Ramón Otero Pedrayo
Ourense, 5/ 3/1888 - Ourense, 10/4/1976Autoría: Patricia Arias Chachero
Intelectual completo e poliédrico, Otero Pedrayo converteuse no Patriarca das nosas letras
Ramón Otero Pedrayo, o polígrafo da Xeración Nós, naceu o 5 de marzo de 1888 na ourensá rúa da Paz. Foi o único fillo de Eladia Pedrayo Ansoar e Enrique Otero Sotelo, un médico culto e liberal que, sendo deputado, defendera a Curros Enríquez cando o bispo Cesáreo censurou Aires da miña terra.
Edúcase o futuro escritor no seo dunha familia culta e abastada, entre Ourense e a aldea de Trasalba. Con dez anos ingresa no instituto e segue con entusiasmo as explicacións de Marcelo Macías, de Moreno López e de Padilla. Os bos resultados académicos que obtén explican que, en 1901, sexa elixido xunto a Cuevillas, compañeiro de estudos, amigo nos xogos, veciño e máis tarde irmán de angueiras políticas e culturais, para merendar con Emilia Pardo Bazán, de visita na cidade.
O 28 de maio de 1904 falece o seu pai e Otero convértese, subitamente, no home da familia. Apenas dous meses despois do enterro recolle, vestido de loito, o premio extraordinario que lle conceden no instituto.
En 1906, chega a Madrid para cursar estudos universitarios. Matricúlase en Filosofía e Letras e Dereito. Son anos pracenteiros, despreocupados. Lecturas, faladoiros e paseos ocupan o tempo dun mozo que se asemella moito ao Adrián Solovio que protagonizará Arredor de si.
Regresa a Ourense en 1911 coas dúas licenciaturas e disposto a preparar unhas oposicións que o convertan en profesor de ensino medio. Na cidade reúnese con Risco, Cuevillas e Primitivo R. Sanjurjo e non tarda en sumarse aos proxectos argallados polos amigos da infancia. En 1917 ve a luz La CenturiaNós, onde publica os primeiros artigos; «La confesión del hombre culto», no segundo número, e «Cartas espontáneas», no seguinte. Tres anos despois, no primeiro número de Nós, atopamos un artigo non asinado, titulado «Teixeira de Pascoaes e Nós» que, segundo os índices da colección redactados por Ben-Cho-Shey, debemos atribuír a Pedrayo. O primeiro artigo asinado, «Irlanda políteca no século XIX» aparece o 5 de decembro de 1921, a este sucederano moitos outros, fundamentalmente ensaios; entre eles o tantas veces comentado, «Ulyses, trad. de James Joyce», no número 32.
En 1921, coa oposición aprobada desde 1919 e tras varios destinos, acada praza en Ourense. En 1925 ingresa con Síntese Xeográfica de Galicia (1926) no Seminario de Estudos Galegos, no que un ano antes gañara un premio de narrativa con Pantelas, home libre (Lar, 1925). Comeza así a longa e produtiva andaina literaria de quen había ser chamado Patriarca das Letras Galegas. En 1928 a editorial Nós edita Os camiños da vida, a primeira gran novela do escritor e unha das obras fundamentais da literatura galega contemporánea.
Un ano despois ingresa na Academia Galega cun discurso titulado Romantismo, saudade e sentimento da raza e da terra en Pastor Díaz, Rosalía de Castro e Pondal (1931). Contéstalle o seu grande amigo da infancia, Vicente Risco. Coa publicación de Arredor de si consolídase a fama de home culto. A súa figura cobra peso na sociedade galega a través das intervencións públicas e dos innumerables artigos que asina nas páxinas de El Pueblo Gallego, Céltiga, A Nosa Terra e en xeral en canta publicación llo pedía.
Neste clima de enfebrecida actividade, a inminente chegada da República fai que algúns galegos, Otero entre eles, vexan a posibilidade de acadar a autonomía de Galicia. Iníciase un período de entusiasmo e traballo intenso. En 1930 percorre Ourense dando mitins de carácter nacionalista e anticaciquil. En abril do ano seguinte funda o Partido Nazonalista Repubricán d’Ourense para concorrer ás eleccións ás Cortes constituíntes. Entre 1931 e 1933 exerce como deputado en Madrid.
A actividade política intensifícase, e en decembro do 31 participa na fundación do Partido Galeguista, de cuxo primeiro Consello Executivo forma parte. Ante a inminente consideración da República como estado laico, Otero, católico, tenta que o nacionalismo conserve o maior grao posible de confesionalidade nas institucións. O 25 de outubro de 1931 o seu nome aparece asinando un documento, moi difundido na prensa do momento, que leva por título Afirmación católica dun grupo de nacionalistas. Pese a disentir das propostas do PG no tocante ao laicismo do estado, acatou as decisións da maioría e non abandonou o partido, participou lealmente na campaña do plebiscito do Estatuto e compartiu a alegría do triunfo acadado o 28 de xuño de 1936.
Tras o levantamento militar foi separado da cátedra e refuxiouse na casa de Trasalba. O retiro dura algo máis de once anos. Continúa escribindo en prensa pero faino normalmente baixo pseudónimo. A partir de 1946 comeza timidamente a asinar textos co seu verdadeiro nome. Un ano despois principia a redacción dos artigos de Parladoiro, unha sección periódica no xornal compostelán La Noche que supón a recuperación lenta e regular do escritor en lingua galega.
En 1947 viaxa a Bos Aires, convidado polo Centro Galego. A viaxe permítelle reencontrarse con vellos amigos exiliados, Castelao entre eles, e organizar a edición da monumental Historia de Galiza que patrocinará Manuel Puente.
Unha mostra máis do compromiso do escritor témola en 1949, cando nunha homenaxe ao poeta Lamas Carvajal, organizada en Ourense, ten a ousadía de utilizar o galego nun acto público. Están presentes diversas representantes de institucións afectas ao Réxime, que interpretan a actitude como unha afronta e unha aldraxe.
A piques de cumprir os sesenta e dous preséntase ás oposicións que o converten en profesor da Universidade de Compostela. Tras obter o voto unánime do tribunal, en outubro dese ano imparte a primeira clase das moitas que dará nos oito cursos que exerza como catedrático. Son tempos de ilusión e de contacto cos mozos.
O 25 de xullo de 1950 participa na fundación da editorial Galaxia, que presidirá ata a súa morte. García-Sabell, Fernández del Riego e Piñeiro convértense en amigos e compañeiros na construción dun novo proxecto que o ilusiona. En contacto permanente co círculo de intelectuais que alentan Galaxia, publica nas súas máquinas Por os vieiros da saudade (1952), e un traballo seu, «Na lembranza de Hölderlin», forma parte de Presencia de Galicia, o primeiro número dos cadernos da colección Grial. Pedrayo representa nestes anos a resistencia do galeguismo histórico.
En 1958 o grupo Brais Pinto inaugura a súa colección de versos co libriño Bocarribeira. Poemas pra ler e queimar, único poemario editado en vida polo autor.
Coa xubilación e o regreso á Ourense péchase unha etapa de vehemente actividade. Son anos de conferencias por toda Galicia, de ducias de artigos e prólogos, de traballo activo na renovación da Academia Galega, e de proxectos propios. Entre estes cómpre destacar O desengano do Prioiro (1952) e a colección de contos Entre a vendima e a castañeira (1957). En 1959 remata O señorito da Reboraina, a primeira novela en galego tras a Guerra Civil e a última que entregaría ás máquinas en vida. As homenaxes sucédense a partir dos anos sesenta. En 1975 recibe dos seus antigos alumnos o volume Teatro de máscaras, dezaseis pezas dramáticas breves asinadas en 1934, nas viaxes en tren que facía con Castelao para asistir ás Cortes.
Uns meses despois, o 10 de abril de 1976, falecía na súa casa da rúa da Paz.
