Juan Ramón Capella Hernández foi unha figura singular dentro do panorama do pensamento xurídico-político español, especialmente en Cataluña. O seu legado é plural: pensador, docente, intelectual público e activista antifranquista, contribuíu de maneira decisiva á renovación da filosofía do dereito e ao desenvolvemento dunha cultura crítica no ámbito universitario.

A nivel práctico, a súa obra continúa a ser unha referencia para comprender cuestións fundamentais como a democracia, a Constitución, a globalización, a crise do Estado-nación e as transformacións do dereito no século XXI. O seu ensaio máis recente, Un fin del mundo. Constitución y democracia en el cambio de época (2019), afonda precisamente nestes desafíos actuais.

A xornada
A sesión da mañá celebrarase na sede do Consello da Cultura Galega. O acto de inauguración contará coa participación de Rosario Álvarez, presidenta do Consello da Cultura Galega; Xavier de Donato Rodríguez, decano da Facultade de Filosofía da Universidade de Santiago de Compostela; e Celia Pereira Porto, coordinadora da Sección de Pensamento do Consello da Cultura Galega.
A primeira intervención levará por título Juan Ramón Capella: una práctica de resistencia e estará a cargo de Antonio Giménez Merino, profesor titular de Filosofía do Dereito na Universitat de Barcelona. Especialista en teoría crítica do dereito e en filosofía política contemporánea, Giménez Merino foi discípulo directo de Capella e compartiu con el proxectos de investigación e reflexión sobre o papel emancipador do pensamento xurídico. A súa conferencia abordará a traxectoria intelectual e ética de Capella como unha forma de resistencia fronte ás derivas autoritarias e a banalización do dereito na sociedade actual.
A continuación, José Luis Gordillo Ferre, tamén profesor titular de Filosofía do Dereito na Universitat de Barcelona, analizará el derecho a la autodeterminación en la obra de Juan Ramón Capella. Gordillo é un recoñecido investigador en teoría dos dereitos humanos e filosofía política, con numerosos traballos sobre soberanía, cidadanía e dereito internacional. A súa intervención explorará a concepción capelliana da autodeterminación como principio democrático e xurídico, situándoa no contexto das transformacións do Estado contemporáneo e dos debates sobre nación e liberdade colectiva.

A sesión da tarde terá lugar na Facultade de Filosofía da Universidade de Santiago de Compostela. Ascensión Cambrón Infante, profesora xubilada e emérita da Universidade da Coruña, ofrecerá a conferencia Juan Ramón Capella, maxisterio e ética. Ao longo da súa carreira, Cambrón destacou polo seu labor docente e pola súa dedicación ao estudo da ética xurídica e da teoría feminista do dereito. Nesta intervención evocará o legado formativo de Capella, o seu compromiso co pensamento crítico e a súa influencia nas xeracións de estudantes e docentes que aprenderon a vincular saber e responsabilidade moral.

Pechará o programa Carlos Lema Añón, profesor de Filosofía do Dereito e director do programa de Doutoramento en Estudos Avanzados en Dereitos Humanos da Universidad Carlos III de Madrid, coa ponencia Democracia e dereitos na obra de Juan Ramón Capella. Lema Añón é un dos principais expertos en dereitos fundamentais e teoría democrática no ámbito hispano. Na súa intervención revisará o pensamento de Capella sobre a democracia como proxecto inacabado e sobre a necesidade de repensar os dereitos en tempos de globalización e crise do Estado de dereito.

Sección de Pensamento
Esta xornada está organizada pola Sección de Pensamento do Consello da Cultura Galega que coordina Celia Pereira Porto e que ten como membros a Mariló Candedo Gunturiz, Francisco Castro Veloso, Ricardo Fandiño Pascual, Francisco Xose Fernandez Naval, Antonio Fernández Seoane, Ana Isabel García Arias, Nieves Herrero, Xoán Antonio Pérez Lema e Ana Gloria Rodríguez Alonso. Ademais do ciclo Pensarmos, a Sección organiza periodicamente outras actividades, entre as que destacan a revisión de figuras relevantes no mundo do pensamento e a análise da conexión que tiveron con Galicia persoeiros como Martin Heidegger, Simone Weil, Albert Camus, Hannah Arendt ou Karl Marx.