas no centenario do seu nacemento, pp. 7-16 (Santiago: Universidade), 1977.
- Cartas de Ramón Piñeiro a Ricardo Carballo Calero (Santiago: Cadernos Ramón Piñeiro), 2004.
- Epistolario a Francisco Fernández del Riego, edición de Dolores Vilavedra e Montserrat Pena (Vigo: Galaxia), 2006.
- Epistolario Ricardo Carballo Calero, Ramón Piñeiro (Santiago: Centro Ramón Piñeiro), 2015.
Estas son as referencias empregadas por Henrique Rabuñal na elaboración do perfil de Ricardo Carballo Calero
Bibliografía de R. C. Calero.
- Obra poética:
- Trinitarias (poesías) (Ferrol: El Correo Gallego), 1928.
- Vieiros (A Coruña: Editorial Nós), 1931.
- La soledad confusa (Santiago: Imp. Nós), 1932.
- O silenzo axionllado (1931-1934) (Santiago: Editorial Nós), 1934.
- Anxo de terra (Pontevedra: Gráficas Torres), Col. Benito Soto, Vol. VII, 1950.
- Poemas pendurados de un cabelo (Lugo: Colección Xistral), 1952.
- Salterio de Fingoy (Vigo: Galaxia), col. Salnés, núm. 2, 1961.
- Pretérito imperfeito (1927-1961) (Sada: Ediciós do Castro), 1980.
- Futuro condicional (1961-1980) (Sada: Ediciós do Castro), 1982.
- Cantigas de amigo e outros poemas (1980-1985) (A Coruña: AGAL), 1986.
- Reticências (1986-1989) (Santiago: Sotelo Blanco), 1990.
- Poesía perdida (Sada: Ediciós do Castro), edición de Claudio Rodríguez Fer, 1993.
- «O trebo das catro follas» (1944), edición de Carmen Blanco en Estudos Dedicados a Ricardo Carvalho Calero, tomo I, 123-140 (Santiago: Parlamento-USC), 2000.
- Obra narrativa:
- A xente da Barreira (Santiago: Bibliófilos Gallegos), 1951.
- A gente da Barreira e outras histórias (Santiago: Follas Novas), 1982.
- Narrativa completa (Sada: Ediciós do Castro), 1984.
- «Provérbios otomanos», Agália, núm. 4 (1985), 475-476, asinado como Namiq Ziyá.
- Scórpio (Santiago: Sotelo-Blanco), 1987.
- Obra teatral:
- Catro pezas (Vigo: Galaxia), 1971.
- Teatro completo (Sada: Ediciós do Castro), 1982.
- Obra ensaística:
- Sete poetas galegos (Vigo: Galaxia), 1955.
- Aportaciones a la literatura gallega contemporánea (Madrid: Gredos), 1955.
- Contribución ao estudo das fontes literarias de Rosalía, Discurso de ingreso na Real Academia Galega lido o día 17 de maio de 1958, seguido da resposta de Ramón Otero Pedrayo (Lugo: Celta), 1959.
- Historia da literatura galega contemporánea (Vigo: Galaxia), 1963.
- Eduardo Pondal (Vigo: Galaxia), 1965.
- Gramática elemental del gallego común (Vigo: Galaxia), 1966.
- Breviario antológico de la literatura gallega contemporánea (Barcelona: RAG), 1966.
- Sobre lingua e literatura galega (Galaxia: Vigo), 1971.
- Particularidades morfológicas del lenguaje de Rosalía de Castro (Santiago: Universidade), 1972.
- Algunhas características do galego de Lago González (Santiago: Universidade), 1973.
- Prosa galega I: Desde os primeiros oitocentistas ao grupo Nós (Vigo: Galaxia), 1976.
- Prosa galega II: Dos novecentistas aos nosos días (Vigo: Galaxia), 1978.
- Estudos Rosalianos. Aspectos da vida e da obra de Rosalía de Castro (Vigo: Galaxia), 1979.
- Prosa galega III: Da época trovadoresca ao neoclasicismo (Galaxia: Vigo), 1980.
- Libros e autores galegos: dos trovadores a Valle-Inclán (A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza), 1979.
- Problemas da Língua Galega (Lisboa: Sá da Costa) 1981.
- Libros e autores galegos: século XX (A Coruña: Fundación Pedro Barrié de la Maza), 1982.
- Da fala e da escrita (Ourense: Galiza Editora), 1983.
- Letras Galegas (A Coruña: AGAL), 1984.