Obra
Narrativa
En galego
En castelán
Ensaio
En galego
En castelán
Poesía
Teatro
Bibliografía
Como citar: Arias Chachero, Patricia : Ramón Otero Pedrayo. Publicado o 30/4/2020 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=2869. Recuperado o 31/03/2023
Ramón Otero Pedrayo
Ourense, 5/ 3/1888 - Ourense, 10/4/1976Autoría: Patricia Arias Chachero
Intelectual completo e poliédrico, Otero Pedrayo converteuse no Patriarca das nosas letras
Ramón Otero Pedrayo, o polígrafo da Xeración Nós, naceu o 5 de marzo de 1888 na ourensá rúa da Paz. Foi o único fillo de Eladia Pedrayo Ansoar e Enrique Otero Sotelo, un médico culto e liberal que, sendo deputado, defendera a Curros Enríquez cando o bispo Cesáreo censurou Aires da miña terra.
Edúcase o futuro escritor no seo dunha familia culta e abastada, entre Ourense e a aldea de Trasalba. Con dez anos ingresa no instituto e segue con entusiasmo as explicacións de Marcelo Macías, de Moreno López e de Padilla. Os bos resultados académicos que obtén explican que, en 1901, sexa elixido xunto a Cuevillas, compañeiro de estudos, amigo nos xogos, veciño e máis tarde irmán de angueiras políticas e culturais, para merendar con Emilia Pardo Bazán, de visita na cidade.
O 28 de maio de 1904 falece o seu pai e Otero convértese, subitamente, no home da familia. Apenas dous meses despois do enterro recolle, vestido de loito, o premio extraordinario que lle conceden no instituto.
En 1906, chega a Madrid para cursar estudos universitarios. Matricúlase en Filosofía e Letras e Dereito. Son anos pracenteiros, despreocupados. Lecturas, faladoiros e paseos ocupan o tempo dun mozo que se asemella moito ao Adrián Solovio que protagonizará Arredor de si.
Regresa a Ourense en 1911 coas dúas licenciaturas e disposto a preparar unhas oposicións que o convertan en profesor de ensino medio. Na cidade reúnese con Risco, Cuevillas e Primitivo R. Sanjurjo e non tarda en sumarse aos proxectos argallados polos amigos da infancia. En 1917 ve a luz La CenturiaNós, onde publica os primeiros artigos; «La confesión del hombre culto», no segundo número, e «Cartas espontáneas», no seguinte. Tres anos despois, no primeiro número de Nós, atopamos un artigo non asinado, titulado «Teixeira de Pascoaes e Nós» que, segundo os índices da colección redactados por Ben-Cho-Shey, debemos atribuír a Pedrayo. O primeiro artigo asinado, «Irlanda políteca no século XIX» aparece o 5 de decembro de 1921, a este sucederano moitos outros, fundamentalmente ensaios; entre eles o tantas veces comentado, «Ulyses, trad. de James Joyce», no número 32.
En 1921, coa oposición aprobada desde 1919 e tras varios destinos, acada praza en Ourense. En 1925 ingresa con Síntese Xeográfica de Galicia (1926) no Seminario de Estudos Galegos, no que un ano antes gañara un premio de narrativa con Pantelas, home libre (Lar, 1925). Comeza así a longa e produtiva andaina literaria de quen había ser chamado Patriarca das Letras Galegas. En 1928 a editorial Nós edita Os camiños da vida, a primeira gran novela do escritor e unha das obras fundamentais da literatura galega contemporánea.
Un ano despois ingresa na Academia Galega cun discurso titulado Romantismo, saudade e sentimento da raza e da terra en Pastor Díaz, Rosalía de Castro e Pondal (1931). Contéstalle o seu grande amigo da infancia, Vicente Risco. Coa publicación de Arredor de si consolídase a fama de home culto. A súa figura cobra peso na sociedade galega a través das intervencións públicas e dos innumerables artigos que asina nas páxinas de El Pueblo Gallego, Céltiga, A Nosa Terra e en xeral en canta publicación llo pedía.
Neste clima de enfebrecida actividade, a inminente chegada da República fai que algúns galegos, Otero entre eles, vexan a posibilidade de acadar a autonomía de Galicia. Iníciase un período de entusiasmo e traballo intenso. En 1930 percorre Ourense dando mitins de carácter nacionalista e anticaciquil. En abril do ano seguinte funda o Partido Nazonalista Repubricán d’Ourense para concorrer ás eleccións ás Cortes constituíntes. Entre 1931 e 1933 exerce como deputado en Madrid.
A actividade política intensifícase, e en decembro do 31 participa na fundación do Partido Galeguista, de cuxo primeiro Consello Executivo forma parte. Ante a inminente consideración da República como estado laico, Otero, católico, tenta que o nacionalismo conserve o maior grao posible de confesionalidade nas institucións. O 25 de outubro de 1931 o seu nome aparece asinando un documento, moi difundido na prensa do momento, que leva por título Afirmación católica dun grupo de nacionalistas. Pese a disentir das propostas do PG no tocante ao laicismo do estado, acatou as decisións da maioría e non abandonou o partido, participou lealmente na campaña do plebiscito do Estatuto e compartiu a alegría do triunfo acadado o 28 de xuño de 1936.
Tras o levantamento militar foi separado da cátedra e refuxiouse na casa de Trasalba. O retiro dura algo máis de once anos. Continúa escribindo en prensa pero faino normalmente baixo pseudónimo. A partir de 1946 comeza timidamente a asinar textos co seu verdadeiro nome. Un ano despois principia a redacción dos artigos de Parladoiro, unha sección periódica no xornal compostelán La Noche que supón a recuperación lenta e regular do escritor en lingua galega.
En 1947 viaxa a Bos Aires, convidado polo Centro Galego. A viaxe permítelle reencontrarse con vellos amigos exiliados, Castelao entre eles, e organizar a edición da monumental Historia de Galiza que patrocinará Manuel Puente.
Unha mostra máis do compromiso do escritor témola en 1949, cando nunha homenaxe ao poeta Lamas Carvajal, organizada en Ourense, ten a ousadía de utilizar o galego nun acto público. Están presentes diversas representantes de institucións afectas ao Réxime, que interpretan a actitude como unha afronta e unha aldraxe.
A piques de cumprir os sesenta e dous preséntase ás oposicións que o converten en profesor da Universidade de Compostela. Tras obter o voto unánime do tribunal, en outubro dese ano imparte a primeira clase das moitas que dará nos oito cursos que exerza como catedrático. Son tempos de ilusión e de contacto cos mozos.
O 25 de xullo de 1950 participa na fundación da editorial Galaxia, que presidirá ata a súa morte. García-Sabell, Fernández del Riego e Piñeiro convértense en amigos e compañeiros na construción dun novo proxecto que o ilusiona. En contacto permanente co círculo de intelectuais que alentan Galaxia, publica nas súas máquinas Por os vieiros da saudade (1952), e un traballo seu, «Na lembranza de Hölderlin», forma parte de Presencia de Galicia, o primeiro número dos cadernos da colección Grial. Pedrayo representa nestes anos a resistencia do galeguismo histórico.
En 1958 o grupo Brais Pinto inaugura a súa colección de versos co libriño Bocarribeira. Poemas pra ler e queimar, único poemario editado en vida polo autor.
Coa xubilación e o regreso á Ourense péchase unha etapa de vehemente actividade. Son anos de conferencias por toda Galicia, de ducias de artigos e prólogos, de traballo activo na renovación da Academia Galega, e de proxectos propios. Entre estes cómpre destacar O desengano do Prioiro (1952) e a colección de contos Entre a vendima e a castañeira (1957). En 1959 remata O señorito da Reboraina, a primeira novela en galego tras a Guerra Civil e a última que entregaría ás máquinas en vida. As homenaxes sucédense a partir dos anos sesenta. En 1975 recibe dos seus antigos alumnos o volume Teatro de máscaras, dezaseis pezas dramáticas breves asinadas en 1934, nas viaxes en tren que facía con Castelao para asistir ás Cortes.
Uns meses despois, o 10 de abril de 1976, falecía na súa casa da rúa da Paz.
Obra
Narrativa
En galego
En castelán
Ensaio
En galego
En castelán
Poesía
Teatro
Bibliografía
Como citar: Arias Chachero, Patricia : Ramón Otero Pedrayo. Publicado o 30/4/2020 no Álbum de Galicia (Consello da Cultura Galega) http://consellodacultura.gal/album-de-galicia/detalle.php?persoa=2869. Recuperado o 31/03/2023
DOCUMENTACIÓN DE
Otero Pedrayo escribe sobre Lúa de alén mar
Fonte: Otero Pedrayo, Ramón: «Poemas de un filólogo: 'Lua de alén mar', versos de Ernesto Guerra da Cal», La Noche, n.º 11976 -(1 de febreiro de 1960), p. 5-6.
Galiciana. Biblioteca de Galicia
Artigos de Otero Pedrayo e outros sobre Cuevillas
Ramón Otero Pedrayo, amigo desde a infancia de Cuevillas, lembra algún dos trazos do intelectual na sección «Artes y Letras» baixo o título «Hoy se jubila Florentino López Cuevillas». Completa a páxina o artigo «El ejemplo de Cuevillas» de José Ramón y Fernández e unha «Bibliografía de Cuevillas» co subtítulo
Fonte: La Noche vía GalicianaLleva publicados cerca de un centenar de trabajos.
Artigo de Ramón Otero Pedrayo polo pasamento do poeta Antón Zapata García, 1953
Fonte: Otero Pedrayo, Ramón: «En la muerte de un poeta», La Noche, n.º 10108 (12 de agosto de 1953), p. 1
Artigo de Otero Pedrayo «Morto de pé»
Relato sobre un vello canteiro que morre de pé, apoiado nunha parede. Na sección «Parladoiro» de La Noche, Otero recupera o uso da lingua galega na presa de posguerra.
Fonte: «Parladoiro: morto de pé», La Noche, n. 7944, portada. Vía Galiciana.
Portada da Guía de Santiago de Compostela de Ramón Otero Pedrayo, con fotografías de Ksado
Otero Pedrayo, Ramón: Guía de Santiago de Compostela. Santiago de Compostela: Editorial Compostela, 1943.
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
DOCUMENTACIÓN SOBRE
Fiel colaborador na Sección «Artes e Letras», Baldomero Cores publicou numerosos artigos, entre os que podemos atopar «El pensamiento de Otero Pedrayo: su investigación del paisaje».
Cores Trasmonte, Baldomero: «El pensamiento de Otero Pedrayo: su investigación del paisaje», La Noche: único diario de la tarde en Galicia, 11498 (25 de xaneiro de 1958), 3.
Fonte: Galiciana: Biblioteca de Galicia
Colaboración de Alexandre Raimúndez no libro Homaxe da Galicia Universal a Otero Pedrayo
Raimúndez, Alexandro: «O exempro de Ramón Otero Pedrayo». En Ramón Otero Pedrayo: Homaxe da Galicia Universal. Caracas: [s.n.], 1958; 23.
Fonte: Biblioteca do Consello da Cultura Galega
Noticia sobre o ingreso de Manuel Gómez Román na Real Academia Galega o 30 de decembro de 1951. Otero Pedrayo responde ao discurso do arquitecto vigués
«Intelectuales gallegos en Vigo», El pueblo gallego: rotativo de la mañana, 4382 (30 de decembro de 1951), 6.
Fonte: Biblioteca Pública de Pontevedra Antonio Odriozola / Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia.
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=3952 [Descarga: 2023-02-02]
A semana cultural de Porto, celebrada en abril de 1935, contou cunha ampla representación de membros do Seminario de Estudos Galegos
«Seminario de Estudos Galegos: La semana cultural de Oporto», El pueblo gallego: rotativo de la mañana, 3441 (17 de abril de 1935), 9.
Fonte: Biblioteca Pública Antonio Odriozola / Galiciana. Bibliotea Dixital de Galicia
http://galiciana.bibliotecadegalicia.xunta.es/gl/consulta/registro.do?id=3952
Artigo «La obra de Ramón Otero» por Augusto María Casas
Artigo publicado en Vida Gallega o 20 de outubro de 1926
Fonte: Vida Gallega vía Galiciana. O orixinal foi recomposto dixitalmente nunha única columna para facilitar a súa lectura.
Artigo «Bibliografía Regional»
Breve nota dando conta da aparición do proxecto de Galaxia
Fonte: Vida Gallega vía Galiciana. Composto dixitalmente a partir de dúas páxinas consecutivas do orixinal.
Ligazóns de interese
O Seminario de Estudos Galegos (1923-1936) en Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: http://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta_aut/registro.do?id=35606 [Consulta: 2022-12-28]
Acceso á publicación Arquivos do Seminario de Estudos Galegos. Galiciana
Fonte: Galiciana. Biblioteca Dixital de Galicia
https://biblioteca.galiciana.gal/gl/consulta/registro.do?id=401088 [Consulta: 2022-12-30]
Catálogo en liña da exposición Galicia, de Nós a nós, coordinada por Afonso Vázquez-Monxardín e Ana Acuña. Cidade da Cultura, 2 de outubro de 2020 - 17 de xaneiro de 2021
Fonte: https://www.cidadedacultura.gal/gl/evento/galicia-de-nos-nos
A revista Nós en Galiciana-Biblioteca Dixital de Galicia
Fonte: https://revistanos.galiciana.gal
Especial web do CCG Ramón Otero Pedrayo. Mestre da cultura galega
Otero Pedrayo no blog de Os libros de Ánxel Casal
Reprodución íntegra das cartas remitidas por Otero Pedrayo ao seu decano, Abelardo Moralejo, entre 1950 e 1976
A transcrición é de José Luis Moralejo Álvarez. Documento publicado en La Voz de Galicia en 2013.
Fonte: La Voz de Galicia (5 de maio de 2013)
https://tinyurl.com/4dvuh69z [2023-03-08]
Artigo de Luís Pousa, publicado en La Voz de Galicia, con motivo da recuperación de trinta cartas remitidas por Otero Pedrayo a Abelardo Moralejo entre 1950 e 1976
Fonte: La Voz de Galicia (5 de maio de 2013)
https://www.lavozdegalicia.es/noticia/cultura/2013/05/05/epistolario-inedito-otero-pedrayo/0003_201305G5P37991.htm [2023-03-08]
51 páxinas das nosas Letras
Catálogo da exposición organizada polo Parlamento de Galicia en 2013 para conmemorar o 50 aniversario do Día das Letras Galegas
Fonte: Parlamento de Galicia
https://www.parlamentodegalicia.es/sitios/web/Publicacions/51%20paxinas%20das%20nosas%20letras.pdf [Consulta: 2022-12-30]
Historia do Instituto de Estudos Galegos Padre Sarmiento, de 1944 a 2004
Pardo de Guevara y Valdés, Eduardo (dir.): O Instituto de Estudos Galegas «Padre Sarmiento»: Sesenta anos ó servicio de Galicia (1944- 2004). Santiago de Compostela: CSIC, Instituto de Estudios Gallegos Padre Sarmiento (IEGPS), 2005. http://hdl.handle.net/10261/225007
Fonte: CSIC.
https://digital.csic.es/handle/10261/225007
Web da Fundación Otero Pedrayo
Epístolas de
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Non hai certeza de que a orixe da misiva sexa Ourense senón que é unha conxetura.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta menciona o ingreso de Otero Pedrayo na Real Academia Galega.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta menciona a defunción do pai de Antonio Fraguas.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta menciona a celebración dun mitin en Maside.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta parece que se alude a uns exercicios de oposición que está realizando Fraguas.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta menciónanse unha conferencia de Otero Pedrayo sobre Goethe e exames de Otero.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta Otero Pedrayo conta que soñou que morría.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta a alusión ao certame literario conxeturamos que se poida referir aos Xogos florais.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta alude á morte da nai de Castelao.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta alude a Antonio Fraguas ser premiado nos Xogos Florais.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta alude á “Perla de Fonseca”.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta inclúe unha recomendación para alumna e alumno de Trasalba.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Seoane. 1947
Orense, 26 dos Santos, 47
Sr. D. Luis Seoane.