- La fuerza pública en la Universidad de Santiago y otros escritos escolares (1930-1933) (Sada: Ediciós do Castro), 1987.
- Escritos sobre Castelao (Santiago: Sotelo Blanco), 1989.
- Estudos e ensaios sobre literatura galega (Sada: Ediciós do Castro), 1989.
- Do galego e da Galiza (Santiago: Sotelo Blanco), 1990.
- Umha voz na Galiza. Artigos de jornal (1933-1989), presentación de Carmen Blanco (Santiago: Sotelo Blanco), 1992.
- Escritos sobre teatro, edición de Laura Tato (A Coruña: Biblioteca F. Pillado-UDC), 2000.
- El grupo Nós (Madrid: Antonio Machado Libros), 2019.
- Edicións:
- Versos iñorados ou esquencidos de Eduardo Pondal (Vigo: Galaxia-Centro de Estudios Fingoy), 1961.
- Contos populares da provincia de Lugo (Vigo: Galaxia), 1963.
- Cantares gallegos, de Rosalía de Castro (Salamanca: Anaya), 1963.
- Rosalía de Castro, Poesías, con Lydia Fontoira (Vigo: Patronato Rosalía de Castro), 1973.
- Cantares gallegos de Rosalía de Castro (Madrid: Cátedra), 1974.
- Ramón Cabanillas. Escolma de poemas (A Coruña: RAG), 1976.
- Antonio López Ferreiro. Escolma de prosa galega (A Coruña: RAG), 1978.
- Teatro Nós. Risco. Otero Pedrayo. Castelao (Santiago: Follas Novas), 1979.
- Afonso X o Sábio. Cantigas de amor, de escarño e de louvor, con Carmen García Rodríguez (Sada: Ediciós do Castro), 1983.
- Antología literaria bilingüe, de Castelao, edición, tradución e notas (Madrid: Taurus), 1983.
Listaxe de produción bibliográfica de Ricardo Carballo Calero compilada por Henrique Rabuñal
Herrero Figueroa, Araceli: «O maxisterio de Don Ricardo supuxo un galano que, sen ser sequera conscientes, e menos merecentes, recibimos nenos e nenas de Lugo e provincia», 2020.. Ver Documento. Artigo
Fonte: carballocaleroenlugo.org/o-maxisterio-de-don-ricardo. [Data de descarga: 14/10/2020]
Artigo «Algo se lee. Libros de Galicia en 1955». Ver Documento. Artigo
Artigo escrito por Aquilino Iglesia Alvariño, apareceu a páxina completa o 6 de xaneiro de 1956 en La Noche. Vai ilustrado con oito retratos de autores galegos, a maioría fotografías, outros debuxados ou pintados.
Fonte: La Noche vía Galiciana
Ligazóns de interese
Luz na terra. O Seminario de Estudos Galegos, unha institución de alta cultura, exposición conmemorativa do centenario do SEG. Cidade da Cultura, 4 de xullo de 2023 a 7 de xaneiro de 2024
Fonte: https://www.cidadedacultura.gal/gl/evento/luz-na-terra-o-seminario-de-estudos-galegos-unha-institucion-de-alta-cultura [Consulta: 2023-08-31]
Sitio web conmemorativo do centenario do Seminario de Estudos Galegos, elaborado polo Consello da Cultura Galega
Fonte: Consello da Cultura Galega
http://consellodacultura.gal/area2.php?arq=4372 [2023-03-08]
O Seminario de Estudos Galegos (1923-1936) en Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: http://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta_aut/registro.do?id=35606 [Consulta: 2022-12-28]
Acceso á publicación Arquivos do Seminario de Estudos Galegos. Galiciana
Fonte: Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=401088 [Consulta: 2022-12-30]
Catálogo en liña da exposición Galicia, de Nós a nós, coordinada por Afonso Vázquez-Monxardín e Ana Acuña. Cidade da Cultura, 2 de outubro de 2020 - 17 de xaneiro de 2021
Fonte: https://www.cidadedacultura.gal/gl/evento/galicia-de-nos-nos
A revista Nós en Galiciana-Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: https://revistanos.galiciana.gal
Unidades didácticas sobre a figura e a obra de R. C. Calero
Portal Galego da Língua
Roteiros R. C. Calero por Ferrol, Compostela e Lugo
Percorridos con fotografías dos espazos biográficos e textos de Ricardo Carballo Calero.