Meu querido e lembrado:
Rubín por a cidá vella, considerei adispaciño e figuróuseme nova a casa de Cornide e súa conversa de dona feituquiza e rococó ca misia Santa María cada vez máis románica, máis mariñeira e galega. Hai obras que co tempo milloran e peneiradas de circunstancias fánse de millor trigo. As veces, sofren e fán sofrir por demais de sinceiridade i-expresión. Agora están erguendo grandes “bloques” e vaise equilibrando na curva a anomalía na gravedade producida por a casa Pastor. Estiven maxinando o desacreditado e fermoso poema estilo Hugo Fóscolo do Peñon das Ánimas, moimento funerario dos prerrománticos e seguín o parpadexo do sol nas cristaleiras da Mariña e seu asombro ó topar unha falla no teclado dos dedos da lus. Soio foi un viaxen de cumpridor. Penso no cerne do inverno voltar a Compostela, a Corme e Laxe, e a Coruña. A tal lumioso e falangueiro o outono que chega deica hoxe que non hai vagar pra escribir cousa algunha. Os moitos proieutos que fixen no barco debéronse deixar engaiolar por as sirenas.
Lembranzas nosas pra todos os amigos: Colmeiro , Dieste , Baltar , Cuadrado . Tiven carta de Otero . Moito pensamos, miña dona e mais eu, en Vdes. e n’aquil xantar. Doéndonos moito de non nos ter despedido da súa dona polos mil trafegos dos derradeiros días. En verdade, foron poucos, sobre todo pra xentes afeitas ó ritmo do vivir aldeán e de pronto botadas a outro. Escríbolle no meirande silencio, docemente alagada a ialma nas doces cromáticas da carballeira onde estiven por a tarde, inda me envolven â luz do quinqué. N’ista casa vivimos no dezanove. Moita compaña me fán os seus dibuxos. Sinto n’eles cousas deica iles case inéditas de Galiza. Tiven un sobresalto. Un dos bultos –onde viñan as millores cousas: libros, Vde., Colmeiro– foi parar a Génova. Voltóu sin perdas. Como lle dixen na outra, meu viaxe espertou na Galiza moito interés e ao tempo en outros un sentimento de estraneza. Queren formar unha biblioteca galega, de varias series hai por o visto xente de moitos cartos no asunto. Eu penso na xentil empresa de Vdes. Non sei escribir n’iste papel que protesta. Tén présa e engúrrase. Ademais con Vde. hai que ter conversación. Saúdos de entramos pra súa esposa, da miña pra Vde., e unha rexa aperta de seu amigo moi agradecido de sempre.
R. Otero Pedrayo
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Seoane. 1948
Trasalba (Orense), Abril de 1948
Muy querido y recordado amigo Seoane:sss
Con ésta pereza primaveral, apenas tiene uno energía para escribir. Sé que me voy haciendo viejo. Vuelvo a sentir los días calmizos de Abril como a los 15 años. Vds. no pueden figurarse, y muy poca gente nueva en estos tiempos los encantos y el orgullo un poco petulante de gastar las horas a lo millonario, propio de señoritos de aldea de cuya casta soy uno de los últimos tipos aunque nada valleinclanesca ni siquiera a lo Pardo Bazán . De los escritores que se ocupan actualmente de Galicia en castellano, casi todos están en un período de optimismo de barra de bar o de comida de aldea en casa grande de extraperlista y día de entierro: todo se vuelve exaltar el vino del Ribeiro y cantan mil proezas de borrachos de que se reirían los buenos bebedores de cerne de la aldea. Aquí se hace erudición. En general bien. Se publican muchos documentos, se afina poco a poco en el conocimiento literario de épocas antes incógnitas como el xvii. Algún día surgirá el historiador de profundas y evocadoras temáticas. En la aldea se nota la baja del ganado y del vino, lo que trastorna rapidamente la Economía. Las Fiestas se convierten en campeonatos de engullir y el paisano se pone serio. Serio a lo burgués. Se aburguesa. El ideal es: un negocito, un camión, concejalía y respetabilidad en la capital de la provincia. Vigo sigue atrayendo pintores. Se habla de una gran exposición de Pintores Gallegos en Madrid. De Orense ha salido un chico muy bueno, de leal pintura, maestro en el gris de los retratos y en las actitudes que reflejan o un cansancio melancólico sin complicaciones, o una pausa germinal: Prego de Oliver .
Creo que el joven maestro, indiscutible, no captado por su provechosa y estupenda maestría clásica es Díaz Pardo, Isaac Díaz Pardo. De nuestros amigos, poco puedo decirte. En todo el invierno sólo salí, creo que dos veces, a La Coruña. Mucho me acordé de Vd., como le decía en mi anterior, a lo que pude recordar, y saludé a la Torre en representación de su prodigioso mitógrafo que es Vds... Es posible que vuelva por el Jardín de San Carlos dentro de unos días. Es curioso, pero, según vamos llegando al verano, me represento con mayor claridad las dichosas horas pasadas con Vds. Le pido un saludo para Colmeiro. Ahora están los centenos como él solía pintarlos para el Dr. Baltar. Escribiré en éstos días a Rafael Dieste. Afecto de Fita, mi esposa, para la suya, a las que uno mi saludo respetuoso. Y Vd. Muchas veces hablamos en este viejo silencio de la casa de los momentos que pasamos reunidos.
Un gran abrazo de
Ramón Otero Pedrayo
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Usero e de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1949)
Os remitentes son tanto Ricardo Carvalho Calero como Francisco Usero.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1949)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1949)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1949)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1949)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1949)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1949)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1949)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1949)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1949)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta fala das oposicións de Otero Pedrayo.
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1950)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1950)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
O enderezo de remite é a Rúa San Roque 14, 1º
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1950)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1950)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta fala do nomeamento como membro da Real Academia Galega.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1952)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Esta carta trata dun texto polémico de Ferro Couselo.
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1952)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1953)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1954)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta agradécese un artigo sobre un libro de Otero Pedrayo.
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1954)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1954)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1954)
Carta de Otero Pedrayo a Seoane. 1954
Ourense, 19-IV-1954
Meu querido e ademirado amigo:
Tiña fai tempo mentes de escribirlle. Sempre penso en Vde. Na súa xenerosa e moceira conceición do mundo, no seu infindo amor por os homes e isa vivencia de Galiza que nos fai a todos nenos e devolve as cousas a un tempo mais mollado de oríxenes, nunha especie diría eu –de Ur— románico si non tivera medo das cristaizaciós profesorales, pensando en obra de un decorrer de fonte, regueiro e río de formas. Cas facianas saídas do sono, ou apenas afastadas do barro, e os ollares aínda calados sin literatura e sin costume, maravillados do que enxergan, dándose enteiros á luz. Cecais ledos de se afastaren do que levan drento. Sin pensar nelo, é Vde. un comentarista do Génesis. Os homes, anque non queiramos, somos sempre discípulos de un libro da Biblia. E hainos do Cantar dos Cantares, do libro de Job, dos Macabeos os violentos e guerreiros… Vde. –como o Padre Feixó , pero íste o dí– é dos de Primeiro Libro, o máis perto do alento de Deus. Non podemos esquencernos, miña dona e eu, as horas ben poucas e fondas decorridas con Vdes. Cando chegou de volta o matrimonio García Sabell –unha parexa que por a amizade reconcilia a un co vivir, xenerosa e fortalecedora reconcilia a un co viño– falamos moito de Vde. e volvín a alentare naquilas horas xa lonxanas. Eu, meu querido amigo, traballo moito, non sei si ben. Como vello, preciso da parola e do paseo. Asín mil cousas maxinadas se non poden enteirar. Tamén a semán soio conta con cinco días para min, pois co viaxe dispacioso Trasalba –nestora groria dos xestales brancos en frol– dous vanse en cansanzo e fouterías. Teño o encarrego do discurso de overtura da Universidade compostelán para o 1º de outono de iste ano. Vouno facer sobre a Galicia emigrada. É Ano Santo. Quixera facer algo bon. Pídolle soio unha axuda de moita valencia: unha nota curta de artistas galegos da emigración e outra do “clima” no arte. Perdoe. Será pra Vde. un minuto. Estou tolo de alegría cas Tapas. Quedo agradecido como si miña nenez viñera agora de novo con un saber de velleza redemida de pesadumes por as portas de esta casa onde nacín. Unha aperta a Varela . O poema é faiscante chafarís, plumas de galo con chapeo, ría en noite de pirotecnia e folión de delfíns e sereas. E das Tapas dígoche como tras de cada unha maxino o libro e gosto de miralo camiñando por o mundo, valente, ou escondéndose como o home que non quer ser coñecido no telderete do pulpeiro. Dende eiquí mándolle outra longa aperta, querido Seoane. Estou un pouco canso e inda teño de escribir un conto. Mañán, chegando a Sant-Iago –haberá á noite un luar suicida que se escacha a testa nas lousas da Quintán e as monxas piden a berros que lles creben as reixas pra saír a componelo– lembrareime de Vde. Hai un luar con dorna que val o principado de Sálvora e outros milleiros de cousas. E asín ten de seguire noso amigo. Falarei mañán con Sabell. Beberemos un branco ullán a saude da súa dona e a súa.
Estou triste porque deixei na aldea a miña nai de 95. Súas Tapas me consoaron.
Sempre o vello amigo e ademiradore
Otero Pedrayo
Apertas a Cuadrado, amigo moi querido, certos lusco-fusco dos Concheiros están cheos sempre de íl.
Adeus!
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1954)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta fálase do discurso de entrada de Fraguas na RAG.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta fálase da morte da nai de Fraguas.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta fálase da morte da nai de Fraguas.
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1955)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1955)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1956)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1956)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1956)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1956)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1956)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1956)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1957)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1957)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1957)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta fálase da defunción do irmán de Fraguas en Bos Aires. Tamén dunha homenaxe a Rosalía.
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1957)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1957)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1957)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1957)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1957)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1957)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Telegrama de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1958)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1959)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1959)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1959)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1959)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1959)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1959)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1960)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1960)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1960)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1960)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1960)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1960)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1960)
O día indicado na data é aproximado, estímase entre o 20 e o 29 do mes.
Carta de Manuel Puente a Ramón Otero Pedrayo, 1961.
Manuel Puente
Buenos Aires Enero 4 de 1961
Señor Don
Ramón OTERO PEDRAYO
TRASALBA (OURENSE)
–COPIA–
Meu querido Don Ramón:
Estou seguro que vostede estará estrañado da falta das miñas noticias, en tanto tempo, pero pódolle asegurar que naides como eu estaba sofrendo por non poder escribirlle algo satisfactorio en col da empresa que me comprometín coa patria –de facer imprentar a Historia de Galiza– pero ese compromiso non dependía solo da miña bontade que nunca faltou, si non en primeiro lugar, que de ahí mandaran os traballos debidamente ordenados, e en segundo lugar que a persona que aquí se comprometeu a dirixir a impresión, cumplira.
¿Si os dous puntos esenciales me fallaron que podía facer eu?.
Si co primeiro cumplín poñendo ahí os fondos necesarios para pagos de mapas e colaboraciones, co segundo ainda mais, contratando coa imprenta en base a “Maquet” o os detalles elaborados polo mismo responsabel– contratando cos clichés etc, a imprenta aboneille a primeira cuota ($ 37.500) que creo perdida, fixen entrega de todos os materiales que estaban no meu poder, testos, debuxos, mapas, e nada se fixo, a imprenta dí que se perxudicou coa perda da composición e esixe novo contrato aos novos precios, 15 ou 20 veces mais caros, – ¿podia eu volver a confiar para contratar de novo con novos aportes que tamén se perderían?.-
Cando vostede estuvo eiquí, dixen eu en unha xuntanza que a Historia de Galiza se faria e dende entonces pasei intres moi amargos, sin saber que facer, –a parte de ahí pensei que podía remediarse pero– ¿Cómo resolver o de aquí, si pensaba que o sucedido tocaba os bordes de un sabotaxe? -.-
Polo esposto darase conta os motivos de non escribirlle, fago oxe ledizoso pola seguridade que teño, e que por fín teremos a Historia de Galiza –gracias a vontade, capacidade e patriotismo de un gran galego, que enterado das dificultades con que eu me encontraba, ofreceuse patrióticamente a encargarse él, de correr cos traballos de impresión, estoume refirindo a Don Luis TOBIO.-
Comprenderá vostede a tranquilidade que oxe enche o meu espritu, –e a alegría que teño en comunicarlle a vostede esta novedade.-
O dia 12 de Nadal fumos a Montevideo, Prada, Abraira e eu levándolle a Don Luis TOBIO todo o material que tiña no meu poder –incluso debuxos e mapas– e, o por alí en órden as cousas, notamos que, o seu traballo non está completo, e decir que n imprenta ou en outra parte estraviaron algunas follas últimas, e como creo que a vostede se lle enviaron as copias da imprenta para correxir, e si non que terá copia do traballo que mandou oportunamente, lle rogo lle faga chegar directamente a Don Luis a parte que el lle pida –pois para que non mande todo, el lle dirá dende que parte en adiante falta.-
Tamén nos falta o mapa xeral de Galiza que era o mais grande e estaba solo en unha carpeta, ainda temos espranza de que SEOANE a encontré, e me gustaría si vostede podría averiguar no cartógrafo de Madrid si poderia facer outro mapa, pronto, e canto costaría.-
Infórmolle que a Don Luis TOBIO lle dín amplios poderes para tratar con vostede e con todos os colaboradores e facer baixo a miña responsabilidade económica todo o que sexa necesario o seu parecer para terminar a impresión da Historia e Galiza, de maneira que en adiante todo o que Don Luis resolva ou ordene ten a miña conformidade.-
En próxima carta fareille un detalle de todos os fondos enviados a esa.-
Termiño enviandolle a vostede e a sua dona moitos saudos e augurios para o ano 1961 con un abrazo do seu
S S S
[sen asinar]
Carta de 2 páxinas. Copia sen asinar.
Carta de Ramón Otero Pedrayo a Lois Tobío Fernández, 1961.
Trasalba, Ourense 3 do febreiro 1961
Sr. D. Lois Tobio
Meu querido e lembrado amigo: Sua carta tróuxome a meirande alegría. Estiven de viaxe. Por iso demorei a resposta. Escribireille con regolaridade. Eiquí os amigos colabouradores desconfían da pubricación. Soio ca saída de un bó volume renascería o entusiasmo. Xa lle escribirei con mais calma. Istas letras son soio de agradecimento. Vai a concrusión do prólogo xeográfico. Pois iso e non Xeografía é o meu traballo. Cecáis estaria ben unha Bibliografía xeográfica de Galiza. O mapa grande vaise demorar moito. ¿Que tal unha boa fotografía do Venerable Fontán?. É grande e boa a ilustración cartográfica. Mire si fai falla algunha fotografía maís, por exempro, de Vigo.. A Prehistoria pode estar en pouco tempo. Igual a hestoria dos Peleníraxes por Carro.. Do demais hai moito traballado e sin orgaizar.. O interesante é a pronta saída do volume de Etnografía, verdadeira obra prima, que xa perde por o moito tempo de agarde. O Risco xa non traballa con gosto máis do que en cousas literarias.. Enfín, dentro de dous días lle escribirei.. Sua carta devolveume a confianza. Saudos da miña muller. Lembranzas na sua casa. E ós amigos
Sempre seu vello aluminador [¿?]
R. Otero Pedrayo [sinatura autógrafa]
Carta de Ramón Otero Pedrayo a Lois Tobío Fernández, 1961.