A relación de R. C. Calero con Lugo
Inclúe textos, fotografías, audios e vídeos
Xunta de Galicia, Xacobeo 2021, Colectivo Egeria e Real Academia Galega
Biografía, obra, novas e vídeos de R. C. Calero, na RAG
Real Academia Galega
Historia do Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento, de 1944 a 2004
Pardo de Guevara y Valdés, Eduardo (dir.): O Instituto de Estudos Galegas «Padre Sarmiento»: Sesenta anos ó servicio de Galicia (1944- 2004). Santiago de Compostela: CSIC, Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento (IEGPS), 2005. http://hdl.handle.net/10261/225007
Fonte: CSIC.
https://digital.csic.es/handle/10261/225007
«O Teatro Principal acolle a primeira montaxe dun texto de Carbalho Calero», La Voz de Galicia. (4 de setembro do ano 2000)
Fonte: La Voz de Galicia
https://www.lavozdegalicia.es/
Debate entre Constantino García e Ricardo Carballo Calero sobre o futuro do galego, emitido na TVG en 1987
Fonte: Televisión de Galicia
http://www.crtvg.es/tvg/a-carta/o-futuro-da-lingua-galega-prog-a-duas-bandas-4410692?t=16 [consulta: 2022-09-27]
Os sonetos de Noriega Varela
Artigo de Ricardo Carballo Calero no Boletín da Real Academia Galega 355 (1973), 21-30.
Fonte: Real Academia Galega
https://2012.academia.gal/boletins-web/paxinas.do?id=2790&d-447263-p=1 [Consulta: 2022-12-30]
«A propósito de la gramática gallega de Carballo Calero», Grial, V/16 (1967), p. 192-196. [Accesible en liña: https://editorialgalaxia.gal/revgrial/]
Fonte: revista Grial, da editorial Galaxia
Biografía e bibliografía de R. C. Calero na Wikipedia
Biografía e bibliografía de R. C. Calero en Wikiwand
Biografía, bibliografía, cronoloxía, citacións e mediateca de R. C. Calero
Epístolas de
Aviso Listado automático de documentación relacionada con Ricardo Carballo Calero nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.
Carta de Carballo Calero a Paz Andrade. 1932
Carta de Usero e de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1949)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1949)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1949)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1949)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1952)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1952)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1953)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1954)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1954)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1956)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1956)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1957)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1957)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1957)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Telegrama de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1959)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1959)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1959)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1960)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez
Carta de Carballo Calero a Seoane (1960)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1960)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1960)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1961)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1961)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1961)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1961)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1961)
Carta de Carballo Calero a Paz Andrade. 1962
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Telegrama de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1964)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1964)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1965)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1965)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1966)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1966)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1967)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1967)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1967)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1968)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1968)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1969)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1969)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1970)
Carta de Carballo Calero a José Luis Lomba Alonso
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1971)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1971)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1972)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1972)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1972)
Carta de Carballo Calero a Seoane (1972)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1972)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1973)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1973)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1973)
Carta de Carballo Calero a Álvarez Blázquez (1973)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1974)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1974)
Carta de Carballo Calero a Paz Andrade. 1978
Carta de Carballo Calero a Paz Andrade. 1977
Videos
Antonio Fraguas conversa sobre o Seminario de Estudos Galegos
O 12 de outubro de 1923 un grupo de mozos universitarios trasládanse a Ortoño, parroquia natal de Rosalía, para constituír o Seminario de Estudos Galegos (SEG). Antonio Fraguas incorporaríase ao SEG uns anos máis tarde, en 1928, presentando unha investigación sobre o castro de Soutolongo. Neste vídeo vídeo divulgativo (6´ 32´´) conversa sobre o nacemento do Seminario de Estudos Galegos e os obxectivos cos que se fundou. A peza foi realizada por Acuarela Comunicación en 2019, ano no que a Real Academia Galega lle dedicou o Día das Letras Galegas a Antonio Fraguas.
Fonte: LInguaGalegaTV
https://www.youtube.com/watch?v=R6VmoRrlAys [Consulta: 2023-01-02]
Unha palabra para don Ricardo. Gonzalo Navaza le palabras de Ricardo Carballo Calero dedicadas a Eduardo Pondal
Fonte: Real Academia Galega
https://www.youtube.com/watch?v=_SP3c3u91_g [Consulta: 2023-04-20]
As publicacións do Seminario
O Seminario de Estudos Galegos desenvolveu unha importante produción escrita, nomeadamente no que respecta a achegas científicas, aínda que no seu seo tamén se editaron contribucións literarias. Neste breve vídeo divulgativo (2´ 35´´) o Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento (IEGPS) ofrécenos unha panorámica das publicacións do Seminario, que testemuñan o firme compromiso deste grupo de intelectuais co uso do galego no ámbito académico e científico.