Ourense 11 febreiro 61
Sr. D. Lois Tobío - Montevideo
Querido e lembrado amigo: Estou moi ledo ca nova orgaización da que xa foi chamada a "Grande e Xeneral Estoria". Débolle falar con absoluta sinceridade. O empeño precisaría unha verdadeira orgaización e unha forte base económica. Os colabouradores propostos ou os mais desconfían. A vida é dura e os traballos de investigación lentos. Custan moitos as tempadas nos arquivos e as fotocopias. Sin falar por hoxe do orixinal en poder de Vde. vóulle mañifestar o estado do traballo: A) feita, con ben poucos engadidos e notas por Xaquín Lourenzo, a Prehistoria, por o inesquescente Cuevillas: b) feito un volumen enteiro de historia das Pelerinaxes dende as orixes deica hoxe por S. Xesús Carro: Vde sabe seu caraiter; quixo traballar soio; c) de Idade Meia por Ferro e por mil listas de fontes no Arquivo Histórico Nacional cuias papeletas eu gardo; d) de Idade Moderna tamen moita nota de fontes. Pro hai de esculcalo todo ben deitamente ben pagando fotocopias. Hai tamén moitas fontes de outros arquivo de época celto-román di Bouza ter traballado moito; quedamos en que a outra Idade Meia a fixera Ferro e a baixa Ferro ou Filgueira facendo dende logo Filgueira a Poesia medieval. No sei si cumprira. Chamoso Lamas fará non o dubide a historia do Arte. Eu quedeime co XVIII e XIX, fora [?] da cultura, e traballo moito. Coido que en dous anos podo ter rematados os dous volumes. ¿E o demais? ¿Que se mete co XVI e XVII? Compre unha nova orgaización e moito diñeiro. Por o pronto será gran cousa que saia a Etnografía. O Risco está vello e doente. Coido que sere orixinal está cheo de cravos.. Saidos os dous, ou o Tomo [¿?], xeografía, xeoloxía, bioloxía, etnografía –hai de pensar no demais a base de non seguire un orde cronolóxico esaito.. Enfin, agardo a sua opinión e sigo traballando no meu. Ben sei que D. Manuel gastou en [¿?] moito diñeiro. Debeu ser ouxeto de algun engano nas imprentas. Pidolle a sua opinión. Francamente sin cartos os mais dos colabouradores non traballan entendendo honorarios de investigación e de obras feitas. Falarei con Aquilino sobre o tratado de historia da lingoa que pode saír en calquer tempo. Escríbame. Saudos na casa. Sempre o vello amigo
R. Otero Pedrayo [sinatura autógrafa]
A edición da Historia de Galiza.
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1961)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1961)
Carta de Ramón Otero Pedrayo a Lois Tobío Fernández, 1961.
Trasalba, Ourense, 11 do maio 1961.
Sr. D. Lois Tobío
Montevideo
Meu querido Tobío:
Apertas. Pensando sempre nos amigos sobre todo nos de lonxe nista verde soedá trasalbesa escondida polo canto do cuco. ¡Que ben nestora comendo churros na Ferradura por as nove da mañán e mirando víbrar as torres cas balaladas da Ascensión!.. Eíqui os colabouradores da "Historia" pensada por Manuel Puente mañifestanse esceuticos, procuran non falar do problema quezáis por non amolarme a min. En tantos anos a Etnografia –non penso no introito xeografico– poido ter dado bos froitos e enqueito o nome galego en todo o mundo culto.. O traballo do Risco ten valeiros. O Risco xa non está pra traballos fortes. Peteira lixeiramente en materias literarias e deixase levar por a vaidade. Si a Etnografía saira co nome de Risco voltaría o seu verdadeiro rango.. O proieuto require – por agora e soio pra "internos"– si se levar adiante outra orgaización, cunha forte base económica e unha oficina ou centro reitor e orgaizado con ficheiros e todo o necesario. Cos cartos empregados teñense feito milagres. Pro hoxe a vida está moi outa. ¿Como se vai soster un inquerito de meses en arquivos? Eiquí hai unhas pesetas de Puente o meu nome na Sucursal do Banco da Cruña en Ourense, unhas 23 ou 30 mil que non emprego agardando novas guías. O volume da Prehistoria e o das Pelerinaxes en conxunto están dispostos pra ben logo. Do demais hai calicatas esporadicas. Eu teño moito do XVIII e XIX e en dous anos podería arranxar maís dun volume. Son un vello, 73 feitos. Vou ter con Vde unha correspondencia regular. Quixera saber sua aspiración concreta. Quixera as veces deixar a direición pois non responden eistremados [¿?] na longa agarda do primeiro tomo. Compría un esquema, semellante ou millorado do que se acordou con Seoane. Por certo que Seoane non me puxo nunha soia letra. Na editorial "Citania" estabase imprimindo unha vida anovelada de Rosalía que ali deixei o 59 e non sei como vai. O importante é na "Historia" un criterio e vontade segura. Saudos na casa. Sempre o vello amigo que moito lle quere
Ramón Otero Pedrayo [sinatura autógrafa]
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1961)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1961)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1961)
Carta de Ramón Otero Pedrayo a Lois Tobío Fernández, 1961.
Trasalba 30-VII-61
Sr. D. Luis Tobío
Montevideo
Querido amigo: Moi ledo ca sua carta. Devolvolle o esquema xeografico. Coido que así vai ben. Trátase de un limiar xeográfico e non de unha xeografía. E concedín moito as chamadas dos ríos e da costa. Penso que a cartografía é do millor. Mandarei unha presa máis de fotos. Quixera saber en canto tempo. Eiquí domina a preguiza. Escríballe a Parga. Estou abraiado ca morte súpeta de Aquilino Iglesia Alvariño. Estiven co il o 27 en Sant Yago, tan bon e ledo e bebedan. Morreu o 28 cando xa eu estaba eiquí. Xa o libro tén de levar unha necroloxía. Hai que procurar quen faga a historia da lingoa pra pubricar polo común da Idade Meia. Quezais Isidoro Millán González Pardo, ¿? ativo de Pontevedra. Estarei en Sant Yago mañán e buscarei consello. Non sei si a Introducción vai coa Etnografía. Coido que non. Pois abultaría demais o volume. Estou contento agora novamente por mirar pubricada a Etnografía. O pior vaí ser a revisión. O Risco non está hoxe para traballos serios. De todos xeitos pídalle cando tería a sua idea xeneral da obra. Eiquí os mais desconfían ca longa demora. Hanse animare o locir a portada impresa. Saudos na casa. E ó filliño. Con apertas a Canabal grande, puro e cerme galego, e o apaixoado e consecoente Crestar.. Penso que M? Risco-Macías deixaria ben posto noso pabellón e seu nome. Adeus. Sempre o vello amigo
Ramon Otero Pedrayo [sinatura autógrafa]
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Ramón Otero Pedrayo a Lois Tobío Fernández, 1961.
Ourense 5-XI-1961
Sr. Dn. Lois Tobío
Montevideo
Meu querido amigo: Abrazos. ¿Porque na entrada do inverno e cunhas voltas por Sant Yago lémbrase un máis vivamente dos amigos?. Agardo letras de Vde sobre a Historia. Precísase un novo sistema e nova finanzación. Eu entendereime direitamente con Vde. Escribireille todos os meses. Noso amigo Sebastián M. Risco Macías tróuxome recados e indicaciós. Hoxe limitareime a tres probremas:
O estudo de Aquilino Iglesia –q.D.t.– pode servir con algunha demudanza no tono que non caia na pura doutrina e teoria. Nisto estaba o propio Aquilino conforme. Aseguroumo xa no vran saíndo da catedral falando entramos na Quintana e na Rúa Nova e houberao il feito de non o coller de sutoque a morte.
Pra o grande mapa de Galiza compre saber o formato do volume. Si me di con xusteza as dimensios e outras notas de acomodamento mándase facer o Instituto Geográfico pidindo diante presuposto.
As modificaciós no traballo de Aquilino debíaas facer Vde que está en xornaleira relación co senso e esprito dos emigrados, de isa rexa Galiza. Pois coido que debe ire no principio da obra.
Eu teño 73, case 74 anos, con enerxia de abondo pero amingoada pola doenza da perna esquerda e tamén –entre vellos amigos pódese dicir– pola merma económica que supón a xubilación da cátedra e o cativo prodoito do capital en terras. Hoxe só é sentimento ó que me cingue os eidos herdados que non deixarei como non teña moita precisión. Hai que pensar noutro direitor mais novo e proveitoso. Farei e sigo traballando no meu XVIII e XIX.
Saudos a Canabal e sua boa xente. Escribireille. E a Crestar. E na sua casa.
Sempre o vello amigo
R. Otero Pedrayo [sinatura autógrafa]
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1961)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Telegrama de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Ramón Otero Pedrayo a Lois Tobío Fernández, 1962.
Ourense 27 de setembre 1962
Sr. Dn. Lois Tobío
Montevideo
Meu querido e lembrado amigo e irmán:
Unha aperta calada e fonda, unha das meirandes e verdadeiras do meu vivir vai para Vde nista folla. Estaba en Santander cando chegaron os dous volumes. Falóume deles Ramon Piñeiro con grave entusiasmo. Fai dous días camino por eles. Corro polo Valedouro ou a Mahia. O peito alenta en ámpito estenso; saia de pazo, cráustro, paisaxe, ría. Medrou un souto oután. Fai pequenos os demais matos e arboredas .. Inda non podo facer unha estimación ouxetiva. Soio testemuñar miña ademiración e respeto diante a laboura de Vde para canto no arenal e peiraos do seu traballo e entusiasmo que os dous navios saíran o mar.
Un novo tempo na historiografía de Galiza. Un libro, dous, non do ano. De moitos anos como autoalidade. Algo de menhir ou castro ondeador de infinidos remuiños.
Houbera gostado millor que a miña parte levara o tíduo do que é: Introducción xeográfica. Mais o terlle avisado decatarase deseguido. Non deixa, quezais, de ter un senso o feito de ter nado os tres autores cada un na sua xeneración, nun seitor curto de ¿? da Paz, de Ourense, a menos de 15 metros os berces mais derriados un do outro.
Saudos na casa e ós amigos. Sempre o vello irmán agradecido, emocioado,
Ramon Otero Pedrayo [sinatura autógrafa]
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1962)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1963)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1963)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1963)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta fálase da Comisión pro-lembranza do P. Feixóo.
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1964)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1964)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1964)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1964)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1965)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1965)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1965)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1966)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1966)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1966)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1967)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1967)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1967)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1967)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1968)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1968)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1968)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1969)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1969)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1969)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1969)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1969)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1970)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1970)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta Otero Pedrayo agradece a Fraguas que o propuxese para un cargo. Tamén se menciona unha novela sobre Pedro Madruga.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1971)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Non hai certeza de que a data da misiva sexa o 4/10/71 senón que é unha conxetura (día de San Francisco).
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1971)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1972)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1972)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carlos Casares a Ramón Piñeiro, 1972
Carlos Casares envíalle a Ramón Piñeiro un recorte de prensa provincial, cunha mensaxe á marxe manuscrita. No recorte anúnciase unha palestra a cargo de Ramón Otero Pedrayo: "Horas e lembranzas da nosa terra galega"; e recóllense as declaracións de dúas nenas de 12 e 13 anos que participaron nun traballo sobre A galiña azul. Na nota manuscrita, Casares cóntalle a Piñeiro que o convidaron a dar unha "charla para nenos, sobre a literatura infantil en Galicia" na casa de Vicente Risco en Castro Caldelas. Fonte: fondos da Fundación Penzol.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1972)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1972)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1972)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1973)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1973)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1973)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1973)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1973)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Nesta carta fálase dunha operación na Rosaleda.
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1974)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1974)
Carta de Carballo Calero a Otero Pedrayo (1974)
Carta de Otero Pedrayo a Carballo Calero (1974)
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Carta de Otero Pedrayo a Fraguas
Videos
Antonio Fraguas fala sobre o Seminario de Estudos Galegos nunha conversa en LIngua Galega TV
Fonte: LInguaGalegaTV
https://www.youtube.com/watch?v=R6VmoRrlAys [Consulta: 2023-01-02]
Homenaxe a Noriega Varela. Conferencia de Ramón Otero Pedrayo
Fonte: Arquivo Sonoro de Galicia. Consello da Cultura Galega. Colección As nosas voces
https://www.youtube.com/watch?v=ssuTlgVkxmc&t=1137s [Consulta: 2023-01-20]
Audios
ENTREVISTA A CARLOS CASARES SOBRE RAMON OTERO PEDRAYO
RETRANSMISION DE UNA SESION PLENARIA DE LA REAL ACADEMIA GALEGA
RETRANSMISION DE UNA SESION PLENARIA DE LA REAL ACADEMIA GALEGA
Sobre a escrita de Ramón Otero Pedrayo [01 de 02]
Sobre a escrita de Ramón Otero Pedrayo [02 de 02]
Conferencia de Otero Pedrayo Ramón Cabanillas
Discurso de Otero Pedrayo: Ourense, as súas terras e xentes
R. Otero Pedrayo: A paisaxe galega, as súas leis e tipos
Publicacións periódicas
Centro Gallego (1917-1925) .
Órgano de la Colectividad Gallega en Uruguay
A partir do n.º 144: Publicación mensual ilustrada
Emigrado, El (1920-1940) .
Ata n.º 14: Periódico Independiente
A partir do n.º 15: Órgano de las sociedades de emigrados y agricultores
1931: Engádese "Periódico Galleguista"
1935: Propiedad de la Sociedad Hijos del Ayuntamiento de La Estrada en Cuba
Despertar Gallego, El (1922-1930) .
Órgano mensual de la Federación de Sociedades Gallegas Agrarias y Culturales en Buenos Aires
A partir do n.º 23: Órgano oficial de la Federación de Sociedades Gallegas Agrarias y Culturales en la República Argentina
A partir do n.º 120: Órgano oficial de la Federación de Sociedades Gallegas en la República Argentina
Boletín de la Sociedad Cultural y Agraria del Distrito de Mugía (1923-) .
Alborada (1925-) .
Órgano de la Sociedad Agraria y Cultural Hijos del Partido de Corcubión
Órgano de la Asociación Benéfica Cultural del Partido de Corcubión
N.º 66-74: Revista cultural e informativa de la Asociación Benéfica Cultural del Partido de Corcubión
N.º 118-161: Órgano y propiedad de la Asociación Benéfica Cultural del Partido de Corcubión
N.º 172: Publicación de la Asociación Benéfica, Cultural del Partido de Corcubión
A partir do n.º 185: Revista de la Asociación Benéfica Cultural del Partido de Corcubión
Galicia [Bs As 1926] (1926-) .
Revista del Centro Gallego de Buenos Aires. Mutualidad - Cultura - Beneficencia
Galicia [Bs As 1930] (1930-) .
Publicación semanal editada por la Federación de Sociedades Gallegas
Portavoz de la Federación de Sociedades Gallegas
Revista Oficial del Centro Gallego de Avellaneda (1931-) .
Galicia Nueva (1931-1931) .
Semanario Popular de la Colectividad Gallega en el Uruguay
Alma Gallega (1931-) .
Revista Quincenal Ilustrada
Galicia [Madrid 1932-33] (1932-1933) .
Revista Mensual Ilustrada
Lar (1934-) .
Revista mensual de la Asociación Gallega de Beneficencia y Mutualidad
Revista del Hospital Gallego
Raza Celta (1934-1935) .
Órgano del Comité Autonomista Gallego de Montevideo
Alma Gallega (1934-1967) .
1936-1940, e a partir de 1944: Órgano Oficial de Casa de Galicia de Montevideo
Xullo 1941: Revista de Casa de Galicia
Cultura Gallega (1936-1940) .