O reloxo do Seminario
Vídeo divulgativo (2´ 05´´) sobre o reloxo do século XVIII doado ao Seminario de Estudos Galegos (SEG) polo intelectual, político e mecenas galego Juan Arias Sanjurjo. A peza forma parte da serie de vídeos sobre a historia e o patrimonio documental e artístico do SEG, que o Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento está a difundir este ano 2023.
Audios
R. C. Calero. Conferencia Homenaxe ao galeguismo clásico. Sobre Castelao
R. C. Calero. Conferencia Homenaxe ao galeguismo clásico. Sobre Suárez Picallo
R. C. Calero. Conferencia Homenaxe ao galeguismo clásico. Sobre Alonso Ríos
R. C. Calero. Sobre o galego e o portugués. Extracto da Mesa redonda «As relacións Galicia-Portugal»
Mesa redonda «As relacións Galicia-Portugal»
Publicacións periódicas
Aviso Listado automático de documentación relacionada con Ricardo Carballo Calero nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.
Lar (1934-) .
Revista mensual de la Asociación Gallega de Beneficencia y Mutualidad
Revista del Hospital Gallego
Artigos Ricardo Carballo Calero
Aviso Listado automático de documentación relacionada con Ricardo Carballo Calero nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.
CARBALLO CALERO, R. (7/1954) Domingo de Feira | Orzán. 1ª (6), 5.
ÁLVAREZ BLáZQUEZ, E. ÁLVAREZ BLáZQUEZ, X. BEIRAS, X. BOUZA BREY, F. CARBALLO CALERO, R. CARRé ALVARELLOS, L. CASARES, C. CHAMOSO LAMAS, M. DóNEGA, M. FERNáNDEZ DEL RIEGO, F. FERNáNDEZ LóPEZ, A. PENZOL, F. FERREIRO, C. FOLE, Á. FRAGUAS, A. FRANCO GRANDE, X. GARCíA DOMíNGUEZ, "BOROBó", R. GARCíA-SABELL, D. GóMEZ ROMáN, M. ISLA COUTO, X. LORENZO FERNáNDEZ, X. LUGRíS, R. RISCO, V. MARTíNEZ-RISCO Y MACíAS, S. MASIDE, X. NAYA PéREZ, J. OTERO PEDRAYO, R. PARGA PONDAL, I. PIñEIRO, R. RíO BARJA, F. SACO, C. SIXTO SECO, A. VIñAS CORTEGOSO, L. SANTIAGO, S. ILLA COUTO, R. GARCíA BODAñO, S. FERRO COUSELO, M. LóPEZ CASANOVA, A. (7/1963) Mensaxe dos intelectuais galegos a don Manoel Puente | Orientación Gallega. 1ª (14), 3.
CARBALLO CALERO, R. PAZ-ANDRADE, V. PIñEIRO, R. ARAúXO IGLESIAS, M. GARCíA PICHER, J. (1/1977) Opinións : Adiante a cooficialidade | Teima. (6), 11.
CARBALLO CALERO, R. GALOCHA, A. (12/1977) Carballo Calero: Do galeguismo e da lingoa | Nosa Terra, A. , 7.
CARBALLO CALERO, R. (4/1978) López Ferreiro, escritor en galego | Nosa Terra, A. (16), 13.
CARBALLO CALERO, R. (3/1980) O galego, romance atlántico aillamento e cooperación | Nosa Terra, A. (100), 9.
Libros do ccg sobre Ricardo Carballo Calero
Aviso Listado automático de documentación relacionada con Ricardo Carballo Calero nos fondos documentais en liña ofrecidos polo Consello da Cultura Galega.
Farsa das zocas.
2020 | Ricardo Carballo Calero, Autoría.
Ferrol 1916.
2020 | Miguel Brotóns, Música. Composición.
Impromptu Fantasía para soprano e piano
Ofrenda lírica á nena Silvia Santiago Conde no día da súa Primeira Comuñón.
2017 | Afonso Vázquez-Monxardín, Edición. Patricia Arias Chachero, Edición.
7 de setembro, 1960
Pr´o catálogo da léngoa galega.
1993 |
Homenaxe ó 70 aniversario do Seminario de Estudos Galegos
Actas do Congreso Internacional de Estudos sobre Rosalía de Castro e o seu tempo (v.2).
1986 | Darío Villanueva, Coordinación.
Santiago, 15-20 de xullo de 1985