Publicación quincenal: Literatura, Arte, Historia, Geografía, Gráfica, Informativa
1939: Mensuario Regional Español de Literatura, Arte, Historia, Geografía, Gráficos e Informaciones de Galicia y de la Colonia Gallega de Cuba
Loita (1939-) .
Órgano de "Hermandad Gallega"
Nosa Terra, A (1942-1972) .
Periódico galego
Saudade (1942-) .
Verba Galega nas Américas
Lugo (1943-) .
Órgano oficial del Centro Lucense de Buenos Aires
Publicación del Centro Lucense de Buenos Aires
Vocero del Centro Lucense de Buenos Aires
Órgano del Centro Lucense
Orensano, El (1944-1945) .
Periódico galego
Opinión Gallega (1945-) .
Lareira (1951-) .
Publicación de Lar Gallego de Valencia
Mundo Gallego [1951-52] (1951-1952) .
Revista de Galicia en América
Mundo Gallego [1952-53] (1952-1953) .
1ª Época: Revista de Galicia en Madrid
2ª-3ª Época: Órgano Oficial del Centro Gallego de Madrid
4ª Época: Revista del Centro Gallego de Madrid
Alborada (1952-1956) .
2ª época ata a actualidade: Órgano del Centro Gallego de Barcelona
Airiños do Carballiño (1954-) .
Ilustración Gallega (1954-) .
Revista de Galicia para España y América
Libredón (1956-) .
Órgano oficial del Centro Gallego de Santander
Voz de Breogán, La (1957-1958) .
Órgano Oficial de "Juventud de Galicia"
Irmandino, O (1958-1961) .
Órgao da Irmandade Galeguista d'o Uruguai
Vieiros (1959-1968) .
Revista do Padroado da Cultura Galega de México
Ruada (1960-) .
Revista anual de Lar Gallego
Abrente (1960-) .
Casa de Galicia de Valladolid
Orientación Gallega (1962-) .
Galicia en Mar del Plata (1963-) .
Órgano oficial del Centro Gallego de Mar del Plata
Ecuador 0º, 0', 0 (1965-1965) .
Revista de poesía universal
Irmandade (1965-) .
N.º 1-2: Boletín mensual de la Hermandad Gallega de Venezuela
N.º 24-26: Periódico de la Hermandad y para la Hermandad: Apolítico, Cultural, Social, Deportivo y Benéfico
N.º 28-36: Hermandad Gallega de Venezuela
Correo de Galicia (1965-) .
El periódico para los 600.000 hogares gallegos del Río de la Plata
Suplemento Gallego de El Diario Español (1979-1982) .
Suplemento Dominical
Artigos Ramón Otero Pedrayo
OTERO PEDRAYO, R. (8/1935) La antigua Brigantium. Centro Social Betanzos. 1ª, 42-43.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (4/1944) Paisaje geográfico de Galicia. Acción Gallega. 2ª (1), 8.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (4/1944) Paisaje geográfico de Galicia (continuación). Acción Gallega. 2ª (2), 8.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO ESPASANDíN, X. OTERO PEDRAYO, R. (4/1944) Adolescencia. Acción Gallega. 2ª (2), 8.
Ver recensión Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (4/1944) Paisaje geográfico de Galicia (continuación). Acción Gallega. 2ª (3), 8.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (5/1944) O feitizo de Murguía. Acción Gallega. 2ª (8), 1.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (6/1944) A Cachoeira das Tellas. Acción Gallega. 2ª (13), 8.
Ver relatorio Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (10/1950) A casiña de Rianxo. Alborada. 1ª (147), 40-41.
Ver narrativa Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (1/1954) Castelao no seu espello e amor. Opinión Gallega. 1ª (147), 1.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (4/1954) Nuestra campesina y marinera. Opinión Gallega. 1ª (148), 1.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (1/1958) Facsímil de la carta que nos envió Otero Pedrayo. Voz de Breogán, La. 1ª (2), 7.
Ver carta Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (11/1958) Adonde vai meu romeiro .... Voz de Breogán, La. 1ª (7), 2-3.
Ver narrativa Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
OTERO PEDRAYO, R. (8/1962) La antigua Brigantium. Betanzos. 1ª (58), 22-23.
Ver artigo Fonte da dixitalización: Arquivo da Emigración Galega. Consello da Cultura Galega;
Libros do ccg sobre Ramón Otero Pedrayo
Ensayo histórico sobre la cultura gallega.
2020 | Xosé Antonio López Silva, Edición. Ramón Otero Pedrayo, Autoría.
Ofrenda lírica á nena Silvia Santiago Conde no día da súa Primeira Comuñón.
2017 | Afonso Vázquez-Monxardín, Edición. Patricia Arias Chachero, Edición.
7 de setembro, 1960
Ramón Otero Pedrayo, mestre da cultura galega.
2009 | Ramón Piñeiro, Autoría.
Conferencias e ensaios
Galicia e Europa.
2007 | Ramón Otero Pedrayo, Autoría.
Ramón Otero Pedrayo
Homenaxe a Noriega Varela.
2000 | Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Cristina Pujales, Coordinación. Xosé Soto Andión, Transcrición. Manuel Rico Verea, Transcrición.
Mondoñedo, 19 de outubro de 1967
Coroación poética de Ramón Cabanillas.
1999 | Aquilino Iglesia Alvariño, Autoría. Ramón Nicolás, Limiar. Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Paulino Pedret Casado, Autoría. Afonso Vázquez-Monxardín, Transcrición. Antonio Fernández Salgado, Transcrición.
A paisaxe galega, as súas leis e tipos.
1998 | Carlos Casares, Limiar. Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Afonso Vázquez-Monxardín, Introdución.
Federación de Sociedades Galegas, Bos Aires, 26 de xullo de 1947
Lembranzas de médicos galegos vistos por un profano.
1997 | Afonso Cid González, Locución. Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Miruca Parga, Notas. Miruca Parga, Transcrición. Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación.
Homenaxe da Academia Médico-Cirúrxica, Colexio Médico de Ourense: 7 de marzo de 1975
Ramón Cabanillas..
1996 | Ramón Cabanillas, Obxecto de estudo. Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación.
Centro Galego de Madrid, 1964
Homenaxe á revista Nós no seu 75 aniversario.
1995 | Afonso Cid González, Locución. Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación.
Homenaxe de Galicia a Don Ramón Otero Pedrayo.
1995 | Afonso Cid González, Locución. Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación. Bea Pérez, Son. Vidal López, Son.
Compostela 3/3/1968
No centenario do Museo Arqueolóxico de Ourense.
1995 | Afonso Cid González, Locución. Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación.
Ofrenda a Rosalía de Castro no Centro Galego de Buenos Aires.
1995 | Afonso Cid González, Locución. Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Eduardo Sánchez Millares, Autoría. Manuel Suárez, Coordinación. Afonso Vázquez-Monxardín, Edición. Vidal López, Son. Xosé Mosquera Pérez, Autoría.
24/7/59
Ramón Suárez Picallo e Ramón Otero Pedrayo en América. Vol. 2 .
1994 | Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación.
Ourense, as súas terras e xentes.
1993 | Afonso Cid González, Locución. Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación.
Xantar homenaxe do Día de Galicia . Centro Ourensán, Bos Aires, 26 de xullo de 1959
Ramón Otero Pedrayo en América (I).
1993 | Ramón Otero Pedrayo, Autoría. Afonso Vázquez-Monxardín, Coordinación.
Actas do Simposio Internacional Otero Pedrayo no panorama literario do século XX.
1990 | Anxo Tarrío Varela, Coordinación.
Actas do Simposio Internacional Otero Pedrayo e a xeografía de Galicia.
1989 | Julio Hernández Borge, Coordinación. María Pilar de Torres Luna, Coordinación. María Luisa Pérez Fariña, Coordinación.
![Noriega Varela, Ramón Otero Pedrayo e o abade de Trasalba, Severiano Bermello, en San Pedro de Trasalba [1915-1916]](../../mediateca/extras/CCG_adg_Antonio_Noriega_Varela_003.jpg)
